TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI - Deneme Sınavı - 11

"Hasta Olmak Üzerine" Virginia Woolf'a ait bir eserken, diğerleri Simone de Beauvoir tarafından yazılmış denemelerdir. Cevap D şıkkıdır.

Romanları: Heyulâ (1909), Raik’in Annesi (1909), Seviyye Talip (1910), Handan
(1912), Son Eseri (1913), Yeni Turan (1913), Mev’ud Hüküm (1918), Ateşten Gömlek (1923), Vurun Kahpeye (1923), Kalp Ağrısı (1924), Zeyno’nun Oğlu (1928),
Sinekli Bakkal (1936), Yolpalas Cinayeti (1937), Tatarcık (1939), Sonsuz Panayır
(1946), Döner Ayna (1954), Akile Hanım Sokağı (1958), Kerim Usta’nın Oğlu
(1958), Sevda Sokağı Komedyası (1959), Çaresaz (1961), Hayat Parçaları (1963).

Her Erkek Ölümlüdür (Tous Les Hommes Sont Mortels, 1946) ise Simone de Beauvoir tarafından yazılmıştır. Cevap C şıkkıdır.

Geçmişten günümüze kadının edebiyatta nasıl bir yol izlediğine bakacak olursak:
• Erkeğin yanında esâmesi okunmayan kadın
• Erkeğin gölgesinde kalan kadın
• Erkekle eşit olan kadın
• Erkeğe üstün olan kadın
Halide Edib’in romanlarındaki kadınlar, bu sürecin son aşamasını yansıtırlar.

Cevap A şıkkıdır.

Roman yazma süresince bireyselden toplumsal yöne doğru bir yol izleyen Halide Edib, Kurtuluş Savaşı günlerini anlattığı Ateşten Gömlek ile kadının milli mücadelenin içindeki konumuna dikkat çeker. Cevap E şıkkıdır.

Geniş / şişman / fazla kilolu hatta yaşlı bedenler, sağlıksız bedenler olduğu kadar, kişisel yetersizliğin ve kararlılık eksikliğinin bir göstergesidir ve ‘kabul edilmeyen bedenler’dir. Zira ince bedenlerin, aynı zamanda başarı, gençlik, kişisel yeterlilik, mutluluk ve sosyal kabul gibi değerlerle bağdaştırılması sonucu “toplumsal onay / kabul gören bedenler” olarak da değerlendirildiklerini söyleyebiliriz.

Ortaçağ’ın sonlarında Avrupa’da yaşamış olan Christine de Pisan Orta Çağ kültüründe yaygın olan kadın düşmanlığına karşı mücadele eden ilk kadın şairdir. Yazarın “Kadınlar Kentinin Kitabı” (The Book of the City of Ladies) isimli yapıtı, Ortaçağ’da kadının ötekileştirilmesine yönelik itirazları dile getiren önemli bir eserdir. Doğru cevap A’dır.

18. yüzyıldaki kutuplaşmış, erkek merkezli ideolojiye karşı çıkan Amerikalı eleştirmen ve gazeteci Margaret Fuller,  "Ondokuzuncu Yüzyılda Kadın" (Woman in Nineteenth Century) isimli yapıtında, cinsiyet eşitliğine dayanarak kadının eğitim ve istihdama katılma hakkını savunmuştur. Eser, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilmektedir. Doğru C’dir.

Kadın hareketinin ilk önemli yapıtı olan Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi (A Vindication of the Rights of Woman) isimli eser, Mary Wollstonecraft tarafından kaleme alınmıştır. Bu eserde yazar, kadınların erkeklerden zihinsel olarak daha aşağı olmadığını, kadınların böyle görülmelerinin sebebinin erkeklerle aynı eğitimi alamamaları olduğunu belirtmiştir. Doğru cevap C'dir.

Woolf, androjen  (androgyne) kavramını Kendine Ait Bir Oda isimli eserinde kullanmıştır. Yazar bu kavramla, zihnin hem erkeksi hem kadınsı yanının birlikte kullanılmasını ifade etmektedir. Doğru cevap D’dir.

Şıklarda verilen eserlerden "İkinci Cins" de Beauvoir; "Ateşten Gömlek" Adıvar; "Üç Gine" ve "Dalgalar" ise Woolf tarafından kaleme alınmıştır. “Yabancı” isimli eser ise Albert Camus tarafından yazılmıştır. Doğru cevap D’dir.

Soru kökünde verilen alıntı Virginia Woolf’a aittir. Yazar, o dönemde eşine az rastlanan bir titizlikle kadın tarihinin üzerinde durmuştur. Çünkü yazara göre özgür bir kadın olabilmenin en önemli koşulları tarihi bilmek ve sorumluluk sahibi olmaktır. Doğru cevap A’dır.

Sonsuz Panayır isimli eserin yazarı de Beauvoir değil, Halide Edip Adıvar’dır. Doğru cevap E’dir.

