TİCARET HUKUKU I - Deneme Sınavı - 9

TTK md 1 hükmüne göre hakkında ticari bir hüküm bulunmayan ticari işlerde mahkeme ticari örf ve âdete, bu da yoksa genel hükümlere göre karar verir. Burada belirtilen hususlara emredici hükümler ve sözleşme hükümleri de dâhil edilmek suretiyle şu sıralamaya dikkate edilmesi gerekmektedir:

Emredici hükümler / Sözleşme hükümleri /Tamamlayıcı veya yorumlayıcı ticari hükümler / Ticari örf ve adet / Genel hükümler

Kollektif şirket sözleşmesine aşağıdaki kayıtların yazılması zorunludur (TTK m.213/1): • Ortakların ad ve soyadları, yerleşim yerleri ve vatandaşlıkları • Şirketin kollektif olduğu • Şirketin ticaret unvanı ve merkezi.

Ortaklardan birinin rekabet yasağına aykırı hareket etmesi halinde şirket, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir (TTK m.231/1): • Tazminat istemek • Ortağın kendi adına yaptığı işi şirket adına yapılmış saymak • Üçüncü kişilerin hesabına yapmış olduğu işlerden doğan menfaatlerin şirkete bırakılmasını istemek.

TTK’da şirketten çıkarılma için öngörülen sebepler şunlardır: • Bir ortağın iflası (TTK m.254) • Ortağın kendisinden kaynaklanan haklı sebeplerin mevcut olması (TTK m.255) • Süresiz şirketlerde ortağın fesih bildiriminde bulunması (TTK m.256/1) Ortağın şahsi alacaklısının sürenin uzatılmasına itirazda bulunması ve şirketin feshini istemesi (TTK m.256/2).

Şirketin ölen ortağın mirasçılarıyla devam edeceği yönünde sözleşmede bir hüküm varsa, mirasçıların önünde üç ayrı seçenek vardır: • Sınırsız sorumlu ortak sıfatıyla şirkete devam etmek (diğer ortakların kabulü gerekmez) • Komanditer ortak olarak şirkete katılmak (diğer ortaklar kabul ederse şirket komandit şirkete dönüşür) • Miras payını alarak şirketten ayrılmak.

Kanunda aşağıdaki haller haklı sebep olarak gösterilmektedir (TTK m.245): a) Bir ortağın, şirketin yönetim işlerinde veya hesaplarının çıkarılmasında şirkete ihanet etmiş olması, b) Bir ortağın kendisine düşen asli görevleri ve borçları yerine getirmemesi, c) Bir ortağın kişisel menfaatleri uğruna şirketin ticaret unvanını veya mallarını kötüye kullanması, d) Bir ortağın, uğradığı sürekli bir hastalık veya diğer bir sebepten dolayı, üstüne aldığı şirketin işlerini yapmak için gerekli olan yeteneği ve ehliyetini kaybetmesi.

Şirketin infisahına (kendiliğinden sona ermesine) neden olan haller şunlardır: • Şirketin iflası • Şirket amacının gerçekleşmesi veya gerçekleşmesinin imkânsız hale gelmesi • Sözleşmede şirketin mirasçılarla devam edeceğine ilişkin bir hüküm yoksa ortaklardan birinin ölmesi.

Komandite ortaklar ile komanditer ortaklar arasındaki farklar şöyle sıralanabilir: • Komandite ortakların gerçek kişi olmaları gerekir. Komanditer ortaklar ise gerçek kişi olabileceği gibi tüzel kişi de olabilir. Bu durumda tüzel kişi ortaklar ancak komanditer ortak olabilirler (TTK m.304). • Komandite ortaklar emek sermayesi getirebilirken, komanditer ortaklar kişisel emeğini ve ticari itibarını sermaye olarak koyamaz (TTK m.307), nakdi ve ayni sermaye kalemlerini sermaye olarak koyabilirler. • Komandite ortakların şirketi yönetim ve temsil yetkisi vardır. Komanditer ortaklar şirket işlerine müdahale edemezler (TTK m.309), şirketi yönetemezler ve ortak olarak temsil edemezler. • Komandite ortaklar rekabet yasağı altındadırlar. Komanditer ortaklar rekabet yasağı- na tabi değildirler (TTK m.311).

Ayrılma Akçesi, ticaret şirketlerinin ortak özelliklerinden biri değildir.

Ticaret Ortaklıkları sınırlı sayı ilkesine tabidir. Kanunda belirtilmiş olan ticaret ortaklıkları dışında yeni bir ortaklık tipi yaratılamaz.

