TEMEL GERONTOLOJİ - Deneme Sınavı - 11

Anjina pektoris “özellikle egzersiz ile ortaya çı­kan göğüsde baskı hissi ve anksiyete” olarak tanım­lanmıştır. Tipik olarak egzersiz veya stresle ortaya çıkmakta ve istirahatle ve/veya nitrat tedavisiyle geçmektedir. Klasik anjina, sıklıkla sol omuz, bo­yun ve kola yansır. Anjina genellikle hastalar tara­fından “ağrı” olarak değil daha çok göğüste “sıkıştı­rıcı tarzda bir sıkıntı hissi”olarak tarif edilir. Göğüs ağrısının klinik sınıflaması şu şekilde yapılmaktadır:

Tipik anjina:

Osteoartrit, eklem kıkırdağını tutan dejeneratif, ilerleyici özellikte olan, sistemik olmayan, özellikle yaşlılarda çok sık görülen eklem hastalığıdır. Yaşlı bireylerde ağrı ve sakatlığın en sık nedenidir. Tüm ek­lemlerde görülmekle birlikte en sık el, diz, kalça ve omurga eklemlerinde ortaya çıkar.

Osteoartrit, eklem kıkırdağını tutan dejeneratif bir eklem hastalığıdır.  Dislipidemi, kan yağlarının yüksekliğidir. Hipotiroidi, tiroid hormonunun az salgılanması; guatr ise tiroid bezinin genel olarak büyümüş olduğu du­ruma verilen addır.  Demans birden fazla bilişsel alanda kişinin gün­delik yaşamını etkileyen, sosyal ve mesleki işlevsel­likte bozulmaya yol açan ilerleyici bozulma ile ka­rakterize bir nörodejeneratif sendromdur.

Kalp damar hastalıkları, hastalık ve ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Kansere bağlı ölümler, 65 yaş ve üzerinde ölüm nedenleri arasında kardiyovasküler sisteme bağlı ölümlerden sonra ikinci sırayı almaktadır.

Diabet, vücuttaki organlarımızı besleyen da­marlarda etkilenmeye neden olarak organ hasarı yapar. En sık tutulan organlar göz, böbrekler ve kalptir. Bunun dışındaki önemli diğer problem ise ayak yaralarıdır. Şeker hastalarında en sık ölüm nedeni kardiyovasküler hastalıklardır. Şeker has­talığında göz tutulumu bulanık görmeden ani körlüğe kadar birçok şekilde kendini gösterebilir. Son dönem böbrek hastalığının en önemli nedeni şeker hastalığıdır.

Tremor (titreme) yaşlılarda sık görülen bir semptomdur.

Yaşlılarda diş kayıplarının önemli bir nedeni priodontal (diş eti) hastalıklarıdır.

Sosyal ve hijyenik bir problem de idrar kaçırmadır (üriner inkontinans).

Yaşa bağlı olarak yakına bakış için gözün gösterdiği uyumun kaybolmasına “pres- biyopi” denir. Presbiyopi “yaşlı görmesi “olarak da adlandırılır.

Yaşlı hastalarda karın ağrısı olduğunda altında ciddi cerrahi durumlar olabilir. Karın ağrısı ve distansiyonu olan her hasta ileus (barsak tıkanıklığı) yönünden değerlendirilmelidir.

Anjina pektoris “özellikle egzersiz ile ortaya çıkan göğüsde baskı hissi ve anksiyete” olarak tanımlanmıştır. Tipik olarak egzersiz veya stresle ortaya çıkmakta ve istirahatle ve/veya nitrat tedavisiyle geçmektedir.

Senkop, beyne giden kan akımının azalmasına bağlı olarak bilincin ve postural tonusun geçici kaybına denir.

Osteoartrit, eklem kıkırdağını tutan dejeneratif, ilerleyici özellikte olan, yaşlılarda çok sık görülen eklem hastalığıdır.

Osteoporoz, yaşam süresinin uzaması sonucu ortaya çıkan kronik ve dejeneratif bir hastalıktır. “Yaşlanmayla beraber kemik yapıcı hücrelerin aktivitesinde azalma ve kalsiyum emiliminde azalma sonucu kemik kaybı olur. Kalp damar hastalıkları, hastalık ve ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer almaktadır. Bu sorunların başında Koroner Arter Hastalığı (KAH) gelir.

Altmış beş yaşından sonra en sık görülen demans Alzheimer tipi demanstır.

Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Çalışma Grubu (WHOQOL) yaşam kalitesini, “Bireyin içinde yaşadığı kültürel değerler sistemi ve kendi beklentileri açısından yaşamdaki durumu ile ilgili algısı” olarak tanımlar. Doğru cevap C şıkkıdır.

Özetle, yaşam kalitesinin sağlık alanındaki kullanım amaçları şöyle sıralanabilir: 1. Hastalık ve tedavinin kişi üzerindeki etkilerinin tanımlanması, 2. Sağlık politikası ve klinik kararların oluşturulması, 3. Birincil korumanın etkisini değerlendirilmesi, 4. Ömrü uzatmak ve kişinin algıladığı iyilik halini geliştirmek için aktif tedavi seçeneklerinin karşılaştırılması, 5. Destek tedavilere karar verilmesi, 6. Palyatif bakım ve tedavilere karar verilmesi ve etkilerinin ölçülmesi, 7. Rutin izlemlerde hasta-hekim ilişkisinin sunulması, 8. Semptomaları önceden saptayarak hastalığın önceden tahmin edilmesi, 9. Tedaviye yanıtın tahmin edilmesi (başlangıç değeri sonucu etkiliyor mu?) 10. Yaşam süresinin önceden tahmin edilmesi (başlangıç değeri sonucu etkiliyor mu?). Doğru cevap D şıkkıdır.

Demografik sonuçlar, daha çok toplum düzeyinde yürütülen sağlık ve sosyal destek programlarının etkilerini gösteren sonuçlardır. Bunlar da ölümlülük ve sağ kalım göstergeleri; hastalanmayla ilgili göstergeler ve doğum ve doğurganlık ile ilgili göstergelerdir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yaşlıların yaşadığı sağlık sorunlarının, onların yaşam kalitesine etkisi açısından bakıldığında, yaşlılarda görülen dört temel (zaman zaman yaşlılar için mahşerin dört atlısı olarak ifade edilen) sorunun yol açtığı yeti kayıplarının yaşam kalitesini önemli ölçüde tehdit ettiği bildirilmektedir. Bunlar: 1. Düşmeler 2. Demans (bunama) 3. Depresyon ve 4. İdrar ve gaita kaçırmadır (tıpta inkontinans olarak bilinen). Doğru cevap B şıkkıdır.

Gerek hekimlik gerekse hemşirelik hizmetlerinde demansın erken tanısı için, karmaşık olanlar yanında basit ve yönlendirici testler mevcuttur. Bunlar arasında “Mini Mental Test” (MMSE), “Üç nesne hatırlama testi” ve “Saat çizme testi” sayılabilir. Doğru cevap B şıkkıdır.