TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI - Deneme Sınavı - 9

Fenomenolojik perspektif ve Merleau-Ponty’ye göre, ‘dünyada olmak’ algı ile özdeştir ve yaşayan beden, algı çözümlemesinde merkezi bir konum teşkil
etmektedir. Beden olmaksızın hiçbir şey algılanamaz ve duyular işlev göremez.

Bir ülkedeki göçün yönelimi kentleşme düzeyi tarafından belirlenmektedir. Latin Amerika gibi kentleşme düzeyi oldukça yüksek yerlerde göç, şehir merkezine doğru gerçekleşir. Sahraaltı Afrika’da ise kentleşme oranı düşük olduğundan göç kırdan kıra gerçekleşir. Çin’de ise kentleşme hızı düşüktür ancak, doğu sahillerinde hızlı endüstrileşme dolayısıyla göç, bu hızlı sanayileşen bölgelere doğru oldukça hızlı ve yoğun bir şekilde gerçekleşmektedir. Kırdan kıra göç, Afrika ve Güney Asya’da daha yaygın olarak görülmektedir.  Orta ve Güney Amerika’da, kentleşme düzeyi yüksektir. İthalata yönelik üretim yapan ülkelerde geleneksel olarak kadına uygun meslekler olarak tanımlanan alanlarda çalışmak üzere kırdan kente doğru göç yaşanmaktadır. Bu bilgiler değerlendirildiğinde doğru cevap A seçeneğidir.

Foucault'ya göre okul, hastane, hapishane gibi kurumlarda işletilen disipliner iktidar kanalları, temel amacı bireyi ‘normalleştirmek’ olan disiplin sayesinde, zihinleri ve bedenleri yeniden şekillendirmekte ve ‘uysal özneler’ yaratmaktadır.

S. De Beauvoir’nın “kadın doğulmaz, kadın olunur” cümlesi, biyolojik cinsiyet / toplumsal cinsiyet ayrımının ilk işareti olurken, toplumsal cinsiyet ve toplumsal beden etkileşimi için de farklı boyutları olan bir alanın kapısını aralamıştır.
Toplumsal alanda meydana gelen çeşitli gelişim ve değişimlerin, bedenin toplumsal niteliğinin ön plana çıkışında doğrudan / dolaylı etkileri bulunmaktadır.

Simon de Beauvoir'a aittir.

Fransız Devrimi sonrası Avrupa’da ivme kazanan hak ve özgürlük hareketlerinden günümüz feminist çalışmalarına uzanan tarihsel süreç kronolojik olarak sunularak feminist literatür hakkında bilgi edinilebilir.

En temel anlamıyla bilgi felsefesi anlamına gelen epistemoloji, bilginin türü, kapsamı, kaynağı, yöntemi sorularına yanıt aramaktadır.

Özellikle Asya ve Afrika’nın düşük ve orta gelirli ülkelerinde kentsel yoksulluğu deneyimleyen yeni göçmen kadınların ev ortamlarının oldukça sağlıksız ve yetersizdir. Örneğin, evin içinde temiz su ya da tuvalet bulunmamaktadır. Suyu günlük olarak özel bir yerden satın aldıklarında oldukça yüksek ücret ödemektedirler. Ya da suyu temin etmek için çok daha uzun yolculuk yapmaları gerekmektedir. Buna ilaveten, su eksikliğinin hijyeni azaltan, engelleyen ve kadının öz saygısını, sosyal itibarını olumsuz etkileyen bir etkisi vardır. Kadınların hijyen ihtiyacı erkeklere nazaran daha önceliklidir. Yeterli hijyenik ortamlar olmadığında, kadınların erkeklere göre bulaşıcı hastalıklar ile karşılaşma riski daha yüksektir. Öte yandan, yoksul mahallelerde tuvalet ve kanalizasyon sistemi eksikliği gibi sorunlar nedeniyle kadınlar ortak tuvalet mekanlarını kullanmak zorunda kalmaktadırlar. Kadınların ortak tuvalet mekanlarında uzun kuyruklarda beklemesi bir yandan statülerini olumsuz etkilemekte, diğer yandan da temizlik ve hijyen konusunda sorunlar yaşamalarına yol açabilmektedir. Buna ilaveten, akşam tuvalete gitmek kadınlar açısından çok daha ciddi tehdit haline gelmektedir. Kadınların, açık alanda fiziki ve cinsel saldırılara maruz kaldığı görülmektedir. Kentleşme ile birlikte, kadınların eğitim seviyesinin yükselmesi, evlilik yaşının yükselmesi ve bunun sonucu olarak kadınlar daha geç yaşta çocuk sahibi olmaya başlaması kentleşmenin kadınlar üzerindeki olumlu etkilerindendir. Doğru cevap E seçeneğidir.

De Gourney ile aynı yüzyıl içinde İngiltere’den Amerika’ya gelerek
ilk kadın dini lideri olan, kendi kurduğu dua grubu içinde aynı zamanda İncil’in kadınlara yönelik bakış açısını tartışan ve kısa süre içerisinde tutuklanarak sürgüne gönderilerek sonunda öldürülen Anne Hutchinson da protofeminist dönemin bahse değer kadın figürlerinden biridir.

