TEMEL VETERİNER BİYOKİMYA - Deneme Sınavı - 4

Kalsiyum doğada kalsiyum karbonat ve kalsiyum fosfat anyonları şeklinde toprakların yapısında bulunmaktadır. Kalsiyumun organizmadaki başlıca görevleri; • Kemik ve dişlerin yapısına katılır, Kas ve sinirlerin uyarılma yeteneğini düşürür, Kas kasılmalarının oluşumu ve sinirsel uyarıların iletilmesinde gereklidir, Kan ve sütün pıhtılaşmasında görev yapar, Lipaz, ATPaz gibi bazı enzimlerin aktivasyonunda rol oynar. Doğru cevap A'dır.

Doğada fosfor bileşikleri şeklinde topraklarda bulunmaktadır. Fosforun organizmadaki başlıca görevleri; Kemik ve dişlerin yapısına katılır, Kanda pH değerinin belli sınırlar içinde tutulmasını sağlar, Kanda normal kalsiyum düzeyinin sağlanması için gereklidir, Enerjinin saklanması ve gerektiği zaman gerekli yerlere aktarılmasında önemlidir, Karbonhidrat metabolizmasında maddelerin metabolize edilebilmeleri için gerekli fosfatlanma olaylarında görev alır. Doğru cevap E'dir.

Mağnezyum tohumlarda ve yeşil bitkilerde bol miktarda bulunur. Et, süt ve deniz ürünleri de bu mineral yönünden zengindir. Daha çok klorofil içeren sebzeler, fındık ve ceviz gibi kuruyemişler ile tahıllarda, daha az miktarda ise sıvı ve katı yağlarda, şekerli ürünlerde yer alır. Doğru cevap C'dir.

Kükürt organizmayı idrar, tükürük, sindirim salgıları, kıl dökülmesi, tırnak ve boynuz uzaması ile terk etmektedir. Doğru cevap D'dir.

Demir, Bakır, Kobalt, Çinko, Manganez, Molibden, Flor, Selenyum ve İyot gibi elementler mikro elementler arasında yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Demir, yeryüzünde çok bulunan bir elementtir, hatta esmer renkli topraklarda daha fazla oranda bulunur. Topraklarda bulunan demirden bitkiler, bitkiler aracılığı ile de insan ve hayvanlar kolayca yararlanabilmektedirler. Doğru cevap C'dir.

Bakır, bitkisel kaynaklı besinlerde özellikle kuru nohut, bakla ve benzeri baklagillerde, ceviz fındık, fıstık, badem, ayçiçeği gibi kuruyemişlerde, istiridye, sardalye, yengeç, ıstakoz gibi deniz ürünlerinde ve yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur. Buğday kepeği ve tüm tahıl ürünleri de bakır yönünden iyi bir kaynaktır. Doğru cevap D'dir.

Çinko, bitkisel ve hayvansal besinlerde bol bulunur. Özellikle bira mayası, marul, salatalar, karaciğer, deniz ürünleri çinko yönünden zengin gıdalar arasında yer alır. Canlı vücudunda saç, kemik, karaciğer, böbrek, dalak, pankreas ve prostatta bulunur. Doğru cevap B'dir.

Güçlü bir antioksidan olan selenyum bağışıklık sistemini güçlendirmekte, hücreleri yaşlanmaya karşı korumakta, kalp hücrelerini destekleyerek, kalp-damar sağlığının korunmasına yardımcı olmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Genel olarak minerallerin canlılardaki başlıca görevleri şunlardır;
• İskelet yapısının dayanıklılığını sağlarlar,
• Organik maddelerin yapısına katılırlar,
• Enzim sistemlerinin aktivasyonunu sağlarlar,
• Sıvı-elektrolit dengeyi düzenlerler,
• Kasların kasılma ve gevşeme fonksiyonlarının oluşumuna yardımcı olurlar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Kalsiyumun organizmadaki başlıca görevleri;
• Kemik ve dişlerin yapısına katılır,
• Kas ve sinirlerin uyarılma yeteneğini düşürür,
• Kas kasılmalarının oluşumu ve sinirsel uyarıların iletilmesinde gereklidir,
• Kan ve sütün pıhtılaşmasında görev yapar,
• Lipaz, ATPaz gibi bazı enzimlerin aktivasyonunda rol oynar. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kalsiyumun fosfora (Ca/P) oranı hayvanlar
arasında farklılık gösterse de, insanlarda ve genel olarak hayvanlarda tüketilen gıdalardaki Ca/P oranı 2/1’dir. Yumurtlayan tavuklarda ise bu oran 5/1 hatta 7/1’e kadar çıkabilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Besinlerle beraber organizmaya alınan fosfor midede hidroklorik asidin (HCl) etkisiyle serbest hale geldikten sonra, bağırsaklara geçer, karbonhidratlarla esterler oluşturarak hızla emilir ve kan yolu ile gerekli yerlerde kullanılır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Sodyum artması: Dehidratasyon, böbrek üstü bezinin aşırı çalışması, kalp yetmezliği,
gebelik, antidiüretik hormon yetersizliği, yanıklar, yalancı şeker hastalığı (Diabetes insipidus)

