TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI - Deneme Sınavı - 16

İlk kez 1970’li yıllarda Avrupa’daki üniversitelerde akademik düzeyde bağımsız bir
alan olarak ortaya çıkan kadın araştırmaları alanı, Türkiye’de 1990’lı yılların başında kurumsallık kazanabilmiştir.

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı 1990 yılında kurulmuştur.

Max Weber

R. W. Connell

İktidar sahibinin istisnai, olağandışı, sıradan insanların kişiliklerinde barındıramayacakları türden olağanüstü yeteneklere sahip olduğu ve dolayısıyla kahraman olduğu inancına dayanmaktadır.

Yetke

Toplumsal iktidarın erkeklerin elinde toplanması, kadınların diğer kadınlar üzerinde kurumsallaşmış iktidar ilişkileri kurabilmesine imkan vermektedir.

Hegemonik erkeklik,sosyal ve toplumsal kurallar ve kültürden etkilenmez.

Erkeklerin kadınlar üzerindeki tahakkümünün kurumsallaşması süreci anlatılmıştır.

Cinsel olarak aktif olmama

Sembolik iktidar

Pierre-Felix Bourdieu

İktidar kavramı, en yalın şekilde başkalarının davranışlarını etkileyebilme, biçimlendirebilme, değiştirebilme ya da kontrol edebilme imkânı olarak ya da başkalarının davranışlarını, onların istemedikleri biçimde etkileme gücü olarak tanımlanabilir.

Otorite, “iktidar koşullarını yorumlama, bir güç imgesi tanımlamak suretiyle denetim ve nüfuz koşullarına bir anlam verme çabası” olarak tanımlanabilir.

Siyasal iktidarı sosyal iktidarlardan ayıran bazı özellikler vardır. Bu özellikler içerisinde en ayırt edicisi, siyasal iktidarın kapsamına ilişkin olan özelliktir. İki insan ya da grup arasında var olan sosyal iktidar/mikro iktidar kapsamı bakımından sadece o kişileri ya da grup üyelerini kapsadığı halde, siyasal iktidar o ülkede yaşayan bütün insanları kapsar. Bunun anlamı, siyasal iktidarın o ülkede yaşayan bütün insanları bağlayan, bütün insanların uymak zorunda olduğu kurallar koymak, kararlar almak ve bu kural ve kararları yürütmek yetkisine sahip olmasıdır. Aynı şekilde bu kurallara ve kararlara uymayanları cezalandırma yetkisi de siyasal iktidara aittir. Bununla birlikte siyasal iktidar ona tabi olan insanların, koyduğu kurallar ve aldığı kararlar üzerinden, davranışlarını kontrol etme ve siyasal iktidarın iradesini insanlara kabul ettirme ve son sözü söyleme yetkisini de elinde tutar. Bu yetkileri kullanırken siyasal iktidarın sahip olduğu en büyük güç ve kendisini diğer iktidar biçimlerinden ayıran en temel özellik, siyasal iktidarın kuvvet ve zor kullanma gücüne sahip olmasıdır.

Ataerkil sistem gündelik yaşamda genellikle erkeklerin hakim olduğu bir başka ifadeyle hükmettiği, kadınlarınsa hükmedilen olduğu bir hiyerarşiyi ifade etmektedir.

Kadının erkeğe tabi olması, onun kendi üzerinde ve davranışları hakkında söz söyleme hakkının olduğunu kabul etmesi, erkeğin hakim olan ve kadının da itaat eden konumda olduğu toplumsal cinsiyet hiyerarşisine “Eril Tahakküm” kavramı denir.

Yasal-ussal otoritede, iktidarın meşruluğu bir dizi formel, resmi ve gayrişahsi temele yani karizmatik otoritenin tersine kişisellikten arınmış bir temele dayanmaktadır.

Toplumlara bakıldığında, kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizliği bir başka deyişle eril tahakkümü normalleştiren süreç aile, din, devlet, eğitim sistemi, medya gibi birbirine bağlı kurumların faaliyetlerinden bağımsız görülmemektedir.

Sembolik şiddet ve sembolik iktidar üzerinden kendini kuran eril tahakküm kadınları da sembolik nesneler olarak kurmaktadır. Sembolik nesneler olarak kadınlar bedensel güvensizlik ve sembolik bağlılık duygusu içinde olmaya yönlendirilir. Bu bağlamda kadınlardan olması istenen özelliklerin başında genelde sakin, edilgen, özgeci olmaları, daima erkeğin beklentilerini karşılamaları ve erkeğe bağlılık göstermeleri, etrafa mutluluk dağıtmaları gelmektedir.