TEMEL FOTOĞRAFÇILIK - Deneme Sınavı - 7

Analog fotoğrafçılık denince bir fotoğraf
makinası (Karanlık Kutu, Camera Obscura) yardımıyla
konudan yansıyan ışığın mercekten geçip
karanlık kutu içindeki duyarlı yüzey (film,) üzerine
kaydedilmesi ve film, üzerine kaydedilen görüntünün
bir dizi kimyasal ve fiziksel süreç sonunda kart
üzerinde oluşturulması işlemi akla gelmelidir.

1970’li yıllarda üretilip piyasaya sürülmüş olan minyatür boy makinelerde kullanılan film kapalı bir kartuş içinde olduğu için makineye film takma konusun­da çekinceleri olan kullanıcı için ideal bir çözüm üretmiştir. 110’luk adıyla kodlanan bu filmde gö­rüntü alanı 7x11mm gibi oldukça küçük bir yüzey­dir. Bu nedenle bu format makine ile çekilmiş bir filmden elde edilebilen sağlıklı görüntü 10x15 cm gibi kısıtlı bir büyüklüktür. Daha büyük baskılar­da görüntü dağılmaya başlar.

35mm Film Kullanan (Leica Format) Fotoğraf Makineleri: İlk kez Leica firması tarafından kullanılan bir format olması nedeniyle Leica format olarak da adlandırılan bu format aynı zamanda 35mm film veya 135 kodlu film olarak isimlendirilmektedir.

Ayrı Bakaçlı Fotoğraf Makineleri: Çekim öncesi bakaçtan kontrol edilen görün­tü ile objektiften geçerek filme ulaşan görüntünün birbirinden bağımsız olduğu makine tiplerine ayrı bakaçlı fotoğraf makineleri denir. Makinenin ob­jektifinin önü kapalı iken bakaçta görüntü var ise o makine ayrı bakaçlı bir makinedir. Bu makinelerde objektif ile vizör birbirine çok yakın konumlandı­rılmış olsa da başka açıları görür.

Otomatik netleme yapan fotoğraf makineleri­nin genellikle üç değişik AF kullanım modu vardır. İlki M harfi ile kodlanan manuel netlemedir. Bu mod seçildiğinde makinenin AF özelliği devre dışı bırakılarak manuel (elle) netleme mümkün hâle getirilmiş olur. İkincisi S harfi ile kodlanan ve yavaş (slow) veya durağan hareketleri otomatik netlerken kullanılması tavsiye edilen AF modu olarak karşı­mıza çıkar. Üçüncüsü de C harfi ile kodlanan ve devam eden hareket hâlindeki (continue) konuları otomatik netlerken kullanılması önerilen AF kulla­nım modudur.

İğne deliği (pinhole) fotoğrafçılık olarak ad­landırılan alanda el ile üretilmiş fotoğraf makinesi gövdesi (camera obscura) içine film veya kart yer­leştirilerek yapılan çekimler için kullanılan kame­ralardır.

Polaroid film kullanan makinelerin genel adı polaroid fotoğraf makinesidir. Fotoğraf çekimin­den hemen sonra çekilen görüntün kart baskısını veren özel makinelerdir. Görüntüyü hemen çekim sonrası görme şansının yanı sıra bu makineleri en önemli özelliklerinden biri de çekilen görüntünün tek örnek olması ve çoğaltılamamasıdır.

Polaroid filmlerde hem negatif emülsiyon hem de kâğıt aynı paket içinde bulunmaktadır. Pozla­ma işlemi sonrasında negatif ve pozitif iki metal merdane arasından geçerken birbirine bastırılır ve aynı esnada kimyasal poşeti patlar. Kartta yayılan kimyasal maddenin aracılığıyla kimyasal banyo iş­lemi tamamlanır ve görüntü kart üzerinde oluşur.

Acil vesikalık ihtiyacını karşılayan makinenin ön yüzeyinde dört objektifi bulunan modelleri ya­nında tek objektifi bulunan modelleri de vardır. Daha çok amatörlerin acil anı, hatıra fotoğrafları için kullanılmış olsa da film magazini değiştirile­bilen orta boy SLR makineler ile gerçekleştirilen profesyonel tanıtım fotoğrafı çekimlerinde ön kontrol amaçlı olarak da polaroid film çekildiği bilinmektedir.

