TEMEL VETERİNER PARAZİTOLOJİ - Deneme Sınavı - 5

Strobila (zincir, halkalar) boyun bölgesinden sonra gelen kısım olup para­zitin üremesinden sorumludur. Bazı halkalarda uterusun etrafa yaptığı basınçtan dolayı diğer organlar dejenere olurlar ve sadece içi yumurtalarla dolu uterus kalır. Bu halkaya da gebe halka adı verilir. Doğru cevap E’dir.

Nematodlarda kütikülanın bazı yerlerinde değişiklikler şekillenerek pa­pil, vezikül, kordon, kanat, çiftleşme kesesi adı verilen çeşitli yapılar oluşmuştur. Doğru cevap A’dır.

Saprozoik beslenme; genellikle bakterilerde görülen bu beslenme şekline bazı protozoonlarda rastlanmaktadır. Bu tip beslenmede sindirim enzimleri dış or­tamdaki besin maddeleri üzerine salgılanır ve sindirim dışarıda gerçekleşir. Bun­dan sonra da sindirilmiş olan besinler hücre içine alınırlar. Doğru cevap E’dir.

Uyuz etkenleri ve keneler gibi akarların nimf ve olgunlarında dört çift, larvalarında ise üç çift ayak bulunmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Sıralı hermafroditizmde parazitte önce erkek üre­me organları sonra dişi üreme organları gelişir. Bu olaya protandri denir. Bu şekilde üreme organlarının döllenmeyi aksatmayacak bir zamanlama ile gelişmesi ve atro­fiye olması genital etkinliği artırmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Plasenta: Döl yatağında, anayla dölüt arasında bulunan, dölütün ve ananın kan damarlarının birbirine yakın bulunduğu, besin ve oksijen değişmesini sağlayan damarlı, süngerimsi yapı

Bir paraziter etkenin konağa girişinden itibaren parazitin üreme formlarının konağın vücut atıklarında (özellikle Protozoa ve Helmint’lerde) veya vücut yüzeyinde (daimi parazitizmde) görülmesine kadar geçen süreye prepatent dönem denmektedir.

Patent dönem ise, erişkin parazitin konakta kaldığı süre yani ilk üreme formlarının konakta oluşumundan parazitin ölümüne kadar geçen süreyi karakterize etmektedir

Paraziter enfektif form: Bir parazit türünün konaklara bulaşma kabiliyetinde olan gelişim safhası

Ookist: Bazı protozoonların yaşam döngülerinde görülen kapsüllenmiş veya kistlenmiş zigot

Sistiserk: Tenya cinsindeki parazitlerin ara konaklardaki larva formuna verilen ad

Akut: Hastalık veya semptomun ani başladığını ve nispeten kısa sürede sona erdiğini, hastalık süresinin 3-14 gün olduğunu ifade eden terim

Sporadik: Düzensiz olarak oluşan veya seyrek olarak görülen, geniş sahalara yayılmayan veya tek tük görülen

İnvazyon: Vücudun patojen mikroorganizmaların hücumuna uğraması, hastalık etkeninin organizmaya girerek dokulara yayılması

Vertikal bulaşma, paraziter etkenlerin farklı konak generasyonları arasında yani başka bir deyişle anne organizmadan yavru generasyonlara olan bulaşma şeklidir.

Doğal Vücut Deliklerinden Giriş

1. Ağızdan
2. Burundan
3. Gözden
4. Kulaktan
5. Rektal Yoldan
6. Genital Yoldan

Plasenta yoluyla: Paraziter etkenlerin gebe konaklardan gebelik esnasında plasenta yoluyla yavrulara geçmesi

İnokulatif aktarmada dikkati çeken nakil şekillerinden biri de transstadial nakildir.“Safhadan saf­haya nakil” olarak ta tanımlanan bu nakil tipine Theileria cinsi protozoonlarda rastlanmaktadır. Bu parazitin ara konağı olan keneler Theileria etkenlerini gelişme saf­halarının bir döneminde enfekte hayvandan kan emerken alırlar, gömlek değiştirip takip eden gelişme saf­hasında kan emdiği başka bir konağa verirler. Böylece Theileria etkenleri keneler tarafından saf­hadan saf­haya (transstadial) nakledilmiş olmaktadır.

Bugün için DSÖ tarafından 200’ün üzerinde zoonoz hastalığın varlığından bahsedilmekle beraber, değişik zamanlarda bu hastalıklara yenileri eklenerek bu sayı sürekli olarak artmakta ve insanlar zoonoz karakterli önemli halk sağlığı problemleri ile karşı karşıya kalmaktadır.

Toxoplasmosis dünya çapında ve Türkiye’de en yaygın görülen paraziter zoonozlardan birisidir. Bu hastalık, Toxoplasma gondii adı verilen tek hücreli parazit tarafından meydana getirilir ve hem insanlarda hem de bazı hayvan türlerinde önemli sağlık sorunu oluşturur.  Parazitin son konağı kedi ve kedigiller, ara konakları ise yine kedilerin kendileri olmak üzere insan dahil birçok memeli ve kanatlı hayvanlardır. Parazit, son konak kedilerde başta ince bağırsak olmak üzere değişik organlarda bulunurken, ara konaklarda farklı sistemlere ait organlarda (beyin, damar, karaciğer, kan, akciğer, kas vd.) bulunabilir.

İç Organ Leishmaniasis: Leishmania donovani donovani, L. donovani chagasi ve L. donovani infantum etkenleri tarafından oluşturulan sistemik bir hastalıktır. Türkiye’de insanlarda özellikle son tür tarafından oluşturulan hastalık sporadik olarak Ege, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgesi’nde görülmektedir. Hastalığa yakalanan bireylerin %90’ı 5 yaşından küçük çocuklardır. Rezervuar hayvanlar ise başta köpekler olmak üzere tilki, kemirici gibi hayvanlardır. Bu zoonoz hastalıkta vektör olarak Phlebotomus cinsinde yer alan değişik sinek türleri (tatarcık) rol oynamaktadır. Bunlar 5 mm civarında küçük sineklerdir.