TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİ VE İŞ GÜVENLİĞİ

Birleşmiş Milletler Turuncu Kitabı (ADR), tehlikeli madde taşımacılığına katılan bütün tarafların tehlikeli yükün niteliğinin gerektirdiği sorumluluklara göre eğitim alması gerektiğini söylemektedir. Bu eğitimler ise personelin taşınan tehlikeli malların genel koşulları hakkında bilgi sahibi olduğu Genel Farkındalık Eğitimi, personelin görevleriyle doğrudan ilintili ve tehlikeli malların taşınmasını ilgilendiren yönetmeliğin gerektirdiği sorumluluklar hakkında ayrıntılı eğitim aldıkları Göreve Yönelik Eğitim ve personelin güvenli taşıma ve acil durumlar hakkında bilinçlendirildiği Emniyet Eğitimidir. Taşımacılık eğitimi adında bir eğitim sözkonusu değildir.

Yasal düzenlemeler tehlikeli madde taşıyan bir aracın zorunluluk haricinde meskûn mahallerde park edemeyeceklerini ve yine zorunluluk söz konusu olmadığı hâllerde doldurma veya boşaltma yapamayacaklarını ifade etmektedir. Ek olarak tehlikeli madde taşıyan araçlar meskûn mahaller içerisinde en fazla 30 km hızla gidebilirler. Bu kuralın haricinde söz konusu araçlar şehirlerarası yollarda 50 km hızla, otobanlarda ise 60 km hızla yol alabilmektedirler.

Tehlikeli madde taşıyan bir araç park etmesi gerektiğinde önündeki araç ile arasında en az 20 m mesafe bırakmalıdır.

Eşyayı taşımacıya teslim eden, alıcıyı belirleyen ve taşıma evrakını imzalayan kişi TMKTHY’nde, “Gönderen” olarak tanımlanır.

Ambalajlanmış tehlikeli maddeleri taşımacıya verirken ambalajların zarar görüp görmediğini kontrol etmek yükleyenin sorumluluğundadır. Diğer şıklarda belirtilen görevler önderene aittir.

Yükleyen; ambalajlanmış tehlikeli maddeleri ya da temizlenmemiş boş ambalajları taşımacıya verirken ambalajların zarar görüp görmediğini kontrol etmekle, tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve elleçlenmesi ile ilgili mevzuata ve özel kurallara uymakla yükümlüdür. Ayrıca ambalajlar ve ekipman üzerinde bulunması gereken tehlike işaretleri ve etiketlerin bulunmasını ve bulundurulmasını sağlamak, tehlikeli maddeleri konteynere yükledikten sonra konteynerin gerekli tehlike işaretleri ile işaretlenmesini ve etiketlendirilmesini temin etmek, ambalajları yüklerken, araç içinde var olan diğer yükleri de göz önüne alarak, birlikte yükleme yasalarına uyulmasını sağlamalıdır. Taşınan tehlikeli madde, maddenin UN Numarası, taşımada kullanılan resmi adı ve eğer mümkünse ambalajlama grubu ile ilgili olarak sürücüyü bilgilendirmek yükleyicinin görevidir.

Gönderenin taşınması için taşımacıya vermiş olduğu tehlikeli maddenin uluslararası ve ulusal mevzuata uygun olup olmadığı, taşımacı tarafından kontrol edilmelidir. Güzergah Tespit Belgesi, CMR (Convention Merchandise Routier, Kara Yolu Taşıma Senedi) Belgesi, Talimatname vb. gerekli dokümanları taşıma başlamadan önce temin etmek taşımacının sorumluluğu altındadır.İzlenecek güzergah ile ilgili bilgileri vermek gönderenin sorumluğudur.

Taşıtların istiap hadlerine uygun olarak yüklenmesini sağlamak taşımacının, kontrol etmek ve istiap haddinin üstünde yüklenmiş olan taşıtı kullanmamak sürücünün sorumluluğudur.

Araçların yükleme kapasitelerine uygun şekilde yüklenmesini sağlamak taşıyıcının görevidir. Diğerleri alıcının görevleri arasındadır.

Ülkemizde 24.10.2013 tarih ve 28801 no’lu Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik (TMKTHY)”
hükümlerine göre, taşıma faaliyetlerinde yer alan gönderenlerin, alıcıların, dolduranların,
yükleyenlerin, boşaltanların, ambalajlayanların, taşımacıların ve tehlikeli maddeleri taşıyan her türlü taşıt sürücülerinin veya operatörlerinin sorumluluk ve yükümlülükleri iyi
bilinmelidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kısa adı “Turuncu Kitap (Orange Book)”
olan  doküman, temel olarak tehlikeli maddelerin sınıflandırılması, ambalajlanması, işaretlenmesi, etiketlenmesi ve belgelenmesi hakkında tavsiyeler içermektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye 2010 yılında Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınmasına Dair Avrupa
Sözleşmesi’ne (ADR) taraf olduktan sonra, Türk taşımacılık sektörüne ulusal ve uluslararası taşımacılığın güvenli olarak yapılabilmesi açısından zorunlu olan birçok yükümlülük
gelmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tehlikeli madde taşıyan araçlar meskûn mahaller içerisinde en fazla 30 km hızla gidebilirler. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tehlikeli madde taşıyan araçlar önlerindeki aracı en az 50 metre mesafeden takip etmek zorundadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Taşımacı, yaptığı taşımalarda meydana gelen kazalarla ilgili olarak, ADR hükümlerine göre
hazırlanmış bir raporu kaza tarihinden itibaren en geç otuz gün içerisinde Bakanlığa vermekle yükümlüdür. Doğru cevap A seçeneğidir.

SRC5 – Tehlikeli Madde
Taşımacılığı Sürücü Belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Temel eğitim, sürücüler için tehlike türleri, tehlikeleri önleyici tedbirler, kaza sonrasında yapılacaklar, işaretleme, etiketleme, levhalama
gibi konuları işler ve on dokuz saat sürer. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sürücü yükleme boşaltma sırasında aşağıda belirtilen kurallara da uygun hareket
etmelidir.
• Yükleme/boşaltma sırasında motor kapatılmalıdır.
• Yükleme alanının yüklemeden önceden temizlenmesi gerekmektedir.
• Birlikte yükleme/ayrı yükleme kuralları uygulanmalıdır.
• Taşımanın herhangi bir aşamasında ambalajların açılması kesinlikle yasaktır.
• Hasarlı olan hiçbir ambalajın yüklenmesi söz konusu olmamalıdır.
• Tehlikeli maddenin ambalajın dışında olması halinde yüklememelidir.
• Boş ambalajların etiketli ve işaretli olmasına dikkat edilmelidir.
• Yükleme alanına açık ateşle girilmemelidir.
• Yükleme/boşaltma yerinde sigara içilmesi yasaktır.
• Yük güvenliğini sağlamak, yükleme tonajlarına uymak zorundadır.
• Maksimum yükleme kapasitesi aşılmamalıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Birleşmiş Milletler Turuncu Kitabı'nın kısaltması ADR'dir

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’ne 2010 yılında taraf olmuştur.