TARLA BİTKİLERİ II - Deneme Sınavı - 17

Çedene adı verilen kenevir tohumları, küçük yeşilimsi renkte bir cevizcik olan aken adı verilen meyvenin içindedir. Tohumlar ağırlıklı olarak ilaç sanayinde değerlendirilmekle beraber çerez olarak yenir ve kuşyemi olarak da kullanılmaktadır

Jüt tropik ve subtropik iklim bitkisidir, liflerinden daha çok ucuz ve dayanıksız çuval ve yolluk gibi malzemeler üretilir. Yetiştirildiği yerlerde ücretler çok düşük olduğundan jüt çok ucuza mal edilmektedir.

Lif bitkileri, liflerin elde edildiği yere (organ) göre dörde ayrılırlar.

Bunlar;
• Tohumlarından lif elde edilenler; Pamuk
• Saplarından lif elde edilenler; Keten, kenevir, jüt, hibiskus, rami
• Yapraklarından lif elde edilenler; Manila ve sisal keneviri 
• Meyvelerinden lif elde edilenler; Lif kabağı 

Doğru cevap A' dır.

Dünyada en fazla pamuk yetiştiren ülkeler arasında Türkiye ekim alanı bakımından 8. , üretim miktarı bakımından 7., verim açısından ise 3. sırada yer almaktadır.

Doğru cevap B' dir.

Pamuk liflerinin uzunlukları kalınlıklarının en az yüz katıdır. Lif kalınlığı tür ve çeşide göre farklı olmakla beraber 12 ile 38 (25) μm arasında değişir. Liflerin ortası boştur. Bu boşluğa lümen denir. Lif inceliği, liflerin enine boyutunu gösteren veya liflerin hava akımına karşı göstermiş olduğu direnci ifade eden bir terimdir.

Doğru cevap C' dir.

Pamuk bitkisinde çenek (kotiledon), ön (prophyll) ve gerçek olmak üzere üç tipyaprak bulunur. Çenek yapraklar çimlenme ile oluşan böbrek şeklindeki fide yap- rakları, ön yapraklar herhangi bir dal üzerinde birden fark edilemeyen, küçük 2-5 mm uzunluğunda yapraklar olup tomurcuk uzamasından sonra kurur ve dökülürler. Gerçek yapraklar ise çenek yaprak boğumunun üzerindeki boğumlardan çıkan öteki yapraklardır. Bu yaprak tabanında bir çift kulakçık içerir. Bunlar da kısa ömürlüdür. Fakat görevlerini yapınca düşmezler, kurur ve orada kalırlar.

Doğru cevap D' dir.

Pamukta çimlenme minimum sıcaklığı 13°C, ekim aylarında ortalama sıcaklık 20°C, büyüme ve gelişme devrelerinde 25-35°C ve hasat aylarında da yine 15- 20°C olmalıdır. Toplam yıllık sıcaklık isteği 4000-4500°C’dir.

Doğru cevap E' dir.

Pamuk ekimi toprak sıcaklığı en az 13-15°C’ye geldiğinde Çukurova’da 25 Mart-30 Nisan, Güneydoğu Anadolu, Ege ve Antalya’da 15 Nisan- 15 Mayıs tarih- leri arasında yapılır. Çok erken ekimde yeterli çıkış sağlanmayabilir, geç ekimler-de ise verimde önemli azalmalar olur.

Doğru cevap A' dır.

Kenevir tohumları % 32-35 yağ, % 20-25 protein ve % 20-30 karbonhidrat içerir. Kenevir yağı arap sabunu, vernik, cila, boya, kozmetik imalinde kullanılır.

Doğru cevap D' dir.

Hibiskus; kökeni Hindistan’dır. Tropik ve subtropik ülkelerde yetişir. Jüte çokbenzer, bunun da saplarından lif elde edilir. Üç metre kadar boylanır, lifleri beyaz ve parlaktır, Jütten sağlamdır. Eğirmeye gelmez. Genç bitkiler sebze olarak da yenilir.Tohumlarında yağ vardır. Susam gibi kullanılır. Uzakdoğu’da tarımı yapılmaktadır.

Doğru cevap E' dir.

Pamuk tohumlarından lif elde ediken bitkilere örnek olarak verilebilir.

Sisal kendiri yapraklarından lif elde ediken bitkilere örnek olarak verilebilir.

2017 Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre  pamuk üretiminin en fazla olduğu ülke Hindistandır.

TÜİK verilerine göre 2018 yılında Türkiye’de pamuk ekiliş alanının en fazla olduğu şehir Şanlıurfadır.

Şıklarda verilenlerin tamamı pamuk türlerindendir.

Pamuk liflerinin uzunlukları kalınlıklarının en az 100 katıdır.

Şıklarda verilenlerin tamamı lif ketenlerindeki olgunluk devrelerindendir.

Keten çiçeklerinde 5 erkek organ bulunur.

Lif bitkileri, liflerin elde edildiği yere (organ) göre dörde ayrılırlar.

Bunlar;
• Tohumlarından lif elde edilenler; Pamuk vb.
• Saplarından lif elde edilenler; Keten, kenevir, jüt, hibiskus, rami vb.
• Yapraklarından lif elde edilenler; Manila ve sisal keneviri vb.
• Meyvelerinden lif elde edilenler; Lif kabağı vb. Doğru cevap C'dir.

Lif hücresinin duvarının iskeletini selüloz, yapışkan maddesini hemiselüloz oluşturmaktadır.Lignin selüloz yapısının miselleri arasına yerleşmiştir. Selüloz, hemiselüloz vepektin liflere esneklik (elastikiyet), lignin ise kırılganlık verir. Doğru cevap D'dir.