Sodyum azalması: Şiddetli kusma ve ishal nedeniyle gastrointestinal kayıplar, yoğun
egzersiz veya aşırı sıcak ortam nedeniyle fazla terleme, diüretik verilmesi, şeker hastalığı (Diabetes mellitus), şiddetli yanıklar, yaygın doku harabiyeti, kronik böbrek hastalıkları

Potasyum artması: Yüksek potasyum içeren diyet ya da rasyonla beslenme, böbrek
yetmezliği, adrenal yetmezlik, alkolizm, beklemiş kan verilmesi, damar içi potasyum uygulaması, asidozis

Potasyum azalması: Şiddetli kusma ve ishal nedeniyle gastrointestinal kayıplar, diüretik
ilaçların kullanımı, böbreküstü bezinin aşırı çalışması, kronik böbrek hastalıkları, kalp kasında yapısal bozukluk, çizgili kaslarda felç, alkalozis

Klor artması: Dehidratasyon, akut böbrek
yetmezliği, uzun süreli ishal, sodyum
bikarbonat kaybı, yalancı şeker hastalığı

Klor azalması: Kronik böbrek yangısı, şeker
hastalığına bağlı asidozis, uzun süreli kusma, metabolik alkalozis Doğru yanıt E seçeneğidir.

Sodyum artması: Dehidratasyon, böbrek üstü bezinin aşırı çalışması, kalp yetmezliği,
gebelik, antidiüretik hormon yetersizliği, yanıklar, yalancı şeker hastalığı (Diabetes insipidus)

Sodyum azalması: Şiddetli kusma ve ishal nedeniyle gastrointestinal kayıplar, yoğun
egzersiz veya aşırı sıcak ortam nedeniyle fazla terleme, diüretik verilmesi, şeker hastalığı (Diabetes mellitus), şiddetli yanıklar, yaygın doku harabiyeti, kronik böbrek hastalıkları

Potasyum artması: Yüksek potasyum içeren diyet ya da rasyonla beslenme, böbrek
yetmezliği, adrenal yetmezlik, alkolizm, beklemiş kan verilmesi, damar içi potasyum uygulaması, asidozis

Potasyum azalması: Şiddetli kusma ve ishal nedeniyle gastrointestinal kayıplar, diüretik
ilaçların kullanımı, böbreküstü bezinin aşırı çalışması, kronik böbrek hastalıkları, kalp kasında yapısal bozukluk, çizgili kaslarda felç, alkalozis

Klor artması: Dehidratasyon, akut böbrek
yetmezliği, uzun süreli ishal, sodyum
bikarbonat kaybı, yalancı şeker hastalığı

Klor azalması: Kronik böbrek yangısı, şeker
hastalığına bağlı asidozis, uzun süreli kusma, metabolik alkalozis Doğru yanıt D seçeneğidir.

Biyolojik reaksiyonların çoğu enzim denilen organik maddeler tarafından katalize edilir. Bu maddeler kendileri bir değişikliğe uğramadan hücre içinde meydana gelen reaksiyonların hızını artırırlar. Bir reaksiyonu hızlandıran fakat kendisi reaksiyondan değişmeden çıkan maddelere katalizör denir. Enzimler ise canlı hücreler tarafından sentezlenen, etki yapabilmesi için hücreye gereksinim duymayan, ısıya dayanıksız, protein tabiatında, biyolojik katalizörlerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Enzimler canlı hücreler tarafından sentezlenen protein yapıda maddelerdir. Enzimlerin bazıları basit protein yapıdadır ve katalitik etki bu protein yapı tarafından gerçekleştirilir. Enzimin protein yapısındaki kısmına apoenzim denir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Enzimler katalize ettikleri reaksiyonun hızını, katalize edilmemiş reaksiyonlara göre 10³-10¹² kata kadar artırırlar.  Yüksek oranda metabolik faaliyetleri düzenleme kapasitesine sahiptirler. Hücre içi ve hücre dışı hasarlarda meydana değişikliklere cevap olarak, belirli metabolik geçitlerin çalışmasını hızlandırabilir veya yavaşlatabilirler. Hem canlı ortamda (in vivo) hem de laboratuvar koşullarında etkilerini gösterebilirler. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Bazı enzimlerin katalitik etki gösterebilmeleri için metal iyonu ya da protein olmayan organik bir bileşiğe veya her ikisine de ihtiyaçları vardır. Karbonik anhidraz Zn (çinko), tirozinaz ve askorbik asit oksidaz Cu (bakır), katalaz ve sitokrom oksidaz Fe (demir) taşırlar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Enzimin hücre içinde inaktif (aktif olmayan) durumda olan haline proenzim (ön enzim) veya zimojen denir. İnaktif enzimi aktif enzim hale getiren maddeler kinaz olarak adlandırılır. Enzimin etki ettiği maddeye substrat, bu etki sonucunda meydana gelen madde veya maddeler ürün olarak isimlendirilir. Doğru yanıt C seçeneğidir.