TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 4

Rehabilitasyon ekibine dahil olanlar: Özürlü kişi, Aile, Uzman doktor, Fizyoterapist, Hemşire, Diyetisyen, ş ve uğraşı terapisti, İşitme ve konuşma terapisti, Odyolog, Ortez- protez teknikeri, Psikolog, Sosyal hizmet uzmanı, Sosyolog, Çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı, Mesleki danışman, Rehabilitasyon mühendisleri ve mimarlar, Tıbbi cihaz şirketleri, Okul yönetimi ve öğretmen, Sivil toplum kuruluşları, Yerel yönetimler, İşveren. Doğru cevap A'dır.

Ortopedik rehabilitasyon: Hareket sistemini ilgilendiren çeşitli duruş bozuklukları, hastalıklar, kazalarla oluşan kırık, çıkık, bağ yaralanmaları, menisküs yırtıkları gibi ortopedik problemlerde, bu sistemle ilgili cerrahi girişimler öncesinde ve sonrasında ortopedik rehabilitasyona gereksinim vardır. Doğru cevap A'dır.

Romatizmal hastalıkların rehabilitasyonu: Romatizmal hastalıklar her yaşta ortaya çıkabilen, nedeni tam olarak belli olmayan, ancak genetik faktörlerle ilişkili olduğu bilinen, eklem ağrıları, hareket kısıtlılıkları ve ileri devrede şekil bozukluklarıyla seyreden sistemik hastalıklardır. Romatizmal hastalıklarda rehabilitasyonun amaçları; ağrıyı azaltmak, eklemlerde oluşabilecek şekil ve hareket bozukluklarını önlemek, oluştu ise yeniden kazandırmak, fonksiyonel aktiviteyi geliştirmek, ağrı kesici ilaç gereksinimini azaltmak ve daha ağrısız ve bağımsız bir yaşam sağlamaktır. Doğru cevap B'dir.

Nörolojik rehabilitasyon: Beyin damar hastalıkları (inme), multiple skleroz, parkinson hastalığı, sinir yaralanmaları ve diğer sinir ve kas hastalıklarında ayrıntılı değerlendirmeden sonra hastalığa göre, hastaya özel tedavi programları düzenlenir. Nörolojik rehabilitasyonun amaçları; komplikasyonları önlemek, kasları kuvvetlendirmek, spastisiteyi azaltmak, denge, koordinasyon, el fonksiyonları, düzgün duruş ve yürümeyi geliştirmek, solunum kapasitesini ve yaşam kalitesini arttırmaktır. Doğru cevap E'dir.

Psikososyal rehabilitasyonda:

Doğru cevap A'dır.

Mesleki değerlendirme kapsamında aşağıdaki sorulara cevap aranır:

Doğru cevap E'dir.

Bilgisel Sosyal Desek: Özürlü bireye kendine nasıl yardım edebileceği ve özürü hakkında yeni bir görüş kazandırmayı vb. amaçlar. Özürlülere ve ailelerine gereksinim duydukları bilgileri aktarmak için;

Doğru cevap C'dir.

Bozukluk / yetersizlik/ (impairment): Doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza nedeniyle vücut yapısı (anatomik, fizyolojik ve psikolojik) ve fonksiyonlarında (işlevlerinde) anlamlı sapma ya da kayıp olarak tanımlanmaktadır ve organ seviyesinde bozuklukları kapsamaktadır.

Algısal ve ruhsal bozukluklar nedeniyle oluşan özürler: Zihinsel, ruhsal ve duygusal fonksiyonların sosyal, psikolojik ve fiziksel alanlardaki yetersizliğidir. Okuma, yazma, kavrama, sayı sayma, organizasyon becerileri, zaman-mekan algılama, sosyal ortamlara uyma sorunları gibi pek çok yönleri vardır.

2002 yılında Türkiye nüfusu: 68622559 iken, özürlü sayısı 1722305 olarak belirlenmiştir. Buna göre; özürlü nüfusun toplam nüfus içindeki oranı % 12.29, ortopedik, görme, işitme, dil ve konuşma ile zihinsel özürlülerin oranı % 2.58 ve süreğen hastalığı olanların oranı ise % 9.70’dir.

“Medikal model” 1800'lü yılların ortalarında tıp ve rehabilitasyon alanlarındaki gelişmelerle birlikte ortaya çıkmıştır. Bu model 'ahlaki çöküntü'den çok 'patoloji' ile sınırlıdır. Ahlaki model kadar 'kötüleyici' olmasa da, 'özürlülüğü olan kişiye' ya da özürlülük yaşantısına değil de 'özürlülüğe' odaklanmıştır. Özürlü kişilere ve onların ailelerine tanı, tedavi, bakım ve izleme programlarının güçlendirilmesi, önleme programlarının dikkatle hazırlanması, özürlü kişilerin ve onların yakınlarının yaşam kalitelerini yükseltilmesi gibi birçok olanak sağlamıştır.

