TEMEL CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 3

Anayasa m. 83/2’ye göre, TBMM üyelerinin yasama sorumsuzluğu kapsamına dâhil olmayan suç teşkil eden fiilleri nedeniyle meclis kararı
olmadıkça kovuşturma yapılamaması anlamına gelir. Bu dokunulmazlık, milletvekili seçilmeden önceki ve bu görev sırasındaki suçlar bakımından etkilidir.

Böyle bir durumda TBMM kararı olmadıkça milletvekili tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz.

Yeryüzünde yaşayan bütün insanların ırk, cins, dil gibi herhangi bir ayrım gözetilmeksizin sırf insan oldukları için sahip bulundukları, ana rahmine düşmekle kazandıkları, devredilmez, vazgeçilmez haklarına insan hakları adı verilmektedir.

Doğal temel haklar, sınırlandırılamaz nitelikte değildir. Bunlar  yalnız özüne dokunmamak koşulu ile sınırlanabilir. Bu sebeple doğru yanıt E seçeneğidir.

Kişinin, resmî görevliler tarafından vaki haksız işlemler sonucu uğradığı zarar, kanuna göre, Devletçe tazmin edilir. Bu sebeple doğru yanıt A seçeneğidir.

Kişinin, resmî görevliler tarafından vaki haksız işlemler sonucu uğradığı zarar kanuna göre, Devletçe tazmin edilir. Devletin sorumlu olan ilgili görevliye rücu hakkı saklıdır. Bu sebeple doğru yanıt B seçeneğidir.

İnsan haysiyeti, insan hakları, temel hak ve hürriyetler gibi konuların önemsenmediği için şüpheli ve sanığa hiçbir hak tanınmayan ya da bazı hakların hatta tüm hakların tanındığı fakat sanığın bunları uygulamada, özellikle iktidar çıkarlarının söz konusu olduğu durumlarda kullanamadığı devletlere polis devleti denir. Bu sebeple doğru yanıt C seçeneğidir.

Temel hak ve özgürlüklere müdahale eden muhakeme kurallarının kanuni bir dayanağı bulunmalıdır. Bu sebeple doğru yanıt B seçeneğidir.

AİHS m.2’ye göre ve AY m.17 hükmüne göre yaşama hakkının 4 istisnası vardır:
• Ölüm Cezası
• Meşru Müdafaa
• Yakalama ve kaçmanın önlenmesi
• Ayaklanmanın bastırılması

Bu sebeple doğru yanıt E seçeneğidir.

Daha hafif tedbirlerin yeterli geldiği durumda, daha ağır olan tedbirlere başvurulmasını yasaklayan ve orantılılık ilkesinin bir alt unsuru olan ilke, gereklilik ilkesidir. Bu sebeple doğru yanıt A seçeneğidir.

Adli kontrolün yeterli olacağı durumlarda, tutuklama tedbirine başvurulmaması, orantılılık ilkesinin bir alt unsuru olan gereklilik ilkesine dayanmaktadır. Bu sebeple doğru yanıt A seçeneğidir.

Ceza muhakemesinde kullanılan yetkinin, kimseye ait olmayan kamusal bir yetki olması, muhakemenin resmiliği ya da muhakemenin kamusallığı olarak adlandırılır. Bu sebeple doğru yanıt A seçeneğidir.

Şikâyet içerik olarak bir şekil şartına bağlanmadığından, “şikâyetçiyim”, “davacıyım” veya “cezalandırılmasını istiyorum” şeklinde beyan şikâyet koşulunu gerçekleştirecektir.

İzne bağlı suçlarda Cumhuriyet savcısı yetkili makamdan izin isteğinde bulunmalıdır.

TCK’nin 299. maddesinin üçüncü fıkrasında, Cumhurbaşkanına hakaret suçundan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlı kılınmıştır.

Bir fiil ve fail hakkında kovuşturmaya yer olmadığına karar verildikten sonra, aynı fiil ve fail hakkında yeniden soruşturma yapılarak kamu davası açılabilmesi için, yeni delillerin varlığına ilişkin sulh ceza mahkemesinden bir karar alınması lazımdır.

Şüphelinin bu tebligattan itibaren on gün içinde belirtilen miktarı  Devlet hazinesine ödemesi durumunda fail hakkında kamu davası açılmayacaktır. Önödeme kovuşturma aşamasında yerine getirilirse davanın düşmesine karar verilecektir.

Uyuşmazlık daha önce yargılanmışsa, yani yargı varsa, davanın reddi kararı verilir (CMK m. 223/7).

Temyiz yoluna başvurabilmek için, hükmün açıklanmasından itibaren on beş günlük bir süre kabul olunmuştur

Eski hâle getirme dilekçesi, engelin kalkmasından itibaren yedi gün içinde, süreye uyulduğunda usule ilişkin işlemleri yapacak olan mahkemeye verilir.

Kovuşturma evresinde mağdur veya sanığın yaşının ceza hükümleri bakımından tespitiyle ilgili bir sorunla karşılaşılması halinde; mahkeme, ilgili kanunda belirlenen usule göre bu sorunu çözerek hükmünü verecektir.