TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİ VE İŞ GÜVENLİĞİ

Türkiye 2010 yılında Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi’ne (ADR) taraf olduktan sonra, Türk taşımacılık sektörüne ulusal ve uluslararası taşımacılığın güvenli olarak yapılabilmesi açısından zorunlu olan birçok yükümlülük gelmiştir.

Bunun yanı sıra, tehlikeli madde taşıyan araçlar önlerindeki aracı en az 50 metre mesafeden takip etmek zorundadır

a. Tehlikeli maddelerin taşınmasının, Bakanlıktan uygun yetki belgesi almış olanlarca
yapılmasını ve özel izin gereken durumlarda bu iznin alınmış olmasını sağlamakla,
b. Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun olarak sınıflandırılmış bir şekilde taşınmasını sağlamakla,
c. Taşımacıya ADR Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde hazırlanmış yazılı talimatı ve
taşıma için gerekli olan; taşıma evrakı, izinler, onaylar, bildiriler, sertifikalar ve diğer belgeleri vermekle,
d. Yükün yapısına ve özelliklerine uygun araç kullanılmasını sağlamakla,
e. Taşıma şekli ve taşıma kısıtlamalarına uygun hareket etmekle,

f. Boş durumdaki temizlenmemiş ve dezenfekte edilmemiş tankerler, mobil tanklar,
tüplü gaz tankeri, çok bölmeli gaz konteyner, tank konteynerler ve taşınabilir tanklar gibi araçlar ile büyük veya küçük konteynerlerin de uygun olarak işaretlenmiş,
etiketlenmiş olmasını ve boş durumdaki temizlenmemiş tankerlerin doluları kadar sızdırmaz olmasını sağlamakla,
g. İzlenecek güzergâhlar ile ilgili gerekli bilgileri vermekle,
h. ADR Bölüm 1.4.2.1’de yer alan diğer yükümlülükleri yerine getirmekle
yükümlüdür

Ayrıca ambalajlar ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamak, tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini temin etmek, ambalajları yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önünealarak, birlikte yükleme yasalarına uyulmasını sağlamalıdır

İstiap haddi (Taşıma kapasitesi);bir taşıtın veya aracın güvenle taşıyabileceği ve imalat standardında belirtilen en çok yük ağırlığı ve hizmetli sayısı anlamında kullanılır.

• Yükleme/boşaltma sırasında motor kapatılmalıdır.
• Yükleme alanının yüklemeden önceden temizlenmesi gerekmektedir.
• Birlikte yükleme/ayrı yükleme kuralları uygulanmalıdır.
• Taşımanın herhangi bir aşamasında ambalajların açılması kesinlikle yasaktır.
• Hasarlı olan hiçbir ambalajın yüklenmesi söz konusu olmamalıdır.
• Tehlikeli maddenin ambalajın dışında olması halinde yüklememelidir.
• Boş ambalajların etiketli ve işaretli olmasına dikkat edilmelidir.
• Yükleme alanına açık ateşle girilmemelidir.
• Yükleme/boşaltma yerinde sigara içilmesi yasaktır.
• Yük güvenliğini sağlamak, yükleme tonajlarına uymak zorundadır.
• Maksimum yükleme kapasitesi aşılmamalıdır.

Boşaltma yerinin güvenliğinin ve emniyetinin sağlanmasından alıcı sorumludur. Buna
göre boşaltma yerinde ateş yakılmaması, sigara içilmemesi ve elektriklenmeye olanak verecek ekipmanların kullanılmaması alıcının sorumlulukları arasındadır. Aynı zamanda
boşaltma yeri meskun mahal içerisinde kalıyorsa, yetkililer gözetiminde boşaltmanın yapılmasını da alıcı sağlamalıdır.

