TARIMSAL METEOROLOJİ

İklimin temel elemanları sıcaklık, yağış, oransal nem, güneşlenme süresi ve şiddeti, basınç, rüzgâr hızı ve yönü, buharlaşma gibi parametrelerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

İklimlerin oluşmasındaki parametreler üzerine doğrudan veya dolaylı olarak etkili olan, fakat ölçülemeyen bazı etkileşimler de söz konusudur. Bu etkileşimler; kara-deniz, deniz-buz, deniz-hava etkileşimleri, volkanik gazlar, insan aktiviteleri, arazi kullanımı, gelen ve yansıyan ışınlar v.b.’dir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye, Kuzey Yarım Küre’de, 36-42 derece kuzey enlemleriyle 26-45 derece doğu boylamları arasında yer almaktadır. Bu durum ülkenin kutuptan çok Ekvator’a yakın olmasına ve orta (ılıman) kuşakta bulunmasına neden olmakta ve iklimi etkilemektedir. Bulunduğu bu konum nedeniyle Türkiye’nin iklimi ne kutup bölgelerindeki kadar soğuk, ne de ekvatoral bölgedeki kadar sıcak ve yağışlıdır. Orta Kuşakta yer aldığından, 4 mevsim belirgin olarak yaşanır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Atlas okyanusu kökenli mT hava kütlesi, sıcak ve nemli karakterli olduğu için batı bölgelerimizde oldukça fazla yağış bırakır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Güneşten alınan enerji, dağ yamacının baktığı yöne göre değişim gösterir. Ülkemizde yaz ve kış güneye bakan yamaçlar kuzeye göre daha fazla güneş alırlar ve ısınırlar. Böylece güneye bakan yamaçlarda yarı kurak, kuzeye bakan yamaçlarda ise nemli ortam koşulları oluşur. Güneye bakan yamaçlarda, kar örtüsü daha erken kalkar, orman sınırı daha yüksekten başlar. Bitkiler daha erken olgunlaşır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Dünya ölçüsünde yapılan iklim sınıflandırmada kullanılan ölçütler esas alınarak, ülkemizde şu iklim tipleri ayırt edilebilir:

Doğru cevap A seçeneğidir.

Yağış ve sıcaklık özelliklerine bağlı olarak karasal iklim ülkemizde dört alt tipe ayrılabilir:

Doğru cevap B seçeneğidir.

Güneydoğu Anadolu Karasal İkliminde yazlar çok sıcak, kışlar ise nadiren soğuk geçer. Doğru cevap C seçeneğidir.

Akdeniz iklimi, Ege Bölgesi’nin büyük bir bölümü ile İç Anadolu’nun batı kesiminde ve Akdeniz Bölgesi’nde Torosların güneye bakan kesimlerinde etkilidir. Kıyıdan yaklaşık 800 m yüksekliğe kadar bu iklimin özellikleri görülür. Daha içeri gittikçe etkisi azalır. Doğru cevap D seçeneğidir.

% 73'lük bir oranla, yıllık ortalama oransal nemi en yüksek olan bölgemiz Marmara Bölgesi'dir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Atlas okyanusu kökenli, mT hava kütlesi sıcak ve nemli karakterli olduğu
için batı bölgelerimizde oldukça fazla yağış bırakır.

Güneye bakan yamaçlarda, kar örtüsü daha erken kalkar, orman sınırı daha yüksekten başlar. Bitkiler daha erken
olgunlaşır.

Dünya ölçüsünde yapılan iklim sınıflandırmada kullanılan ölçütler esas alınarak, ülkemizde şu iklim tipleri ayırt edilebilir (Atalay, İ., 1997):
1. Karasal İklim (a, b, c, d)
2. Akdeniz İklimi
3. Marmara (geçiş) İklimi
4. Karadeniz iklimi

1.(a) Güneydoğu Anadolu Karasal İklimi:
Yazları çok sıcak, kışları ise nadiren soğuk geçer. Doğal bitki örtüsü, düşük rakımlı düzlüklerde cılız bozkırlar ve kuraklığa dayanıklı çalılardan oluşur. Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 3,7°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 29,8°C, yıllık ortalama sıcaklık 16,4°C'dır.

Trakya Karasal İklimi:

Yazı sıcak ve kışı nispeten soğuk geçer. Doğal bitki örtüsü kuru ormanlardan
oluşur.
Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 2,8°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 23,9°C, yıllık ortalama sıcaklık 13,2°C’dır.

Marmara İklimi: Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 4,9°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 23,7°C, yıllık ortalama sıcaklık 14,0°C’dir.
Ortalama yıllık toplam yağış 595,2 mm dir ve yağışların çoğu kış mevsimindedir. Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %11,7’dir. Yıllık ortalama oransal
nem %73’tür.

Karadeniz İkliminde Ortalama yıllık toplam yağış 842,6 mm’dir. Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %19,4’dür. Yıllık ortalama oransal nem %71’dir

Marmara ikliminin karasal iklim kadar kışı soğuk, yazı da kurak geçmemektedir. Bu özelliklerden
dolayı Marmara iklimi, karasal Karadeniz ve Akdeniz iklimleri arasında bir geçiş
özelliği göstermektedir. Buna bağlı olarak doğal bitki örtüsünü alçak kesimlerde
Akdeniz kökenli bitkiler, yüksek kesimlerde kuzeye bakan yamaçlarda Karadeniz
bitki topluluğu özelliğindeki nemli ormanlar oluşturmaktadır.

Karadeniz İkliminin doğal bitki örtüsünü, kıyı bölümünde geniş yapraklı nemli ormanlar ve yüksek kesimlerde ise soğuk ve nemli şartlarda yetişen iğne yapraklı ormanlar oluşturmaktadır.

İç Anadolu Karasal İkliminde Ortalama yıllık toplam yağış 413,8 mm ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir. Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı % 14,7’dir. Yıllık ortalama oransal nem % 63,7’dir.