TEMEL İDARE HUKUKU - Deneme Sınavı - 7

İdarenin sorumluluğu “kusura dayalı sorumluluk” ve “kusursuz sorumluluk” şeklinde iki kısma ayrılmaktadır.

İdarenin kusura dayanan sorumluluğunda yer alan “kusur”, “hizmet kusuru” olarak ifade edilmektedir. Bu anlamda hizmet kusuru, hizmetin kurulmasında, düzenlenmesinde ya da işleyişindeki bir bozukluğu, aksaklığı ve eksikliği ifade etmektedir

Kişisel kusur, “yürütülen görevden ayrılabilir nitelikteki kusurlar” olarak tanımlanmaktadır.

İdare hukukunda “kusursuz sorumluluk”, idarenin davranışından bir zarar meydana geldiğinde, idarenin hiçbir kusuru olmasa da zarardan sorumlu tutulmasını ifade etmektedir

Yürütülen görevden ayrılabilen kusurlar "kişisel kusur" olarak nitelendirilir. Kusursuz sorumluluğun özelliklerinden birisi değildir.

Kusursuz sorumlulukta idarenin kusurunun ispatlanması zorunluluğu bulunmadığından mağdur açısından daha elverişli bir sorumluluk hâlidir.

İdarenin, bünyesinde belli bir tehlike taşıyan faaliyetler sebebiyle oluşan zararlardan sorumlu olmasına risk “ilkesi gereğince sorumluluk” denilir

İdarenin risk sorumluluğuna yol açan durumlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

İdarenin sorumluluğunun söz konusu olabilmesi için, (1) idari davranış, (2) zarar, (3) illiyet bağı şartlarının gerçekleşmiş olması gerekir.

Disiplin hukukunda öngörülen yaptırımlar da, ceza hukukunda öngörülen cezalar gibi, kişilerin bazı fillerini müeyyideye bağlamaktadırlar. Bu yönü itibariyle birbirine benzemektedirler. Ancak bazı noktalardan farklılıklar taşımaktadırlar. İdari yaptırımlar, mesleki kuralların ihlali halinde kullanıldığından sadece mesleki hayata etki etmektedir. Yaptırımları düzenleyen kurallarda kıyas yoluyla yorum yapılabilir. Amaç ise kurumda düzenin sağlanması, kamu hizmetinin layıkı vechile sunulmasıdır. Yine yaptırımlar idari yargı yerleri nezdinde yargısal denetime tabidirler. Tüm bunlardan farklı olarak cezalar, genel olarak toplum düzeninin gerektirdiği kurallara uymamanın, toplumun maddi düzenini ihlal edici davranışlar için öngörülmüştür. Disiplin yaptırımları ise belli bir meslek düzenini bozucu fiiller bakımından tatbik edilir. 

Doğru seçenek A'dır.

Disiplin hukukunun temel ilkeleri şu şekilde sıralanabilir:

Kanunilik İlkesi, Bir Fiil İçin Bir Yaptırım İlkesi, Geçmişe Yürümeme İlkesi, Gizlilik İlkesi, Gerekçe İlkesi, Ölçülülük İlkesi, Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi. 

Doğru cevap D seçeneğidir.

Kanunların geçmişe yürümeme ilkesi: Retroactif

Bir fiile birden fazla ceza verilmemesi: Non bis in idem

Ölçülülüğün bulunması: Proportionnalité

Şüpheden sanık yararlanır ilkesi:In dubio pro reo

Kanun yoksa suç da yoktur ilkesi: Nullum crimen, nulla poena sine lege

Doğru cevap B seçeneğidir.

Memura görevinde ve hareketlerinde daha dikkatli olmasının yazılı olarak bildirilmesi, uyarma cezasıdır.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Aylıktan kesme, memurun aylığından 1/30 ila 1/8 oranında kesinti
yapılmasıdır (m.125/1-C).

Kademe ilerlemesinin durdurulması, fiilin ağırlık derecesine göre, memurun bulunduğu derecede 1 ila 3 yıl arasında kademe ilerlemesinin durdurulmasıdır (m.125/1-D).

Bu anlamda memur tarafından işlenen fiilin ağırlığına göre bu oranlar arasında ceza tayininde idarenin takdir yetkisi mevcuttur.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Disiplin cezası gerektiren fiilin işlendiğinin disiplin amirince öğrenildiği tarihten itibaren; memuriyetten çıkarma cezalarında altı
ay içinde disiplin soruşturmasına başlanmalıdır. Başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrayacaktır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Soruşturma izni verebilecek makamlar şunlardır:

Kaymakamlar, Valiler, En üst idari amir, Cumhurbaşkanı veya ilgili bakan, Cumhurbaşkanlığı idari işler başkanı, İç işleri bakanı, TBMM Başkanı.

Doğru cevap C seçeneğidir.

İtiraz mercii Danıştay olan durumlar şunlardır:

1-Cumhurbaşkanı kararıyla atanan memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında ilgili bakanın verdiği izinler.

2-TBMM Genel Sekreteri ve TBMM Başkanının verdiği izinler.

3-Cumhurbaşkanlığında görevli memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı tarafından verilen izinler.

4-Belediye başkanları ve meclis üyeleri hakkında,
İçişleri Bakanının verdiği izinler.

İtiraz süresi ise yetkili merciin kararının tebliğinden itibaren on gündür (m.9/2). 

Doğru cevap E seçeneğidir.

Tedbirsizlik sonucu zarar: Memurların gerekli önlemleri zamanında almamaları veya eksik olarak almaları sonucunda idarenin veya kişilerin zarara uğraması halidir.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması şeklinde tezahür eden kamu zararının kamu görevlisinin kasıt,
kusur veya ihmalinden kaynaklanması zorunludur. Yani hizmet kusurundan değil kişisel kusurdan kaynaklanmalıdır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

İstimval taşınır mallar için veya bedeni yükümlülükler için uygulanan bir yöntemdir.