Dolumu yaptıktan sonra tankın kapak bölümlerinin sızdırmazlığını kontrol etmekle,
g. Doldurulan tehlikeli maddelerin tankın dış yüzeyine bulaşmadığını kontrol etmekle,
h. Tehlikeli maddeleri taşınması için hazırlarken, turuncu ikaz levhalarının, plakaların ya da etiketlerin tank, taşıt, tank konteyner, büyük ve küçük konteynerlerin
yanı sıra tehlikeli madde ambalajlarının da üzerine kurallara uygun bir biçimde
takılmasını sağlamakla,
i. Taşıtlara dolum yaptığı sırada, taşıtların yakın çevresinde ateş yakılmasına, açık
ışıklandırma yapılmasına ve sigara içilmesine izin vermemekle, kıvılcım çıkma
özelliğine sahip cisimler bulundurmamakla ve bu özelliğe sahip giysiler ile çalışmaya müsaade etmemekle

Eşyayı taşımacıya teslim eden, alıcıyı belirleyen ve taşıma evrakını imzalayan kişi
TMKTHY’nde, “Gönderen” olarak tanımlanır ve taşınmak üzere sevk edilen malı ADR
Hükümleri’ne uygun bir biçimde teslim etmelidir.

Tehlikeli madde taşıyan araçlar meskûn mahaller içerisinde en fazla 30 km hızla gidebilirler. Bu kuralın haricinde söz konusu araçlar şehirlerarası yollarda 50 km hızla, otobanlarda ise 60 km hızla yol alabilmektedirler. Cevap A'dır.

Tehlikeli madde taşıyan araçlar önlerindeki aracı en az 50 metre mesafeden takip etmek zorundadır. Cevap B'dir.

Ambalajlanmış tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş ambalajları taşımacıya verirken ambalajların zarar görüp görmediğini kontrol etmek, yükleyeynin sorumluluk alanına girmektedir. Cevap C'dir.

Tehlikeli malların ADR hükümlerine uygun olarak sınıflandırılmış bir şekilde taşınmasını sağlamak, göndericinin sorumluluk alanına girer. Cevap D'dir.

Taşıma için gerekli olan tüm belgelerin taşıtta eksiksiz ve doğru olarak bulunmasını sağlamak, taşıyıcının sorumluluğudur. Cevap A'dır.

Konteyner kullanılması durumunda, ADR hükümlerinin ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, ihlal durumu düzeltilmeden konteyneri taşıyıcıya teslim etmemek, alıcının sorumluluğudur. Cevap B'dir.

İzlenecek güzergâhlar ile ilgili gerekli bilgileri vermek gönderenin sorumluluğundadır. Cevap C'dir.

Boşaltım alanında güvenlik önlemlerinin tam olarak alınmış olmasını sağlamakla ve boşaltma işleminde kullanılan donanımın düzgün olarak çalıştığını kontrol etmek alıcının sorumluluk alanına girer. Cevap D'dir.

Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini sağlamak taşımacının sorumluluk alanına girer. Cevap E'dir.

Ancak bunun yanında, tehlikeli madde taşımacılığı denilince ülkemizde ilk akla gelen ve bu taşımacılığın kara yolu boyutunu oluşturan ADR (UN Economic Commission for Europe (ECE)-WP-15-Bern) dışında, deniz yolu için IMDG (International Maritime Organization (IMO)- Londra- IMDG-Code), hava yolu için DGR (International Air Transport Association- Cenevre- IATA-DGR), demir yolu için RID (Office Central Trans- port Internationaux (OCTI)- Bern-RID), ve iç su yolları/kanal taşımacılığı içinse ADNR (Commission Central pour la Navigation du Rhin- Strasburg- ADNR/ADN) konvansiyonları vardır.

Kısa adı “Turuncu Kitap (Orange Book)” olan bu doküman, temel olarak tehlikeli maddelerin sınıflandırılması, ambalajlanması, işaretlenmesi, etiketlenmesi ve belgelenmesi hakkında tavsiyeler içermektedir.