Rehabilitasyon:

• Kişiyi bir bütün olarak ele alır.

• Özürlü, ekibin tartışılmaz üyesidir.

• Önleme, tedavi ve uzun süreli bakım ve takibi kapsar.

• Ekip çalışmasını gerektirir.

• Rehabilitasyon süreklilik isteyen bir uygulamadır

Rehabilitasyon ekibine dahil olanlar:

Özürlü kişi, Aile, Uzman doktor,  Fizyoterapist , Hemşire, Diyetisyen, İş ve uğraşı terapisti,İşitme ve konuşma terapisti, Odyolog, Ortez- protez teknikeri, Psikolog,Sosyal hizmet uzmanı, Sosyolog, Çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanı, Mesleki danışman, Rehabilitasyon mühendisleri ve mimarlar, Tıbbi cihaz şirketleri, Okul yönetimi ve öğretmen, Sivil toplum kuruluşları, Yerel yönetimler, İşveren

Nörolojik rehabilitasyon: Beyin damar hastalıkları (inme), multiple skleroz, parkinson hastalığı, sinir yaralanmaları ve diğer sinir ve kas hastalıklarında ayrıntılı değerlendirmeden sonra hastalığa göre, hastaya özel tedavi programları düzenlenir. Nörolojik rehabilitasyonun amaçları; komplikasyonları önlemek, kasları kuvvetlendirmek, spastisiteyi azaltmak, denge, koordinasyon, el fonksiyonları, düzgün duruş ve yürümeyi geliştirmek, solunum kapasitesini ve yaşam kalitesini arttırmaktır.

Geriatrik rehabilitasyon: Yaşlanma ile vücutta bir takım fizyolojik değişiklikler kaçınılmaz olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu fizyolojik değişikliklere çeşitli hastalıkların eklenmesi yaşlı bireyde ağrı, aktivite kısıtlanması ve katılımda azalma gibi çok sayıda soruna neden olmaktadır ve yaşlı bireyin yaşam kalitesi bozulmaktadır. Yaşlı insanda yaşanabilecek sorunların üstesinden gelmek için iyi planlanmış kapsamlı sağlık hizmetlerine diğer bir ifade ile “geriatrik rehabilitasyona” gereksinim vardır.

Duygusal Sosyal Destek: Özürlülerin sevildiklerini ve insan olarak değerli bulunduklarını hissetmelerine yol açan davranışları içerir. Hem özürlülerin hem de ailelerinin yaşam kalitesini arttırmak ve onlara değer verildiğini hissettirmek açısından önemlidir. Özürlülerin ve ailelerinin üzüntülerini, sıkıntılarını uyumsuzluğa yol açmayacak biçimde yaşamaları için yardımcı olunur. Özürlülerin eksiklikleri, yetersizlikleri yerine, başarıları ve yeterlilikleri üzerinde durulur. Özürlüler ile aile üyeleri arasındaki ilişkilerin yeniden kurulması ve tanımlanması için yardımda bulunulur. Özürlülerin ve ailelerinin özürü kabullenmeleri için çaba gösterilir.

İşe yerleşmeyi etkileyen en önemli faktörler; iş arayan kişinin özürünün türü, yetenek ve becerileri, kişilik özellikleri, fonksiyonel durumu, eğitim durumu, daha önceki mesleği, piyasa koşullarıdır. Diğer değişkenlerin ise, iş motivasyonu, toplumsal entegrasyon, bağımsız araba kullanma, bağımsız yaşam ve yaşam memnuniyeti olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, özürlü kişinin yaşı, iş tecrübesi, daha önce yapılan işlerin niteliği ve niceliği, ailenin davranış ve inançları da mesleki rehabilitasyonda önemlidir.

“İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması” [International Classification of Functioning, Disability and Health (ICF)] geliştirilmiştir ve Mayıs 2001’deki Dünya
Sağlık Asamblesinde uluslararası kullanımı onaylanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bozukluk / yetersizlik/ (impairment): Doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza
nedeniyle vücut yapısı (anatomik, fizyolojik ve psikolojik) ve fonksiyonlarında (işlevlerinde) anlamlı
sapma ya da kayıp olarak tanımlanmaktadır ve organ seviyesinde bozuklukları kapsamaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Özürlülük / yetiyitimi / sakatlık / aktivite limitasyonu / (disability): Bozukluk(lar) nedeniyle,
kişisel seviyede fonksiyonel aktivitenin sınırlanmasını ve katılımın kısıtlanmasını (yaşamda
karşılaşılabilecek sorunları) ifade eder. Herhangi bir aktiviteyi insan için normal kabul edilen aralık veya
tarzda yapabilme yeteneğinin azalması veya kaybedilmesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.