TEMEL YANGIN GÜVENLİĞİ

A sınıfı ynagınlara müdahale kolaydır. Yanan yüzeyin söndürücü madde ile kaplanması ve oksijenle ilişkisinin kesilmesi yeterli olabilir. C sınıfı yangınlar  yanabilen gazların sebep olduğu yangınlardır. Hızlı karışan ve hızlı yayılabilen tehlikeli yangın gruplarındandır. LPG, havagazı, doğal gaz ve hidrojen gibi yanabilen çeşitli gazları kapsamaktadır. C sınıfı yangınlar alevlidir ve patlama ile karşılaşma ihtimali bir hayli fazladır.

Radyasyon doz miktarını ölçen alet dozimetredir. Manometre kapalı kaplardaki gaz basıncını ölçmeye yarayan araçtır.Radyakmetre birim zamanda ortama yayılan radyasyon miktarını (doz şiddetini) tespit etmekte kullanılan malzemedir.Termometre sıcaklık ölçen alettir.Higrometre ise nem ölçmekte kullanılır.

Alevlenme Isısı: Cisimlerin yanabilecek oranda buharlaşmaya (veya gaz çıkarmasına) başlamasını sağlayan ısıya alevlenme ısısı denir. Her cisim içinde değişiktir.

Yanma olayının meydanagelebilmesi için üç şartın bir arada olması gerekmektedir. Bu şartlar yanıcı madde, ısı ve oksijendir. Şartlardan herhangi birisinin bulunmaması veya
yeterli miktarda olmaması hâlinde yanma olayı meydana gelmez. Bu olay ‘Yangın Üçgeni’ şeklinde izah edilebilir.

Dirençli Isıtma: Dirençli ısıtma, tel veya cihaz gibi bir iletkenden geçen elektrik akımının ürettiği ısıdır. Eğer tel çapı, akım miktarı için yeterince büyük değilse, dirençli ısıtma artar. Basit bir uzatma kablosuna haddinden fazla cihaz bağlanarak aşırı derecede yüklenirse yangın çıkar. İletkenlerin sıkı bir şekilde sarılması da yine bir yangın nedenidir.

Yakıt tankları;
a. Kazan yanmaz bir duvar ile ayrılmalı, tank altına tank hacminin 1/3’ü hacmini alacak şekilde havuz tasarlanmalıdır.
b. Tank kenarlarında bakım amaçlı 40 cm boşluk bırakılmalı ve tank en az 10 cm’lik kaide üzerine oturtulmalıdır.
c. İki tank arasında en az 40 cm boşluk bırakılmalı ve tanklar kesinlikle duman kanalları ve ısı üretici cihazlar üzerine yerleştirilemez.
d. Endüstriyel tesis içinde ya da tank dışarıda olsa dahi, ancak mevzuatın öngördüğü miktarlarda yakıt depolanmalıdır.

Tüm elektrik panoları, kumanda ve ölçüm cihazları sac dolap ve kutularının kapakları ve kutu içine açılan tüm deliklerin kesin olarak kapalı olması şarttır. Amaç panoya girecek havadaki serbest akrilik, pamuk, viskon elyafın pano ve diğer elektrik kumanda cihazları içine girmesini önlemektir; Aynı sebep ile pano kapaklarının bir lastik conta ile korunması, kapağının bir kilit sistemi ile sürekli kapalı tutulması kesin olarak sağlanmalıdır.

Parafin, Mum ve Katı Yağlar yanma sırasında önce erirler ve daha sonra buharlaşarak yanarlar. Bu tür madde yangınlarında sıvı maddelere uygulanan yöntemler uygulanır.

Etermit örtülü çatıların altındaki kısmın yanması ve etermit örtü üzerindeki boşluklara basmak yanan çatının içine düşülmesine neden olur. Butür çatılarda iki etermitin birleştiği yer ve altındaki kiriş ile bağlandığı noktalar en dayanıklı yerlerdir. Bunun dışındaki bölgeler normal ağırlıktaki insanı dahi taşıyamayacak kadar dayanıksızdır. Bu nedenle zorunlu olmadıkça çatı üzerinde dolaşmamak gerekir. Müdahale çatı arasından, hariçten otomatik merdiven ile veya diğer el merdivenleri ile yapılır.

