TEMEL VETERİNER FARMAKOLOJİ VE TOKSİKOLOJİ - Deneme Sınavı - 7

Lapa: Genellikle enva, un, kepek, patates, bulgur, sabun, nişasta gibi maddelerin su, süt, sirke ile karıştırılmasıyla hazırlanan ve dışarıdan kullanılan ilaç şeklidir; bileşimine, kreolin, kurşun asetat gibi maddeler de katılabilir. Lapalar yumuşatıcı, yangı azaltıcı, irkiltici veya irkilti azaltıcı, ağrı kesici ve serinletici olarak etkirler ve bu amaçlarla kullanılırlar.

Auerbach pleksusu: Parasempatk sinir hücrelerinden yapılmış karın başluğundaki organları yöneten sinir hüclerinden yapılmış yumak/ küme. Doğru cevap c'dir.

Adrenerjik nöro-efektör yapıları doğrudan ya da dolaylı etkileyerek, SSS’nin uyarılmasına veya adrenalin (epinefrin) ve noradrenalinin (NA, levarterenol) etkilerine benzer etkiler oluşturan maddelere sempatomimetikler veya adrenerjik ilaçlar adı verilir. Doğru cevap e'dir.

Antelmintikler: Yuvarlak ve yassı kurtları (şerit ve kelebekler) etkileyen maddelerdir. Doğru cevap a'dır.

Bakterilerin gelişmesini/üremesini yavaşlatan/durduranlar (bakteriyostatikler): Bu ilaçlar bakterilerin gelişmesi ve üremesini yavaşlatır-engellerler. Tetrasiklinler, makrolidler, fenikoller, sülfonamidler ve kinolonlar örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap c'dir.

Akut: Hastalık etkenine maruz kalınmasını takiben klinik belirtilerin 2-10 gün arasında ortaya çıkması durumudur. Doğru cevap d'dir.

Aminoglikozidler
Bu grup antibiyotikler, Streptomyces ve Micromonospora türü mantarlar tarafından oluşturulurlar. Suda çözünmezler ve düşük pH şartlarına dayanıklıdırlar.
İlaç Örnekleri: Streptomisin, neomisin, gentamisin, kanamisin, tobramisin, amikasin,
paromomisin, viomisin, sisomisin, apramisin ve netilmisin.
Etkileri: Etki şekilleri hedef bakterilerde protein sentezini engelleyerektir. Bakterilerde protein sentezini (30S ribozomlar) engelleyerek etkilerini oluştururlar.

Doğru cevap a'dır.

ANTELMİNTİKLER
Sindirim kanalı, solunum yolları, karaciğer, göz, kalp gibi yerlerde bulunan iç parazitlere
etkirler. Parazitleri ya konakçının vücudunda öldür ya da sadece vücut dışına çıkarılmasını sağlarlar. Geniş ve dar spektrumludurlar.

Doğru cevap b'dir.

Dezenfektan veya jermisid: Bakteri ve hastalık yapıcı diğer etkenleri tahrip etmek için
kullanılan madde olarak tanımlanır. Dezenfektanlar mikroorganizmaları öldürerek etkirler ve genellikle cansız cisimler üzerine uygulanırlar. Mikroorganizmalar yanında, konakçının hücrelerine yönelik yıkımlayıcı etki de oluştururlar.

Doğru cevap c'dir.

Sanitizer: Çevrede insan ve hayvan sağlığıyla ilgili olarak su, toprak, alet vb malzemelerdeki mikroorganizmaların yok edilmesi amacıyla kullanılan maddelerle yapılan işlemdir. Doğru cevap e'dir.

Bir ilacın emilmesi, dağılması, BT’si ve atılmasıyla ilgili olayların tamamı da hücre zarlarından geçişini kapsar. Zira, ilaçlar, etki yerlerine biyolojik zarları (plazma zarı, hücre zarı) geçerek ulaşırlar. Derideki kalın hücre katmanları, mide-bağırsak, akciğer ve kapillar damar hücrelerindeki hücre zarları ilaçların emilmesi, bir bölmeden diğerine geçmesi veya atılmasında önemli görev yaparlar. Plazma zarı, iki katmanlı lipid tabaka ile kuşatılmış ve bunlar arasına gömülü halde bulunan proteinden yapılmıştır; mozaik görünümündeki bu durum lipoprotein yapı olarak bilinir. Plazma zarı yarı-geçirgendir; yağda iyi çözünen ilaçlar zarı kolay ve hızlı geçerler.

İlaçların biyolojik zarlardan geçişi aracısız (basit geçiş) ve aracılı (taşıt ile geçiş) olmaktadır. Basit geçiş ve süzülme aracısız; etkin taşıma, kolaylaştırılmış geçiş, iyonoforlar ve pinositoz (endositoz) aracılı taşıma örnekleridir.

Bazen de, özellikle antelmentik ilaçların sindirim kanalından emilmesinin yavaşlatılması ve kanal boyunca uzun süreyle etkili
yoğunluklarda kalmalarını sağlamak için bu türden uygulamalara (pamoat, hidroksinaftoat esterlerinin hazırlanması gibi) başvurulur.

Biyoyararlanım
Terim, damar-içi yol dışında diğer yollarla (ağız, kas-içi, deri-altı gibi) verildiği durumda,
bir maddenin uygulama yerinden emilip dolaşıma geçen oranını ifade eder.

İlaçların vücutta maruz kaldıkları tepkimeler yükseltgenme (oksidasyon), indirgenme (redüksiyon), kopma (hidroliz) ve birleşme (sentez, konjugasyon) diye dört grupta toplanır.

Birleşme(Konjugasyon)Birleşme olarak bilinen son tepkime (Faz II tepkime) aslında bir sentez olayıdır; 
Amino asitlerle (glisin, glutamin, ornitin, taurin gibi) birleşme,
asetilasyon, glukuronik asitle birleşme, glutasyonla birleşme,
metilasyon, sülfatla birleşme, tiyosülfatla birleşme gibi.

Antelmintikler; yuvarlak ve yassı kurtları (şerit ve kelebekler) etkileyen maddelerdir. Doğru cevap B’dir.

Benzimidazol türevi antelmintiklerden albendazol, kambendazol, mebendazol, oksibendazol, oksfendazol ve parbendazol gebeliğin özellikle ilk 1-1,5 ayı esnasında kullanılmamalıdırlar. Doğru cevap E’dir.

Tip 4 reseptörler: Androjen reseptörleri (AND-R’ler), glukokortikoid reseptörleri(CORT-R’ler), östrojen reseptörleri (EST-R’ler), progesteron reseptörleri (PROGR’ler), arilhidrokarbon reseptörleri (AhR’ler), vitamin D reseptörleri (VITD-R’ler) gibi

Bu ilaçlar bakterilerin gelişmesi ve üremesini yavaşlatır-engellerler. Tetrasiklinler, makrolidler, fenikoller, sülfonamidler ve kinolonlar örnek olarak verilebilir. Doğru cevap B'dir.