Elde edilen görüntünün biricik, özgün, tek örnek olması polaroid makineleri özellikle sanat­sal kaygılar ile üretim yapan fotoğrafçıların da ilgi alanına sokmaktadır. Çekilen görüntü üzerinde çizme, boyama, kazıma gibi ilave müdahaleler ile zaten tek örnek olan polaroid fotoğraf yüzeyini adeta kendi öznel ifade yüzeyine çevirmiş ve eserle­ri fotoğraf kitaplarına basılmış, müzelerince kabul edilmiş, sergiler açmış birçok fotoğraf sanatçısı bulunmaktadır.

Her bir fotoğraf için yeni kart kullanılması ne­deniyle polaroid fotoğraf üretmenin maliyetli oldu­ğunu belirtmek gerekir. Buna karşın film kullanan birçok makine türü için taze film bulmak sıkıntılı olsa da özellikle Fujifilm tarafından tekrar üretilip piyasaya sürülen Fujifilm Instax serisi makineler ve bunların kartlarını günümüzde sorunsuz şekilde temin etmek mümkündür.

Saydam, slayt, dia adı da verilen pozitif kayıt yapan filmlerde çekilen görüntü film banyosu son­rasında gözle görüldüğü şekilde pozitif kaydedilir. Pozlama tolerans aralığı negatif filmlere kıyasla çok daha sınırlı olan pozitif filmler, pozlamayı öğren­meye çalışan ciddi fotoğrafçı adayları ve profes­yoneller için uygun olacaktır. Bir başka ifadeyle dikkatli ve doğru bir pozlama yapılmaz ise sonuç görüntüde telafi edilemeyecek kayıplar pozitif filmlerde kaçınılmaz olacaktır. Çekilmiş pozitif filmler E-6 banyo ile yıkanır. Film üzerindeki gö­rüntü ışıklı masada veya projeksiyon makinesi ile izlenebilir. Pozitif bir filmden karta baskı almak Cibachrome baskı adı verilen özel bir baskı tekniği ile mümkündür.

Siyah beyaz fotoğraf kartlarının sahip oldukları kontrast değerleri genellikle 0-6 arası numaralarla belirtilir. 2 numara normal kontrasta sahip kartı simgeler. Daha düşük numaralar kartın daha ‘yu­muşak’ bir başka ifadeyle düşük kontrastlı oldu­ğunu simgeler. Bunun anlamı kart baskısının daha az kontrasta ve daha geniş bir orta ton aralığına sahip olacağıdır (Hedgecoe, 1999). Örneğin, dü­şük kontrasta sahip bir negatif film olası sorunları minimuma indirgemek için yüksek kontrastlı bir fotoğraf kartına basılmalıdır. Tam tersine yüksek kontrasta sahip bir negatif ise kart baskısı aşama­sında düşük kontrastlı bir fotoğraf kartıyla denge­lenmelidir.

Fotoğraf makinelerinin fiziki boyutunu belirleyen önemli bir değişken kullandıkları filmin boyutudur.
Fotoğraf endüstrisinde üretimi bir standarda oturtmak adına yapılan ilk şeylerden biri film boyutlarını
belirli standartlara kavuşturmak olmuştur.

Küçük format film kullanan minyatür boy fotoğraf makinesinin en önemli ayırt edici özelliği
çok küçük boyutlu ve hafif olmalarıdır. Bu format makineler, cebe sığabilecek kadar küçük oldukları için yabancı literatürde “pocket format” olarak da isimlendirilmektedir.

Fotoğraf makinesinde, fotoğrafı çekilecek olan konunun görülmesini sağlayan görüntü alanın sınırlarını gösteren düzenek bakaç (vizör) olarak tanımlanmaktadır.
Bakaç her zaman, çekim öncesi film üzerine kaydedilecek görüntünün göz ile ön
denetiminin yapılıp sınırlarının tayin edilmesi işlevini üstlenir.

Otomatik netleme sistemine sahip fotoğraf makineleri AF (auto focus) kısaltması ile kodlanırlar.
Bu özelliğe sahip makinelerde deklanşöre yarım basılarak netlik sistemi harekete geçirilir ve bakaç içerisinde belirlenmiş bir noktaya karşılık gelen cisme netlik yapılır.

