TEMEL VETERİNER BİYOKİMYA - Deneme Sınavı - 1

Yüksek potasyum içeren diyet ya da rasyonla beslenme, böbrek yetmezliği, adrenal yetmezlik, alkolizm, beklemiş kan verilmesi, damar içi potasyum uygulaması, asidozis canlı organizmada potasyum artışına neden olur. Alkalozis ise canlı organizmada potasyum düşüklüğünün nedenlerinden biridir. Doğru cevap A'dır.

Bakır eksikliği çeşitli hayvan türlerinde farklı bozukluklara neden olur. Tavuk, köpek gibi hayvanlarda raşitizme benzer kemikleşme problemleri görülebilir. Sığırlarda ishal, kuzularda ise ekonomik kayıplara yol açan anemi, gelişme geriliği, verim düşüklüğü, döl verimi bozuklukları, kıllarda renk kaybı, yapağı kalitesinin bozulması, ishal ve sinirsel belirtilerle karakterize olan enzootik ataksi hastalığına sebep olabilir. Doğru cevap D'dir.

Besinlerle alınan kobalt geviş getiren hayvanların (ruminantlar), rumenlerinde (işkembe) B12 vitamininin sentezinde kullanılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Selenyum eksikliğinde kuzu, oğlak ve buzağılarda beyaz kas hastalığı oluşmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Vitaminler suda ve yağda eriyenler olmak üzere iki grupta incelenirler.
Suda eriyen vitaminler B vitaminleri ve C vitamini, yağda eriyenler A, D, E ve K
vitaminleridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Belirgin tiyamin yetersizliğinde; insanlarda beslenme bozukluğu ile karakterize beriberi hastalığı, kanatlılarda birkaç sinirin aynı anda beraber iltihabı (polineuritis)
ve yavru hayvanlarda büyümenin durduğu gözlenmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Serotonin: Trombositlerde yapılır. Arteriollerin kasılmasını sağlar. Damar, solunum ve sindirim kanalının düz kaslarına etkilidir. 

Fazla miktarda mısır ve mısır ürünleri ile beslenme,
mısırda çok az triptofan bulunması nedeniyle nikotinamid eksiklik belirtilerinin
ortaya çıkmasına neden olabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Vitamin B6’nın diğer adı piridoksin’dir. Vitamin B6’nın piridoksin, piridoksal ve
piridoksamin olmak üzere üç aktif formu bulunmaktadır. Vitamin B6’nın aktif
koenzimleri pridoksal fosfat ve pridoksamin fosfattır. Doğru cevap B seçeneğidir.

B12 vitaminine aynı zamanda kobalamin adı da verilmektedir. Vitamin B12 yapısında porfirin halka sistemine benzeyen korrin halka sistemi ve bir nükleotid
bulunan kırmızı renkte ve kristal yapılı bir bileşiktir. Bu sistemde dört pirol halkasından ikisi birbirine metilen köprüsü ile diğer ikisi de doğrudan birbirlerine bağlanmaktadırlar. Halkanın merkezinde kobalt atomu bulunmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Dişilerde ovaryumdan salınan diğer bir hormon olan progesteron, gestajenler sınıfında incelenir. Steroid hormondur ve adrenal korteks steroid hormonlarının sentezinde ara üründür. Progesteron, ovülasyondan sonra çatlamış over folikülünden gelişmiş bir anatomik yapı olan korpus luteumdan ve özellikle gebeliğin son döneminde plasentadan salınır. 

Bulunduğu Yerler ve Metabolizmadaki Görevleri
Dana eti, dana karaciğeri, böbrek, süt ve süt ürünleri, peynir, yumurta, midye,
ringa balığı, uskumru, sardalya, dil balığı B12 vitamini içeren yiyeceklerdir. Sebzelerde ise B12 vitamini bulunmaz.
Vitamin B12 mide-bağırsak kanalına daha çok hayvansal kaynaklı proteinlerle
gelir. Bu vitaminin bağırsak kanalından emilebilmesi için mideden salgılanan intrinsik faktör ile birleşmesi gerekir. Emildikten sonra proteinlere bağlı vitamin B12
hızla kan dolaşımına geçer ve buradan çeşitli dokulara dağılır. Vitamin B12’nin
metabolizma reaksiyonlarında etkili olan şekli koenzim B12’dir. Koenzim B12,
metiyonin biyosentezinde rol alır.
Ruminantlarda karbonhidrat metabolizmasının bir ürünü olarak büyük miktarda açığa çıkan propiyonat normal olarak kandan temizlenirken vitamin B12
veya kobalta ihtiyaç duyar. Vitamin B12 eksikliğinde bu molekülün ve metilmalonil CoA’nın birikimi olur. Bunun sonucunda idrar ile metilmalonil CoA atılımının artması iştah azalmasına ve yem tüketiminin düşmesine neden olur.
Eksiklik Belirtileri
Hafif derecede B12 eksikliği çok sık görülür. Uyuşukluk, sabahları yataktan yorgun kalkma gibi belirtiler verir. Ağır vitamin B12 eksikliğinde ise sinir fonksiyonlarının bozulduğu kronik hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Sinir harabiyetine yol
açabilir.
Vitamin B12 eksikliğinde büyümenin durduğu, ishal, kusma, hareket bozuklukları, ağız mukozasında iltihap, yetişkin tavuklarda yumurta veriminde ve yumurtanın kuluçka randımanında azalma görülür.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Vitamin C, eksikliğinde insanlarda skorbüt hastalığı meydana gelir. Skorbüt
hastalığında, dişlerin gevşemesi ve düşmesi, deride sertlik ve çatlaklar görülür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kortizon, hidrokortizon (kortizol) (Şekil 8.4) ve kortikosteron önemli fizyolojik etkileri olan glukokortikoidlerdir. Bunlara genel olarak kortikosteroidler adı da verilir. Kortikosteroidlerin salgılanması adenohipofizden salınan ACTH tarafından kontrol edilir 

Gebelik süresince folik asit alımı, yeni doğan bebeklerde merkezi sinir sistemi
anomalilerini önemli ölçüde azaltmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Vitamin A’nın görme olayındaki rolü
gözün karanlığa adapte olmasını sağlamaktır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Paratiroid hormonu olarak da isimlendirilir. PTH, kemik ve böbrekler üzerine direkt olarak, mide bağırsak sistemi üzerine indirekt olarak etki gösterir. Kan kalsiyum düzeylerinin azalması bu hormonun salınımını uyarır ve salınan PTH kan kalsiyum düzeylerinin artmasını sağlar. Kısaca plazmada iyonize kalsiyum düzeyi düşünce PTH salınımı artar. Plazmada iyonize kalsiyum düzeyi yükselince PTH salınımı azalır. 

Parathormon etkisini, D vitamini ile ilişkili bir şekilde bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırarak, böbreklerden de kalsiyum ve magnezyumun geri emilimi ile kemiklerden kana kalsiyum akışını sağlayarak gösterir. Kan dolaşımında bir kalsiyum fosfor dengesi söz konusudur. Bu dengenin devamlı korunması gereklidir. PTH, kalsiyum düzeylerinin artırılması ile birlikte fosfor düzeylerinin de düşürülmesinde rol alır. 

1,25-dihidroksi vitamin D3, kalsiyumun ince bağırsaktan emilimi için gerekli
olan ince bağırsak kalsiyum bağlayıcı proteininin sentezini ve kalsiyuma bağımlı
ATPaz aktivitesini arttırarak kalsiyumun ince bağırsaktan emilimini arttırır. Doğru cevap E seçeneğidir.