TARIM ALET VE MAKİNALARI - Deneme Sınavı - 4

Santrifüj pompanın özgül hızı, bu santrifüj pompaya hidrolik ve geometrik olarak benzeyen ve optimum çalışma durumunda 1 m manometrik yüksekliğe 1 m³/s debi ile su ileten model pompanın dakikadaki devir sayısıdır. İki tip özgül hız vardır.

“Q” Pompanın debisi (m³/s) ifade etmektedir.

Debi oranını veren ifade  dir.

Bu eğriler Pompa karakteristik eğrilerini gösterir.

Salmastra; içinde pamuk, keten, teflon, karbon, grafit gibi sızdırmazlık elemanlarının bulunduğu bir kutu şeklindedir. Milin gövdeye girişinde bulunur. Salmastra, mil ile gövde arasındaki su ve hava sızdırmazlığını sağlar.

Bir akışkanın basıncı, mutlak ve manometrik basınç olarak iki şekilde ifade edilir. Mutlak basınca gerçek basınç, manometrik basınca ise gösterge basıncı ya da etkin basınç denir. Mutlak basınç; mutlak sıfır noktasına (eksenine), havası alınmış vakum ortamına göre ölçülüp ifade edilen basınçtır. Manometre basıncı yerel atmosfer basıncına göre ölçülüp ifade edilir. Mutlak basınçlar her zaman pozitif iken manometre basınçları pozitif ya da negatif olabilir. Manometre basıncı yerel atmosfer basıncından büyükse pozitif, küçükse negatif olur.

Atmosfer basıncı ölçüm yapılan yerin denizden olan yüksekliğine bağlıdır. Deniz düzeyinden olan yükseklik arttıkça basınç azalır. Standart atmosfer basıncı 10,33 m, 1 atm, 101325 Pa ya da 760 mmHg olarak kabul edilir. Atmosfer basıncına barometre basıncı da denir. Bir pompa teorik olarak pompa ekseninden en fazla 10,33 m daha aşağıdaki suyu basabilir.

Dinamik basma yüksekliği (hdb): Statik basma yüksekliği ile basma hattındaki yük kayıplarının(hkb) toplamıdır (hdb = hsb + hkb

Eğer motor ile pompanın devir sayıları farklı ise motor ile pompa arasında bir iletim düzeni (transmisyon düzeni) bulunur. Motor ile pompanın dönme devir sayıları birbirine eşitse birbirlerine direkt bağlanır.

Geometrik Yükseklik (Hg): Statik emme ve statik basma yüksekliklerinin toplamıdır. Bir başka ifadeyle, emme su düzeyi ile suyun iletildiği en yüksek su düzeyi arasındaki düşey yüksekliktir. Hg= hse+hsb.

Ekonomik boru çapı sabit ve işletme giderlerinin oluşturduğu toplam giderin minimum olduğu noktada gerçekleşir. Boru yatırım giderlerinin az olması için küçük çaplı ve işletme giderlerinin az olması için de büyük çaplı seçilmelidir. Sabit ve işletme giderlerini dengeleyen boru çapı ekonomik boru seçimidir.

Santrifüj pompalarda kavitasyon, emme hattındaki basıncın çok fazla düşmesinden kaynaklanır. Kavitasyon , pompanın  sesli, titreşimli ve gürültülü çalışmasına neden olur. Statik emme yüksekliğinin fazla olması kavitasyon oluşmasının nedenidir.

Santrifüj pompalarda en çok sınıflandırma şekilleri; 1-Suyun pompa içindeki hareketine ve özgül hızına göre 2-Kademe sayısına göre 3-Çarkların yapım biçimine göre 4-Suyun çarka girişlerine göre 5-Gövde yapısına göre 6-Suyu emme durumuna göre 7-Pompa milinin durumuna göre 8-Gövdenin ayrılma durumuna göredir.

Santrifüj pompalarda sabit ve hareketli parçalar bulunmaktadır. Hareketli parçalar; 1-Çark 2-Çarka bağlı sızdırmazlık bileziği 3-Pompa mili

Salmastra içinde pamuk, keten, teflon, karbon, grafit gibi sızdırmazlık elemanlarının bulunduğu bir kutu şeklindedir. Milin gövdeye girişinde bulunur. Mil ile gövde arasındaki su ve hava sızdırmazlığını sağlar. Pompa ekseni emme su düzeyinin üstünde ise dışarıdan pompanın içine hava emilmesini, emme su düzeyinin altında ise pompanın içinden pompanın dışına su sızmasını önler.

Pompaj tesisinin temel denklemi olarak anılan pompanın yuttuğu güç (fren gücü) Py(PYG) = 
denklemiyle hesaplanabilir.

(Hm-Q) eğrisi ile sürtünme eğrisinin kesiştiği yer işletme noktasıdır. Yatay eksende debi,düşey eksende manometrik yükseklik,güç ve verim değerleri bulunur. Eğer fren gücü eğrisi çizilmemişse formül yardımıyla PYG bulunur. Termik ve elektrik motorlarının olmadığı yerde pompa traktor mili ile çalıştırılabilir. Bununla birlikte Santrifüj pompalarda manometrik yükseklik, debi, verim, güç değerlerine bağlı olarak dört değil (Hm -Q), (PYG -Q) , (η_p -Q) olmak üzere 3 (üç) tip karakteristik eğri bulunur.

Santrifüj pompaların birbirleriyle kıyaslanmasında ya da karşılaştırılmasında kıyaslama değerleri vardır. Santrifüj pompalarda 4 farklı kıyaslama değeri vardır.1-Çaplar oranı, 2-Hız oranı, 3-Debi Oranı, 4-Özgül hız.

Üretilen bitkisel ve hayvansal ürünler işlenip mamül hale getirildiğinde değerleri artırılır ve kullanım ömürleri uzar. Bu amaçla tarım ürünleri; ayıklama, temizleme, kurutma, kabuk soyma konserve yapma, domatesten salça üretme, sütten peynir, vişneden meyve suyu yapılabilir. Koyun yünleri ise işlem görmeksizin saklanabilir.

Tanelerin ve yabancı maddelerin üç boyutu bulunmaktadır bunlar; uzunluk, genişlik, kalınlıktır. Kalınlık farkına göre sınıflama için Dikdörtgen (oblong) delikli elekler kullanılmaktadır.