TEMEL İNFAZ HUKUKU BİLGİSİ

Türk Ceza Kanununda hükmedilen bir yıl veya daha az süreli hapis cezası, kısa süreli hapis cezası olarak tanımlanmıştır. Bunun dışında kalan hapis cezaları ise uzun süreli hapis cezaları olarak nitelendirilmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Seçenek yaptırımların infaz rejiminde 

I. Adlî para cezasına çevrilebilir.
II. Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle, tamamen giderilmesine çevrilebilir.
III. En az iki yıl süreyle, bir meslek veya sanat edinmeyi sağlamak amacıyla, gerektiğinde barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmeye çevrilebilir.
IV.  Mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle, belirli yerlere gitmekten veya belirli etkinlikleri yapmaktan yasaklanmaya çevrilebilir .

V. Mahkûm olunan cezanın yarısından bir katına kadar süreyle ve gönüllü olmak koşuluyla kamuya yararlı bir işte çalıştırılmaya çevrilebilir.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Mağdurun ya da kamunun uğradığı zararın tamamen giderilmesini içeren kesinleşmiş ilâm, Cumhuriyet başsavcılığına verilir. Cumhuriyet savcısı, zararın otuz gün içinde tamamen giderilmesini hükümlüye tebliğ eder (Yönetmelik, m. 38, f. 3, bent (c)). Hükümlü adresine yapılan bu tebligatta gösterilen zararı, otuz günlük süre içinde tamamen gidermezse Cumhuriyet başsavcılığınca, durum
hükmü veren mahkemeye bildirilir (Yönetmelik, m. 38, f. 3, bent (ç)). Doğru yanıt E seçeneğidir.

Eğitim kurumuna devam etme tedbirinin infazında;  okul yönetimi veya rehberlik servisi ile iş birliği yapılır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Kamu yararlı bir işte çalıştırma tedbirinin infazında dört saat çalışma bir gün sayılır. Hükümlü günde en az iki, en çok sekiz; haftada en az on dört, en çok kırk saat çalıştırılır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

İşlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Erteleme için sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmış beş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Doğum yapan kadınların cezasının konutta infazına ilişkin olarak doğum yapılan tarihten itibaren bir yıl altı ay geçmemiş olması; toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olma; adli para cezasının  infaz sürecinde hapis  cezasına çevrilmesi, çocuğun sağ ve annenin yanında olması gerekir.  Doğru yanıt C seçeneğidir.

İtiyadi suçlu, kasıtlı bir suçun temel şeklini ya da daha ağır veya daha az cezayı gerektiren nitelikli şekillerini bir yıl içinde ve farklı zamanlarda ikiden fazla işleyen kişidir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Mahkum olduğu hapis cezası ertelenen hükümlü hakkında; bir yıldan az üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkûm olunan hapis cezasının süresinden az olamaz. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sanık hakkında mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanabilmesi için işlenen ilk suçtan (tekerrüre esas olan suçtan) dolayı hükmolunan cezanın infaz edilmiş olması gerekmemektedir. Bu mahkumiyet cezasının kesinleşmiş olması
yeterlidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Türk Ceza Kanunu’nun 51. maddesine göre, işlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Türk Ceza Kanununda hapis cezası infaz süresi ve infaz koşulları bakımından üçlü bir tasnife tabi tutulmuştur. Hapis cezasının türleri; ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, müebbet hapis cezası ve süreli hapis cezasıdır. Hapis cezasının ertelenmesine karar verilebilmesi için; failin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması gerekir. Mahkum olunan hapis cezasının infazı, şartlarının mevcudiyeti halinde hafta sonları veya geceleri ceza infaz kurumunda ya da hükümlünün konutunda çektirilmesi de mümkündür. Hükümlünün cezasının infazına, hiçbir surette ara verilemez.

Hükümlüye, günde bir saat açık havaya çıkma ve spor yapma hakkı tanınır. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilen hükümlü, kurum idare ve gözlem kurulunun uygun gördüğü hâllerde ve on beş günde bir kez olmak üzere eşi, altsoy ve üstsoyu, kardeşleri ve vasisi ile süresi on dakikayı geçmemek üzere telefonda görüşebilir. Hükümlü kurum iç yönetmeliğinde belirtilenlerin dışında herhangi bir spor ve iyileştirme faaliyetine katılamaz. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilmiş olanların cezaları yüksek güvenlikli ceza infaz kurumlarında çektirilir ve esasen ömür boyu devam eder. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum edilen hükümlü, yaşadığı yerin olanak verdiği ve idare ve gözlem kurulunun uygun göreceği bir sanat veya meslek etkinliğini yürütebilir.

