TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI - Deneme Sınavı - 15

Kadın yazarların erkekler kadar başarılı olabilmeleri için Woolf eğitim, deneyim, mülkiyet ve boş zaman imkanını öne çıkarmaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Woolf'a göre nesir ve kurmaca yazmak, şiir ya da oyun yazmaktan çok daha kolaydır. Çünkü kadın sık sık başkaları tarafından bölünecektir. Ya çocuğuna bakmakla yükümlüdür ya da ocakta yemeği vardır. Kendine ait özel bir alan bulamayan kadın, ruhunun bütün zenginliğini kullanarak çok daha nitelikli eserler kaleme alabilecekken, sınırlı olan koşullar buna izin vermez. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Woolf, Kendine Ait Bir Oda’da şu soruyu sorar: ‘’Shakespeare’in Judith adında son derece yetenekli bir kız kardeşi olsaydı neler olurdu?’’ Ağabeyi eğitiminde ilerlerken Judith okula gönderilmez, ailesi tarafından evlendirilmek istendiğinde hayallerinin peşinden koşmak için tek çaresi evden kaçmak olurdu. Sonrasında bir kadının tiyatrocu olamayacağı gerçeğiyle yüzleşir, en sonunda kendisine acıyan bir menajerden hamile kalır ve intihar ederdi. Judith, yalnızca kadın olduğu için geleneksel rollere meydan okuyan tavrıyla herhangi bir güç elde edemezdi. Woolf'un bu sözü, kadın davranışlarının toplumsal cinsiyet rolleri temelinde değerlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Ortaçağ boyunca kadınları edebiyat sahnesinde pek göremeyiz. Orta Çağ’ın sonlarında Avrupa’da yaşamış olan Christine de Pisan Orta Çağ kültüründe yaygın olan kadın düş­manlığına karşı mücadele eden ilk kadın şairdir. The Book of the City of Ladies (Kadınlar Kentinin Kitabı) isimli yapıtı, Orta Çağ’da kadının ötekileştirilmesine yönelik itirazları dile getiren önemli bir eserdir.

18. yüzyıldaki kutuplaşmış, erkek merkezli ideolojiye karışı çıkan Amerikalı eleştirmen, gazeteci Margaret Fuller, Woman in Nineteenth Century (On dokuzuncu Yüzyılda Kadın) isimli yapıtında, cinsiyet eşitiğine dayanarak kadının eğitim ve istihdama katılma hakkını sa­vunur. Eser, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir.

20. yüzyıldaki kadın hareketinin felsefî alanda incelenmesinin öncüsü sayılan Fransız yazar Simone de Beauvoir, İkinci Cins (Le Deuxieme Sexe) adlı eserinde, kadının ataerkil düzende “öteki” olarak pasifize edilişini, kadının bireysel ve toplumsal varoluşu üzerinden temellendirir. Bu eser, böyle bir bilincin ilk etkili dışavurumu olarak kabul edilir. Erkek, öteki bilinçlere karşı çıkarak kendini özgür bir varlık olarak ortaya koyar.

Dil, erkeğin üstünlüğünü, merkezîliğini, “birinci cins” oluşunu ortaya koyan en önemli araçlardan biridir. Bu yüzden erkeğin dil aracılığıyla kadını yok saymasına karşılık, kadının da kendine özgü bir dil yaratarak, bu dile karşı kendini var etmelidir.

Virginia Woolf, kadınların yeterlilikleriyle ilgili önyargılara meydan okur. Kadınlar eğer bu işi erkekler kadar iyi yapamıyorlarsa bunun tek nedeni aynı eğitimi almamaları ve aynı deneyimleri yaşayamamalarıdır. Kendine Ait Bir Oda adlı eserinde İngiliz edebiyatı­nın bir eleştirisini sunup kadının edebiyattaki yerini belirlemeye çalışır.

Woolf ’a göre, sıradan bir kadının hayatını ve koşullarını bilemezsek sıra dışı bir kadın olarak yazarın başarısını ya da başarısızlığını ölçemeyiz. Çünkü bu ikincisi birinciye bağlıdır.