Türk Ticaret Kanununun 127 maddesinde örnek olarak sayılmış olan anonim ortaklığa sermaye olarak konulabilecekler şunlardır: Para, alacak, kıymetli evrak ve sermaye şirketlerine ait paylar ,Fikrî mülkiyet hakları ,Taşınırlar ve her çeşit taşınmaz Taşınır ve taşınmazların faydalanma ve kullanma hakları ,Kişisel emek ,Ticari itibar ,Ticari işletmeler , Haklı olarak kullanılan devredilebilir elektronik ortamlar, alanlar, adlar ve işaretler gibi değerler, Maden ruhsatnameleri ve bunun gibi ekonomik değeri olan diğer haklar, Devrolunabilen ve nakden değerlendirilebilen her türlü değer.

Birleşme sözleşmesinde şu hususların yer alması gerekir: Birleşmeye katılan şirketlerin ticaret unvanlarını, hukuki türlerini, merkezlerini; yeni kuruluş yolu ile birleşme hâlinde, yeni şirketin türünü, ticaret unvanını ve merkezi , Şirket paylarının değişim oranını, öngörülmüşse denkleştirme tutarını; devrolunan şirketin ortaklarının, devralan şirketteki paylarına ve haklarına ilişkin açıklamaları, Devralan şirketin, imtiyazlı ve oydan yoksun payların sahipleriyle intifa senedi sahiplerine tanıdığı hakları, Şirket paylarının değiştirilmesinin şeklini,Birleşmeyle iktisap edilen payların, devralan veya yeni kurulan şirketin bilanço kârına hak kazandığı tarihi ve bu isteme ilişkin bütün özellikleri.

Şu hallerde sermaye ortaklıklarının kolaylaştırılmış düzene göre birleşmeleri mümkündür (TTK m. 155/1): • Devralan sermaye ortaklığı devrolunan sermaye ortaklığının oy hakkı veren bütün paylarına sahipse • Bir ortaklık ya da bir gerçek kişi veya kanun yahut sözleşme dolayısıyla bağlı bulunan kişi grupları, birleşmeye katılan sermaye ortaklıklarının oy hakkı veren tüm paylarına sahipse • Ancak, devralan sermaye ortaklığı, devrolunan sermaye ortaklığının tüm paylarına değil de oy hakkı veren paylarının en az yüzde doksanına sahipse (TTK m. 155/2), şu hallerin birlikte bulunması halinde kolaylaştırılmış birleşme söz konusu olur: • Azınlıkta kalan pay sahipleri için; devralan ortaklıkta bu payların denk karşılığı olan paylar verilmesi ortaklık payları yanında, Kanunun ilgili maddesi gereğince, ortaklık paylarının gerçek değerinin tam dengi olan nakdî bir karşılık verilmesinin önerilmiş olması.

Devrolunan ortaklıkların ortaklarının ortaklık hakları, kapsam, nitelik ve içerik yönünden devralan ortaklıkta aynen devam eder Bu kapsamda: • Ortağın, devrolunan ortaklıktaki ortaklık payı ne ise devralan ortaklıkta de oransallık ilkesine göre aynı paya sahip olacaktır. • İmtiyazlı pay olanağı var ise varsa imtiyazlı paya sahip olacaktır. • Oysuz paya oysuz pay verilecektir. Ancak bu olanaksızsa, oylu pay alma hakkına sahip olabilecektir. • İntifa senedi sahibine eşdeğer hak sağlanmış veya senedin satın alınması hükme bağlanmıştır.

Bölünme sözleşmesinde ve planında şu hususlar yer almalıdır: Bölünmeye katılan ortaklıkların ticaret unvanları, merkezleri ve türleri  Ortaklık paylarının değişim oranı  Ortaklık paylarının bilanço karına katılma tarihi.

Bölünme raporunda şu hususlar yer almalıdır: Bölünmenin amacı ve sonuçları Bölünme sözleşmesini veya bölünme planını, Bölünmenin işçiler üzerindeki etkileri ile içeriği; varsa sosyal planın içeriği.

Ortaklıklar tür değişikliğine genellikle şu nedenlerle giderler: • Kişi ortaklığına ait işletmelerin büyümesi • Sermaye yapısını güçlendirmek • Ortak sayısını artırmak, halka açılmak • Menkul kıymet çıkarma olanağına kavuşmak.

Bu raporda şu hususlar yer alır: • Tür değiştirmenin amacı ve sonuçları • Yeni türe ilişkin kuruluş hükümlerinin yerine getirilmiş bulunduğu Yeni şirket sözleşmesi • Yeni türe ilişkin kuruluş hükümlerinin yerine getirilmiş bulunduğu • Tür değiştirmeden sonra ortakların sahip olacakları paylara dair değişim oranı, • Varsa ortaklar ile ilgili olarak tür değiştirmeden kaynaklanan ek ödeme ile diğer kişisel edim yükümlülükleri ve kişisel sorumluluklar • Ortaklar için yeni tür dolayısıyla doğan yükümlülükler

Ticaret şirketleri; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketlerden ibarettir.

Ortaklığın Unsurları: Kişi, Sözleşme, Ortak Amaç, Sermaye ve Ortak Çaba Unsurlarıdır.