Müebbet hapis cezası, süreli hapis cezasına uygulanan infaz rejimine göre infaz edilir ve esasen ömür boyu sürer. Kapalı ceza infaz kurumları kendi içinde; kadın kapalı ceza infaz kurumları, çocuk kapalı ceza infaz kurumları ve gençlik kapalı ceza infaz kurumları olmak üzere üçlü bir tasnife tabi tutulmuştur. Terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları ile örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ve cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkûm olanlar ile ikinci defa mükerrir olanlar ve koşullu salıverilme kararının geri alınması nedeniyle cezası aynen infaz edilenler hariç olmak üzere; kasıtlı suçlardan toplam üç yıl veya daha az hapis cezasına mahkûm olanlar, taksirli suçlardan toplam beş yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm olanların cezaları doğrudan açık ceza infaz kurumlarında yerine getirilir. Açık havada çalışmayan veya kapalı kurumlarda bulunan hükümlüye, hava koşulları elverdiği ölçüde, günde en az bir saat açık havada gezinmek olanağı verilir. Toplam on yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkûm olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkûm olanların kapalı ceza infaz kurumundan açık ceza infaz kurumuna ayrılmalarına ilişkin idare ve gözlem kurulu kararları, infaz hâkiminin onayından sonra uygulanır.

Kamu yararlı bir işte çalıştırma tedbirinin infazında dört saat çalışma bir gün sayılır. Hükümlü günde en az iki, en çok sekiz; haftada en az on dört, en çok
kırk saat çalıştırılır. Kamu hizmeti cezasının infazı, toplam ceza süresinin iki katını geçemez.

Hüküm kesinleştikten sonra Cumhuriyet savcılığınca yapılan tebligata rağmen otuz gün içinde seçenek tedbirin gereklerinin yerine getirilmesine başlanmaması veya başlanıp da devam edilmemesi halinde, infaz hakimliği kısa süreli hapis cezasının
tamamen veya kısmen infazına karar verir ve bu karar derhal infaz edilir.

Mahkum olunan adli para cezalarının ertelenmesi mümkündür. Hapis cezasının ertelenmesine karar verilebilmesi için; failin daha önce kasıtlı bir suçtan dolayı üç aydan fazla hapis cezasına mahkûm edilmemiş olması ve suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkemede bir kanaatin oluşması gerekir. Türk Ceza Kanunu’nun 51. maddesine göre, işlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkûm edilen kişinin cezası ertelenebilir. Hapis cezasının ertelenmesine karar verilebilmesi için suç için kanunda öngörülen soyut ceza miktarı değil; sanık hakkında yargılama sonunda hükmedilen somut ceza miktarı önem arz etmektedir. Bu sürenin üst sınırı, fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış veya altmış beş yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır. Cezanın ertelenmesi, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi koşuluna bağlı tutulabilir.

Hapis cezasının konutta infazına karar verilen hükümlünün denetlenmesi, iletişim araçları vasıtasıyla ya da denetim bürosunda görevli denetimli serbestlik memuru veya kolluk tarafından bizzat eve gidilmek suretiyle sağlanır. Hafta sonları infaz, Her hafta cuma günleri saat 19.00’da girmek ve pazar günleri aynı saatte çıkmak suretiyle hafta sonları ceza infaz kurumlarında çektirilmesidir. İnfaz hakimi tarafından hükümlünün mahkum olduğu hapis cezasının konutta infaz edilmesine de karar verilebilir. İnfaz hâkimi tarafından, hükümlünün talebi üzerine kasten işlenen suçlarda toplam bir yıl altı ay, taksirle öldürme suçu hariç olmak üzere taksirle işlenen suçlarda ise toplam üç yıl veya daha az süreli hapis cezasının hafta sonları veya geceleri infazına hükmedilebilir. Geceleri infaz, hafta sonları hariç, her gün saat 19.00’da girmek ve ertesi gün saat 07.00’de çıkmak suretiyle geceleri ceza infaz kurumlarında çektirilmesine karar verebilir.

Tekerrür; daha önce işlediği bir suç dolayısıyla hakkında verilen mahkumiyet hükmü kesinleşen kimsenin daha sonra belirli bir süre içerisinde yeni bir suç işlemesi halini ifade etmektedir.

Suçu meslek edinen kişi ise; kısmen de olsa geçimini suçtan elde ettiği kazançla sağlamaya alışmış kişiyi ifade etmektedir.

Mağdurun veya kamunun uğradığı zararın miktarı, mahkemece kararda belirtilmemiş ise CGTİHK m. 98, f.1, bent a’ya göre; Cumhuriyet savcısının talebi ile uğranılan zararın tespiti hükmü veren mahkemeden istenir.