TEMEL İNFAZ HUKUKU BİLGİSİ

Para cezaları, mal varlığına ilişkin cezalardır. Para cezası, suç karşılığında Kanun’da yazılı sınırlar arasında belirlenecek bir miktar paranın devlet hazinesine ödenmesi demektir

5237 Sayılı Kanuna göre; TCK Cezalar MADDE 45. – (1) Suç karşılığında uygulanan yaptırım olarak cezalar, hapis ve adli para cezalarıdır. biçiminde açıklanabilir.

Klasik para cezası sisteminde para cezası, şu yöntemlerle belirlenebilir:

1)Para cezasının suç karşılığında sabit bir miktar olarak gösterilmesi, 2)para cezasının alt ve üst sınırlarını göstererek, hâkimin bu sınırlar arasında uygun göreceği miktarı belirlemesine olanak tanınması, 3)suçtan kaynaklanan zararın veya failin suçtan elde ettiği yararın ya da katlarının temel alınması.

III numara ile verilen; "En yüksek ve en düşük devlet memuru maaş katsayılarının alt ve üst sınır olarak kullanılması" ifadesinin konuyla ya da yasa ile bir ilgisi bulunmamaktadır.

Para cezaları, adli, idari ve disiplin para cezaları olmak üzere üç gruba ayrılır.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

dli para cezası, TCK m.52’de gösterilen usule göre belirlenecek bir miktar paranın Devlet Hazinesi’ne ödenmesinden ibarettir

Suç karşılığında hükmedilen adli para cezaları ile kısa süreli hapis cezasından çevrilen adli para cezalarına ilişkin kesinleşmiş ilâmlar başsavcılığa verilir. 

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Adli para cezasını içeren ilam, Cumhuriyet başsavcılığına verilir. Cumhuriyet savcısı, ilamda belirtilen ödeme şekline göre, otuz gün içinde adli para cezasının ödenmesi için hükümlüye ödeme emri tebliğ eder

Ödenmeyen adli para cezasından dolayı hapis cezasının beş yıla kadar uzaması hükümlünün mükerrir olmasına bağlı değildir.

5237 Sayılı Kanun’un “güvenlik tedbirleri” başlıklı ikinci bölümünde şu alt başlıklar bulunmaktadır: 1)Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, 2)eşya müsaderesi, 3)kazanç müsaderesi, 4)çocuklara özgü güvenlik tedbirleri (özel Kanun’a yollama yapılmaktadır), 5)akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri, 6)suçta tekerrür ve özel tehlikeli suçlular, 7)sınır dışı edilme, 8)tüzel kişiler hakkında güvenlik tedbirleri.

"Tevkif ile tecziye" yani "tutuklama ile cezalandırma" ifadesinin konu ile ilgisi yoktur.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi hâlinde sanık beş yıl süreyle denetimli serbestlik tedbirine tabi tutulabilir (CMK m.231/8).

Diğer seçeneklerin denetimli serbestlik konusu ile doğrudan ilgisi bulunmamaktadır.

Müsadere, işlenen suçun sonucu olarak, bir eşyanın veya kazancın mülkiyetinin devlete geçmesi demektir. Ancak, müsadereye başvurulabilmesi için Kanun’da öngörülen koşulların gerçekleşmiş olması gerekir (TCK m.54-55).

Para cezası, suç karşılığında Kanun’da yazılı sınırlar arasında belirlenecek bir miktar paranın devlet hazinesine ödenmesi demektir. Doğru yanıt B şıkkıdır, diğer şıklar uygun ifadeler değildir.

Adli para cezası, hükümlünün Kanun’da öngörülen kuruma ödemek zorunda olduğu, mahkeme kararıyla verilen, failin kusuru ve ekonomik durumu ile orantılı olarak belirlenen cezadır. Doğru şık A, diğer şıklar bu kapsamda uygun olmayan yanıtlardır.

İdari para cezaları, doğrudan doğruya idari makamlar tarafından hükmedilen para cezalarıdır. B şıkkındaki ifade doğrudur, dolayısıyla diğer yanıtlar bu kapsamda uygun değildir.

Kanuni kısıtlılık, Kanun’da gösterilen ağırlıktaki hükümlülüklerin kanuni bir sonucu olduğundan, hükümde ayrıca gösterilmeyen hâllerde de uygulanır. bundan dolayı doğru yanıt E şıkkıdır, diğer yanıtlar bu bağlamda uygun değildir.

Meslek ve sanattan yasaklılığın süresi üç aydan az, üç yıldan fazla olamaz. Yasaklanma, hükmün kesinleşmesiyle yürürlüğe girer ve cezanın tamamen infazından itibaren işlemeye başlar. Bu nedenle doğru yanıt B şıkkıdır, diğer yanıtlar uygun değildir.

Güvenlik tedbirleri, cezalar gibi suç karşılığında ve mahkeme kararıyla uygulanmaları mümkün olan yaptırımlardır. Bu konuda da kanunilik ilkesi göz önünde bulundurulur. Ancak, güvenlik tedbirleri, cezadan farklı özellikler gösterir: 1)Güvenlik tedbirlerinde amaç, failin tekrar suç işlemesini önlemek ve onu ıslah ederek topluma kazandırmaktır. Bu nedenle, güvenlik tedbirleri geleceğe yöneliktir. 2)Cezada öncelikle suçun ağırlığı, güvenlik tedbirinde ise suçlunun toplum için gösterdiği tehlike göz önünde bulundurulur.
Güvenlik tedbirinin türünün ve süresinin tayininde failin tehlikeliliği ve tehlikede olan çıkarlar göz önünde bulundurulur.

Bu nedenle doğru şık B şıkkıdır. Diğer şıklar bu bağlamda uygun değildir.

Adli para cezasının ödenmesinin geriye bırakılması mümkündür. Hâkim, ekonomik ve şahsi hâllerini göz önünde bulundurarak, hükümlünün adli para cezasını bir süre sonra ödemesine karar verebilir. Başka bir anlatımla hâkim, adli para cezasını ödemesi için kişiye mehil verebilir. Erteleme süresi, hükmün kesinleşmesinden itibaren bir yıldan
fazla olamaz (TCK m.52/4).

Ceza sorumluluğu bulunmayan çocuklara uygulanacak güvenlik tedbirleri Çocuk Koruma
Kanunu’nda yer almaktadır (TCK m.56).

Suçun işlendiği sırada iradi olmayan veya geçici sebeplerle alkol veya uyuşturucu madde etkisi altında bulunma, kişinin işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılamasını engellemiş veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğini önemli derecede azaltmış ise ceza sorumluluğunu etkiler. Bu halde faile ceza verilmez (TCK m.48). Doğru şık A'dir.

Diğer şıklardaki kanun maddeleri bu bağlamda uygun değildir.

Sağlık kurumunda koruma ve tedavi altına alma güvenlik tedbirinin süresi yoktur. Bu nedenle, güvenlik tedbiri akıl hastasının toplum açısından tehlikeliliğinin ortadan kalkmasına veya önemli ölçüde azalmasına kadar uygulanacaktır.(TCK m.57/2).

Bundan dolayı E şıkkı doğrudur. Diğer şıklar bu bağlamda uygun değildir.