Karbondioksitli, kuru kimyevi tozlu ve halojenli maddeler yangına sebebiyet vermez,başlangıç hâlindeki yangınların söndürülmesinde önemli rol oynar. Yangının büyümesi hâlinde söndürmede zorluklar ortaya çıkabilir.

D sınıfı yangınlar: Magnezyum, sodyum, potasyum, alüminyum gibi yanabilen metallerin yangınlarıdır.

Doğru cevap D seçeneğidir.

D sınıfı yangınlara karşı su, karbondioksit, kuru kimyevi toz kullanılmaz. Yüksek ısıdan dolayı bu maddeler başka reaksiyonlara neden olurlar. 100 °C’de buharlaşan su, metal yangınlarında kullanılırsa, yüksek ısıdan dolayı hidrojen ve oksijene ayrılır. Söndürme maddesi olarak hafif metal söndürme tozları (D tozu), kuru kum ve döküm talaşı kullanılmalıdır.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Sentetik Köpük Konsantresi: Sentetik köpük; deterjan, surfaktanlar ve stabilizatörler içeren konsantrelerdir. Katı ve sıvı yangınlarda kullanılır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Gaz hâlindeki yanıcı maddeler çoğu zaman çeşitli gazların karışımından meydana
gelmektedir (Örneğin; Hava gazı). Bundan dolayıdır ki zehirleme özellikleri de bulunabilmektedir.

Oksijen: Yanıcı madde bilindiği üzere sayılamayacak kadar çoktur. Ancak yakıcı madde olarak sadece oksijen bilinmektedir. Burada yanmayı sağlayan saf oksijen değildir. Havada bulunan oksijendir. Hava bir gaz karışımı ve oranları: Azot % 78,1, Oksijen % 20,9, Argon % 0,93, Karbondioksit % 0,03, Neon % 0,0015, Helyum % 0,0005, Kripton % 0,00011, Ksenon % 0,000008 şeklindedir. Ayrıca meteorolojik duruma göre % 3-5 arasında su buharı bulunur. Havadaki gazlardan; azot (N) ve karbondioksit ((C02)) söndürücüdür. 

Genellikle, yanıcı madde sözünden ısı karşısında yanıcı buhar veya gaz çıkarabilen yada kolaylıkla korlaşabilen maddeler anlaşılır. Bu anlamda yanıcı maddelerin büyük çoğunluğunun birleşiminde (C) Karbon, (H) Hidrojen, (O)
Oksijen, (S) Kükürt, (F) Fosfor gibi elementler bulunmakta, ısı ile temaslarında çeşitli bileşikler hâlinde gaz ortaya çıkartmaktadırlar. Bu gazlar buhar hâlindedirler.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Akaryakıt yangınlarının söndürülmesinde en etkili söndürücü köpüktür.

Doğru cevap A seçeneğidir.

Yangın Kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dâhil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış (hacim) bölümdür.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

Genellikle yangınlar kasıtlı, kasıtlı olmayan ve doğal olmayan nedenlerden ortaya çıkmaktadır.; Sabotaj ve kundaklama sonucu çıkarılan yangınlara kasıtlı yangınlar; ihmal ve kaza sonucu çıkan yangınlara kasıtlı olmayan yangınlar ve yıldırım, deprem gibi doğal olaylarla ile başlayan yangınlara doğal yangınlar şeklinde tanımlanabilir.

Doğru cevap D seçeneğidir.

A sınıfı yangınlarda, yanan maddelerin kimyasal yapısına bağlı olarak çok yoğun karbon monoksit ve benzeri yanıcı, boğucu ve zehirleyici gazlar açığa çıkar.

Doğru cevap B seçeneğidir.