Fotoğraf makinesinde çekim anında pozometrenin (ışık ölçerin) makineye yüklenen filmin ISO
değerini göz önüne alarak ölçüm yapacağı bilinmelidir. Bir başka ifade ile makineye filmin ISO değeri(ki bu değer film kaseti üzerinde yazmaktadır) çekip öncesinde doğru olarak girilmelidir.

İnfrared filmler insan gözünün görme sınırları dışında bulunan kızılötesi ışınlara
duyarlı özel filmlerdir. Bu filmlere kızılötesi filmler denir.

Siyah beyaz fotoğraf kartlarının sahip oldukları kontrast değerleri genellikle 0-6 arası numaralarla belirtilir. 2 numara normal kontrasta sahip kartı simgeler.

ÇÖZÜM: Fotoğraf makinelerine yapılabilecek en önemli sınıflamalardan biri görüntü kayıt sistemlerine göre fotoğraf makineleri ayrımı olarak karşımıza çıkar. Günümüzdeki en önemli ayrımlardan biri olan bu ayrımda iki temel sınıflama yapılmaktadır. İlki dijital fotoğraf makineleri, ikincisi analog fotoğraf makineleri. Dijital fotoğraf makinelerinde görüntünün kaydedildiği ışığa duyarlı yüzey sensör olarak karşımıza çıkmaktadır. Analog fotoğraf makinelerinde ise ışığa duyarlı yüzey filmdir. Doğru yanıt D’dir.

Capa, 6 Haziran 1944 tarihinde Amerikan ordusunun Fransa’nın Normandiya kıyılarına yaptığı çıkartmaya katılmıştır. Hayatını riske ederek katıldığı bu çıkartmada ilk birkaç saatte 106 tane fotoğraf çekmiştir. Büyük bir şans eseri yara almadan çıkartmadan kurtulan Capa bir gemiyle ulaştığı İngiltere’de çekmiş olduğu filmleri motorlu bir kuryeye teslim etmiş ve ertesi gün Fransa’ya geri dönüştür. Çektiği filmler Life dergisinin Londra’daki ofisine ulaştırılmış ve Life laboratuvarında çalışan 15 yaşındaki bir karanlık oda asistanı tarafından banyo edilmiştir. Filmlerin bir an önce baskıya yetiştirilmesi kaygısıyla film kurutma aşamasında aşırı ısı uygulanması nedeniyle filmler erimiş ve sadece 11 kare görüntü kurtarılabilmiştir. Doğru yanıt C’dir.

Analog makine ile fotoğraf üretirken süreci eksiksiz ve kusursuz tamamladıktan sonra sonuç görüntüyü görmek mümkün iken dijital makine ile çekimden hemen sonra fotoğrafın ekrandan kontrolü mümkündür. Tüm bu avantajları dijital makinenin bilinçsiz bir fotoğrafçı adayını için kolaylıkla dezavantaj yaratabilir. Arka arkaya sınırsız çekim yapma şansı düşünmeden “nasıl olsa biri tutar” mantığı ile çekim yapmaya dönüşmemelidir. Dijital makine çektim, ekrandan baktım, olmamış silip yenisini çekerim mantığı ile hatanın nerede olduğu sorgulaması yapılmadan kullanılmamalıdır. Dijital makine ile tekrarı yaşanmayacak önemli bir olay fotoğraflanırken ekrandan acaba olmuş mu diye kontrol edeyim derken konsantrasyonun kaybedilmesi ve kritik anın kaçırılması sonucu çok olasıdır. Buna karşın birçok noktada dezavantajlı gibi gözüken analog makineler süreç içinde otomatikman “ben neyin fotoğrafını çekiyorum?”, “bu kare çekmeye değer mi?”, “çekim değerlerim doğru mu?” gibi birçok sorgulamayı yapmayı zorunlu kılar. Bu sorgulamaya “deklanşör sorumluluğu kazanmak” nitelemesini yapmak mümkündür. Doğru yanıt B’dir.

İlk kez Leica firması tarafından kullanılan bir format olması nedeniyle Leica format olarak da adlandırılan format aynı zamanda 35mm film veya 135 kodlu film olarak isimlendirilmektedir. Doğru yanıt A’dır.