Woolf, Kendine Ait Bir Oda’da kadına dayatılan geleneksel rollerden kurtuluşun, ancak kadınların ekonomik güce, kendilerine ait bir odaya ve zamana sahip olmaları hâlinde mümkün olabileceğini ileri sürer

Kadının bağımsızlığının önündeki en büyük engel, ailenin kız çocuğunu, bir başkasının koruyuculuğu ve yardımı olmadan yaşayamayacağı duygusu ile büyütmesidir.

Efendi-köle diyalektiği: Hegel’in felsefesinde anahtar öğelerden biridir. İki bilinç karşı karşıya geldiğinde birbirlerini görmezden gelmeyi tercih ettikleri zaman her biri diğer bilinci yalnızca nesne olarak görür.

Geçmişten günümüze kadının edebiyatta nasıl bir yol izlediğine bakacak olursak:

Erkeğin yanında esâmesi okunmayan kadın

Erkeğin gölgesinde kalan kadın

Erkekle eşit olan kadın

Erkeğe üstün olan kadın

Halide Edib’in romanlarındaki kadınlar, bu sürecin son aşamasını yansıtırlar.

Aydınlanma Çağı’yla birlikte kadın haklarını gündeme getiren ilk kadın İngiliz yazar Mary Wollstonecraf'dır. Wollstonecraft kadın hareketinin ilk önemli yapıtı olan A Vindication of the Rights of Woman (Kadın Haklarının Gerekçelendirilmesi)’ı yazar. Yazar bu kitabında, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde yer alan “kişinin doğal hakları”ndan kadınların yararlanamadığını, bu esaslara dayanmayan bir anayasanın eşitlikçi olamayacağını öne sürer. Kadınların erkeklerden zihinsel olarak daha aşağı olmadığını, kadınların böyle görülmelerinin sebebinin erkeklerle aynı eğitimi alamamaları olduğunu söyler.

18. yüzyıldaki kutuplaşmış, erkek merkezli ideolojiye karışı çıkan Amerikalı eleştirmen,
gazeteci Margaret Fuller, Woman in Nineteenth Century (On dokuzuncu Yüzyılda Kadın)
isimli yapıtında, cinsiyet eşitiğine dayanarak kadının eğitim ve istihdama katılma hakkını savunur. Eser, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk büyük feminist çalışma olarak kabul edilir.

17. yüzyılda yaşamış olan Aphra Behn, kadının edebiyatta var olmasında bir dönüm noktasıdır. Kocasının ölümü sebebiyle yazılarından para kazanarak yaşamını sürdüren, geçimini aklını kullanarak sağlamak zorunda olan bir kadındır. Kadın için zihin özgürlüğünün başladığı, kendi canı ne isterse onu yazabilme özgürlüğüne sahip olma olasılığının doğduğu gerçeği ile karşılaşırız. Böylece kadın olarak yazmak, bir zihin bozukluğu işareti olmaktan çıkmıştır.

İkinci Dünya Savaşının gölgesinde yazılan Three Guineas (Üç Gine) adlı denemesi, eğitimli bir erkeğin Woolf ’a savaşın nasıl engellenebileceğine dair bir soru yöneltmesi ve ondan bağış istemesi üzerine yazdığı bir mektuba verdiği cevabı içerir. Kız kardeşler, erkek kardeşlerinin eğitim fonlarına hem maddi hem manevi katkı sağlayarak onların eğitimi için kendi eğitimlerinden fedakârlık ediyorsa ve eğitim, savaşı önlemede başarısız oluyorsa, mevcut işleyiş tamamen değiştirilmelidir. Savaş gibi hayati bir meselede, kız kardeşlerin eğitimlerine ve iş sahibi olmalarına yardım edilmedikçe, kadınlar daha özgür ve önyargısız bir şekilde düşünemeyecek, dolayısıyla savaşın engellenmesinde herhangi bir yetkileri de olamayacaktır.

Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. 20. yüzyıldaki kadın hareketinin felsefî alanda incelenmesinin öncüsü sayılan Fransız yazar Simone de Beauvoir'dir.

Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Woolf, 1931’de kaleme aldığı Dalgalar (The Waves) adlı romanıyla, 19. yüzyıl İngiliz kadın romancılarını değerlendirirken ‘’daha az konsantre bir tür’’ olarak tanımladığı geleneksel romanı, hem içerik hem biçim açısından değiştirmiştir.

Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Kendine Ait Bir Oda, Kendine Ait Bir Dil isimli kitabın yazarı Virginia Woolf'dur.