Birinci Dalga feminist hareketin klasik liberalizme dayanan hak ve özgürlükler
mücadelesi, İkinci Dalga feminist hareketin sosyalist/Marksist, radikalliğe ve çatışmaya
dayalı kadın devrimi mücadelesi, postmodernizmle birlikte değişmiştir. Yeni dönemde
tüm kadınların artık aynı sorunları paylaşmadıkları her kadının içinde yaşadığı topluma ve sahip olduğu kimliklere özgü farklı sorunları ve eşitsizlik pratikleri yaşadığı kabul edilmiştir.

Grimke, gerek ABD’de köleliğin kaldırılması gerekse kadınların eşitlik mücadelesinde
önemli rol oynayan 19. Yüzyıl feminist hareketlerinin önemli kadın eylemcilerindendir.
Amerikan halkını kadın erkek eşitliğine ilişkin aydınlatmak üzere -Kilise tarafından
kadınların topluluk önünde konuşmasının yasaklandığı bir dönemde- çıktığı konferans
turlarında yazdığı notlarını Eşitlik Üzerine kitabı içinde bir araya getirmiştir.

Feminizmde varoluşçuluğun temsilcilerinden olan Simone de Beauvoir tarafından kaleme alınan İkinci Cins adlı eser, bir önceki bölümde de belirtildiği üzere İkinci Dalga feminizmin de temelini oluşturmaktadır.

Özellikle feminizmdeki postmodern etkinin temel düşünsel kaynaklarından biri olan
Cinsiyet Belasında Butler, heteroseksüel çerçevenin kadınlık ve erkekliğe dayalı zorunlu
ikili cinsiyet, beden, cinsellik ve toplumsal cinsiyet kategorilerini meydana getirdiği için
heteroseksüelliğin tamamen reddini ileri sürmektedir.

1924’de çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu kapsamında kadınlara okuma yazma imkânı sağlanmış, 1926’da Türk Medenî Kanunu’nun ilanı ile kadınlar, çok eşliliğin yasaklanması, miras hakları, nikah zorunluluğu gibi yasalarla özel hayatta erkeklerle eşit haklara kavuşmuştur. Erken Cumhuriyet döneminde kadınlar, 1930’da
belediye seçimlerine katılma hakkını, 1934 yılında ise seçme ve seçilme hakkını kazanmışlardır.

Kadınların erkek egemenliğine dayanan sistem içinde ezildiği tezinden hareketle
bağımsız bir mücadele alanı olarak hiyerarşik olmayan bir örgütlenmeler ekseninde gelişen kitlesel kampanyalar ve hareketler "Örgütlü ve Bağımsız Kadın Hareketleri
Dönemi" kategorisinde ele alınmaktadır.

1845’te Margaret Fuller’in 19. Yüzyılda Kadın eseri Elisabeth Cady Stanton’ın 1898’de yazdığı Kadının İncili kitabı, kültürel feminist çalışmalarının başlangıç aşaması olarak kabul edilmektedir.

Göçün mekânsal olarak gerçekleşme biçimine bakıldığında, karşımıza iç ve dış göç kavramları çıkmaktadır. İç göç, bireylerin yeni bir ikamete sahip olmak amacıyla ülkenin içindeki bir bölgeden, başka bir bölgesine göç etmesini ifade eder. Bu göç, daimi ya da geçici olarak gerçekleşebilir. Dış göç ise, kişilerin geçici ya da daimi olarak başka bir ülkeye yerleşmek amacıyla gerçekleştirdiği, ulusal sınırın aşılmasıyla meydana gelen göç tipidir.

Göç, yasal statüsüne göre düzenli ve düzensiz göç olarak ikiye ayrılmaktadır. Düzenli göç, tanınmış, yasal yollar çerçevesinde gerçekleşen göç biçimidir. Düzensiz göç ise, göçün başladığı ülke ile aracı ve alıcı ülkelerin düzenleme ve normları dışında gerçekleşen göç hareketleri olarak tanımlanmaktadır.

Düzensiz göç, göçün başladığı ülke ile aracı ve alıcı ülkelerin düzenleme ve normları dışında gerçekleşen göç hareketleri olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası alanda düzensiz göçün ortak bir tanımı yoktur. Daha çok, düzensiz göç, kişinin farklı bir ülkeye yasadışı giriş yapması, orada kalması ya da çalışması anlamına gelir. Daha açık ifadeyle, göçmen ilgili ülkenin göç düzenlemeleri çerçevesinde gerekli izin ve belgelere ve gönderici ülkeden geçerli bir pasaport ve seyahat belgesine sahip değildir.

Bu teori göçün, bireyin rasyonel seçimi ile bölgesel ve kalkınmaya dayalı eşitsizliklerden dolayı gerçekleştiğini iddia eder. Bir yanda yoksulluk, işsizlik, topraksızlık, hızlı nüfus artışı, politik baskı, düşük sosyal statü, düşük evlenme beklentisi gibi itici faktörler; diğer tarafta ise, daha iyi bir gelir ve iş beklentisi, iyi eğitim ve refah sistemi, iyi bir çevre, iyi bir yaşam koşulu, siyasal özgürlükler gibi fırsatlar vardır. Birey de rasyonel bir tercihte bulunarak, olumsuzluklardan kaçmak ve daha iyi fırsatlara sahip olmak için göç eder.