TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI I

Şair Evlenmesi Şinasi'nin eseridir. Doğru cevap C'dir.

Tiyatronun Türk gençleri tarafından icra edilmesi ve Dolmabahçe Sarayı’nda tiyatro binasının inşa edilmesi Sultan Abdülmecit döneminde gerçekleşmiştir. Doğru cevap B'dir.

Türkçe olarak sahnelenen ilk eserler İtalyan yazar Goldoni’nin yazdığı Don Grigorio isimli komediyle birlikte tek perdelik Odun Kılıç adlı oyunlardır. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Ahmet Vefik Paşa'nın Zoraki Tabip eserinde istemediği kişi ile evlendirilmeye çalışılan kızın sahte doktor olan Oduncu İvaz sayesinde sevdiği adamla evlenmesi konu edinilir. Bu konu, Tanzimat Dönemi tiyatro eserlerinde sıklıkla işlenen görücü usulü evliliğe tepki niteliğindedir. Doğru cevap A'dır.

Moliére’in L’Avare (Cimri) adlı oyunundan ilham alıp Pinti Hamit karakterini yaratan yazar Teodor Kasap’tır. Doğru cevap B'dir.

Şemsettin Sami’nin Seydi Yahya adlı oyunu konusunu Endülüs tarihinden almıştır. Eserde İspanya’daki Müslümanlarla Hristiyanlar arasındaki savaşlarda kahramanlık gösterip sonrasında büyük acılara maruz kalan korkusuz ve sorumluluk sahibi Seydi Yahya’nın macerası anlatılır. Doğru cevap C'dir.

Konu itibarıyla Ahmet Midhat’ın Fürs-i Kadîmde Bir Facia yahut Siyavuş eseri, Racine’in Phédre adlı eserine benzemektedir. Doğru cevap E'dir.

İnatçı yahut Çöpçatan eserinin yazarı Feraizcizâde Mehmet Şakir'dir. Doğru cevap E'dir.

Vatan yahut Silistre, Namık Kemal’in ilk tiyatro oyunudur. Doğru cevap D'dir.

Ecel-i Kaza eserinin yazarı Ebuzziya Tevfik’tir. Doğru cevap B'dir.

Tanzimat Dönemi’nde, edebiyatımıza yeni edebî türlerin girişiyle birlikte modern tiyatro da kendine yer bulur. Gerçi geleneksel kültür içerisinde, seyirlik oyunlar, meddah geleneği, orta oyunu, Karagöz ve benzeri oyunlar bulunmaktadır. Ancak Türk kültür ve edebiyatında; tiyatronun metne dayalı bir biçimde ve oyuncuların diyaloglarının önceden yazılarak belirli kurallar içinde oynanması, ilk kez Tanzimat Dönemi’nde gerçekleşir. Doğru seçenek A’dır.

 

Tiyatro’nun Osmanlı’da yayılmasından sonra İstanbul’da tiyatro binalarının eksik olmasından dolayı hemen tiyatro binaları yapılmaya başlanır. 1840’ta İstanbul, bir tiyatro binasına sahip olur. Üç yıl sonra bir Fransız tiyatrosu inşa edilir, ardından yerli bir girişim olarak 1845’te Hacı Naum tarafından bir tiyatro yaptırılır. Doğru seçenek A’dır.

 

Ya Gazi Ol Ya Şehit, Mehmet Rıfat’ın bir eseridir, diğerleri ise Namık Kemal’e aittir. Dolayısıyla doğru seçenek A’dır.

Vatan Yahut Silistre, vatan sevgisine, Açıkbaş, batıl inançlara ve Zavallı Çocuk, kutsal aşk temalarına örnek verilebilir.  Doğru seçenek A’dır.

III. Selim döneminde, Batı tiyatrosu bilinmektedir. Ancak tiyatroya olan ilgi II. Mahmut döneminde artmaya başlar. Tiyatronun Türk gençleri tarafından icra edilmesi ise Sultan Abdülmecit döneminde gerçekleşir. Abdülmecit döneminde oluşturulan saray tiyatrosunda, Türk gençleri opera öğrenirler. Doğru seçenek B’dir.

Türk tiyatrosunun gelişmesinde Güllü Agop (Agop Vartovyan) önemli bir yere sahiptir. 1868 yılında Güllü Agop tarafından Gedikpaşa’da Osmanlı Tiyatrosu kurulur. 1870-1871 ramazan ayında Türkçe olarak tercüme, telif opera, operet, trajedi ve komedi repertuvarıyla işe başlanır. Doğru seçenek A’dır.

İbrahim Şinasi’nin 1859 yılında yazıp Tercüman-ı Ahvâl gazetesinde 1860 yılında yayımladığı Şair Evlenmesi adlı eseri metne dayalı ilk tiyatrodur. Şair Evlenmesi’nden önce beş piyesin varlığı daha sonra tespit edilse de bu eserler, ilk tiyatro oyununun Şair Evlenmesi olduğu görüşünü değiştirme. Doğru seçenek A’dır.

Şair Evlenmesi Vambery tarafından Almancaya çevirilmiştir. Doğru seçenek A’dır.

Ahmet Vefik Paşa’nın tiyatro alanındaki Moliére’den yaptığı on çeviri, altı da adaptasyon (uyarlama) olmak üzere toplam 16 eseri bulunmaktadır. Çevirileri, Savruk, İnfiâl-i Aşk, Dudukuşları, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi, Tartüf, Don Civani, Adamcıl, Yorgaki Dandini ve Okumuş Kadınlar’dır. Uyarlamaları ise Tabib-i Aşk, Zoraki Tabip, Azarya, Zor Nikâhı, Merâki ve Dekbazlık’tır. Doğru seçenek A’dır.

Türk edebiyatında manzum tiyatro (şiir şeklinde) türünün ilk örneği, 1866 yılında yayımlanan Ali Haydar Bey’in “üç fasıldan ibaret trajedi” olarak kurgulanan Sergüzeşt-i Perviz adlı eseridir. Doğru seçenek A’dır.