Varoluşçu ahlaka kadın olarak kendi kişisel deneyimlerini, amaçlarını yansıtabilecek somut bir içerik vermek isteyen de Beauvoir, özgürlük problemi üzerinden yola çıkarak insanı "kendini oluşturmada özgür" ve "kendi varoluşundan sorumlu" görür. Bu çerçevede, varoluşçuluğun öne sürdüğü "insanda varoluş, özden önce gelir" ilkesinden yola çıkarak "kadın doğulmaz kadın olunur" düşüncesine ulaşmıştır. Doğru cevap C’dir.

1908’de Hüseyin Cahit’in yayımladığı Tanin gazetesinde düzenli olarak yazmaya başlayan Adıvar'ın Halide Salih imzasıyla yayımlanmış olan ilk yazısı “Beşiği Sallayan El Dünyaya Hükmeder” adlı makalesidir. Doğru cevap B’dir.

Halide Edip Adıvar, Kurtuluş Savaşı günlerini anlattığı Ateşten Gömlek isimli eserinde kadınların milli mücadele içindeki konumlarına dikkat çekmiştir. Böylece Milli Mücadele döneminde kitleleri arkasından sürükleyen, kurtaran ve kurtarılan, aşık olunan kadın imgesini yaratmıştır. Doğru Cevap B’dir.

Ortaçağ boyunca kadınları edebiyat sahnesinde pek göremeyiz. Orta Çağ’ın sonlarında Avrupa’da yaşamış olan Christine de Pisan Orta Çağ kültüründe yaygın olan kadın düşmanlığına karşı mücadele eden ilk kadın şairdir. The Book of the City of Ladies (Kadınlar Kentinin Kitabı) isimli yapıtı, Orta Çağ’da kadının ötekileştirilmesine yönelik itirazları dile getiren önemli bir eserdir. Doğru cevap B'dir.

8. yüzyıldaki kutuplaşmış, erkek merkezli ideolojiye karışı çıkan Amerikalı eleştirmen, gazeteci Margaret Fuller, Woman in Nineteenth Century (On dokuzuncu Yüzyılda Kadın) isimli yapıtında, cinsiyet eşitiğine dayanarak kadının eğitim ve istihdama katılma hakkını savunur. Eser, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir. Doğru cevap D'dir.

20. yüzyılda İngiliz edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olan Virginia Woolf, 1929 tarihli A Room of One’s Own (Kendine Ait Bir Oda) adlı eserinde kadınların erkeklerle aynı eğitimi alamamasının, erkeklerle aynı deneyimleri yaşayamamasının, kadınların toplum içerisine karışamamasının bir sonucu olarak sanat ve diğer alanlarda geri planda kalmasının tarihini gözler önüne serer. Eser o döneme kadar yaşamış olan kadın yazarların ürettikleri sanat yapıtlarını sosyal koşullar içerisinde değerlendirir.18. yüzyılda İngiliz yazar Mary Wollstonecraft ise kadın hareketinin ilk önemli yapıtı olan A Vindication of the Rights of Woman (Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi)’ı yazar. Yazar bu kitabında, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde yer alan “kişinin doğal hakları”ndan kadınların yararlanamadığını, bu esaslara dayanmayan bir anayasanın eşitlikçi olamayacağını öne sürer. Doğru cevap E'dir.

Kendine Ait Bir Oda’da Woolf’un üzerinde durduğu önemli konulardan bir diğeri ‘’androjen (androgynous)’’ kavramı, yani zihnin hem erkeksi hem kadınsı yanının birlikte kullanılmasıdır. Woolf, insan zihninin hem kadınsı hem erkeksi yanının olduğunu düşünür; yaratıcı kişi, zihninin her iki yanından da yararlanan kişidir. Bir cinsin diğerinden farklı olduğunu düşünen bir zihnin bütünlüğü bozulur. Sanat yaratımı tamamlanmadan önce kadın ve erkeğin zihinleri arasında bir işbirliği olmalıdır ve zıtlıkların evliliği ta- mamlanmalıdır. Çünkü ancak kadınsı ve erkeksi yanını birleştiren bir zihin tamamen verimli olur ve bütün yeteneklerini kullanır. Doğru cevap E'dir.

Woolf, 1931’de kaleme aldığı Dalgalar (The Waves) adlı romanıyla, 19. yüzyıl İngiliz kadın romancılarını değerlendirirken ‘’daha az konsantre bir tür’’ olarak tanımladığı ge- leneksel romanı, hem içerik hem biçim açısından değiştirmiştir. O zamana dek, romana hakim olan gerçekçilik akımının yapay ve basmakalıp olduğuna inanır. Gerçekçilik her insana göre değişebilen bir olgudur . Bu yüzden roman yazarken önemli olanın insanın iç dünyasını yazıya dökebilmektir. Gerçek hayatta olayların bir başlangıcı ve bir sonu olduğunu düşünmez, ona göre insanın yaşamı kaoslarla doludur. Olay örgüsünü belirsizleştirir. Hiç bir toplumsal soruna değinmeden, hiçbir düşünceyi savunmadan geleneksel romandan uzaklaşır. Doğru cevap B'dir.