TARIM ALET VE MAKİNALARI - Deneme Sınavı - 10

Makinalaşmanın olmadığı, az ürün çeşidinin olduğu tarıma ekstansif tarım denir.

İçsel tarım kesimlerinde elektrik enerjisi tüketimi çok fazla olduğu için bu kriter içsel tarım kesiminin mekanizasyon düzeyini açıklamada kullanılan en belirleyici kriterdir.

I seçeneği çevresel koşulların makinaları üzerindeki olumsuz etkilerine, II seçeneği koşulların ürünler üzerine olumsuz etkilerine, III seçeneği ise insanların ve tarımsal ürünlerin çevre üzerine olumsuz etkilerine örnektir.

Traktör hidrolik gücü;
N_ph = ((Q . P) / 1000) formülü ile hesaplanabilir.
N_ph = ((2000 . 50) / 1000)=100 Kw olarak hesaplanır

Her türlü çalışma ile yapılan iş, günlük hayatımızda ve tarımsal üretimde oldukça önemlidir. Enerji birimleri iş birimleri yardımıyla belirlenmektedir. Çünkü enerji bir sistemin iş yapabilme yeteneği olarak tanımlanır. Uluslararası sistemde: iş, enerji ve aynı zamanda ısı birimi olarak jul (joul kullanılmaktadır.)

Uluslararası birimler sisteminde kuvvet birimi olarak Newton (N) kabul edilmiştir. Kuvvetin etkisi ile iş yapılmakta veya hareket eden cismin hızı değişmektedir.

Ekim nöbeti, aynı arazide her yıl aynı bitkilerin yetiştirilmeyip örneğin 2-4 yılda bir farklı bitkilerin yetiştirilmesine münavebe adı verilmektedir.

Tarımsal mekanizasyon düzeyine birçok kriter tanımlanmakla beraber, ilk dört şık en çok kullanılan kriterlerdendir.

Makinenin efektif alan iş başarısı,
C_a = ((V . / 10 ) . (E_f / 100) bu formülden makinanın ilerleme hızı elde edilirse,
V = ((C_a .10) / . (100/ E_f ) değerler formülde yerine konursa,
V = ((200 .10) / 500) . (100/ 80 ), V=5 km/h olacaktır.

Dizel motorlu traktörlerde yakıt masrafı hesaplanırken;
N : Motor gücü (kW)
B_d : Dizel motordo özgül yakıt tüketimi (L/kWh)
N_y : Motorun yüklenme derecesi (%)
f_d : Dizel yakıtın birim fiyatı (TL/L)
t: Çalışma süresi (saat)
Diesel motorlarında yakıt masrafı:
Myd . Çalışma süresi
Myd=N . B_d . N_y . f_d . t
Myd=100 . 0.30 . 40/100 . 5 . 1 = 60 TL olacaktır.

Bütün şıklar Tarım makinalarının alan iş başarısına bağlıyken d şıkkı Tarım makinalarının alan iş başarısı işletmenin ürün desenine bağlıdır.

Uluslararası birimler sisteminde kuvvet birimi olarak, Newton (N) kabul edilmiştir. Bir maddenin yoğunluğu, onun kütlesinin hacmine bölümü ile hesaplanır. Uluslararası birimler sisteminde güç birimi olarak Watt (W) seçilmiştir. Bar, bir hacim birimi değil, bir basınç birimidir. 
Bar (bar) = 100000 N/m2 = 10 N/cm2 = 1000 mbar

Uluslararası sistemde: iş, enerji ve aynı zamanda ısı birimi olarak jul (joulkullanılmaktadır. 1 Newton’luk bir kuvvet etki ettiği cisme kendi doğrultusunda 1 m yol aldırıyorsa, yapılan iş 1 jul ’dur. 1 BGh, gücü 1 BG olan bir makinanın 1 saat çalışması ile yaptığı işi belirtir. 1 kWh, gücü 1 kW olan bir makinanın 1 saat çalışması ile yaptığı işi belirtir. Kcal, normal atmosfer basıncında 1 dm3 suyun sıcaklığını 14,5°C’den 15,5°C’ye çıkarmak için gerekli ısı miktarıdır. Saniyede yapılan iş 1 jul ise, güç 1 Watt’tır.

Ekim nöbeti, aynı arazide her yıl aynı bitkilerin yetiştirilmeyip örneğin 2-4 yılda bir farklı bitkilerin yetiştirilmesine münavebe denir.

Birim alana düşen elektrik enerjisi tüketimi, elektrik enerjisinin yoğun olarak kullanıldığı içsel tarım kesiminin (hayvancılık işletmeleri ve seralar); diğerleri ise bitkisel üretimin mekanizasyon düzeyini açıklar.

Birim alandaki traktör yoğunluklarına göre, Marmara, Ege bölgeleri en yüksek, Güneydoğu Anadolu bölgesi ise en düşük değerlere sahiptir. Birim alanda kullanılan güç değeri yönünden Marmara ve Ege bölgeleri 4,91 kW/ha ve 4,69 kW/ha ile en yüksek değerlerdedir. Orta kuzey, Kuzeydoğu, Ortadoğu ve Orta güney bölgeleri Türkiye ortalamasının altında, Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri ise bu değerin üzerindedir

Tarlada çekilerek çalıştırılan tarım makinalarındaki gerekli güce çeki gücü, devirmeli tip tarım arabalarının kasalarının kaldırılmasında yaralanan güce hidrolik güç, kasnağın dönme momentine, devrine, çapına ve hareketi ileten kayışların özelliklerine bağlı olan güce kasnak gücü, makinanın satın alma fiyatının kullanma süresine dağılımına amortisman denilmektedir. Makina ile çalışmada, makinanın işleyici organlarının bizzat iş yaptığı, boşta çalışmaların dikkate alınmadığı sürenin gerçek çalışma süresinin toplam çalışma süresine oranına zamandan yararlanma katsayısı denir.

Tarlada ilerleyerek iş yapan alet ve makinalarda alan iş başarısı, makinanın çalışma genişliği, çalışma hızı, çalışma süresi ve zamandan yararlanma katsayısına bağlıdır. Tarladaki ürünün verimi ise, sabit konumda iş yapan makinalarda ürün iş başarısını etkileyen faktörlerden biridir.

Tarım makinaları ile çalışmada, masraflar aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.
-Sabit masraflar: Amortisman, faiz, sigorta, koruma, vergi.
-Değişken masraflar: Yakıt ve yağ, bakım ve onarım, personel.

Makinanın satın alma fiyatının kullanma süresine dağılımına amortisman denilmektedir. Koşullara göre çok az değişmekle birlikte makinanın ömrünün ve yıllık çalışma süresinin önceden saptanması gerekmektedir. Tarım makinalarının ömürleri, yıl içinde çalışma süresine bağlı olarak değişmektedir. Tarım makinalarının amortisman masrafı genellikle doğru hat yöntemiyle hesaplanır.