TOPLUMSAL DEĞİŞME KURAMLARI - Deneme Sınavı - 14

II. Dünya Savaşı sonrasında eski ve yerleşik sorunları çözmeye yönelik yeni politika arayışları üç ana unsur üzerinde durmuştur:

1. Ortak bir yönetim mekanizması etrafında tek bir uluslararası ilişkiler sistemi,

2. Yeni uluslararası ilişkiler sisteminin alt yapı- sını oluşturacak ekonomik ilişkiler sistemi,

3. Batı Avrupa öncülüğünde ortaya çıkmış modern ilişkiler sisteminde geleneksel Batılı aktörlerin konumunun korunması.

Doğru cevap E seçeneğidir.

19. yüzyılın ruhu, yeni zamanların ruhu olan modernleşme paradigmasına sızmıştır. Öyle ki, 19. yüzyılda ilkel toplumlardan uygar Batılı toplumlara doğru olan toplumsal değişmenin yönü, modernleşme kuramında geleneksel toplumların modern Batılı toplumlara doğru evrilmeleri şekline dönüşmüştür. Bu anlamda 19. yüzyılın ilerlemeci tarih anlayışında dönüşüm ilkel toplumlardan uygar Batılı toplumlara doğrudur. Modernleşme kuramında ise, benzer bir biçimde, geleneksel toplumların modern Batılı toplumlara doğru evrilmesi öngörülür. Doğru cevap C seçeneğidir.

Levy’nin modernleşmeye ilişkin açıklaması şöyle özetlenebilir. Ona göre canlı olmayan enerji kaynaklarının canlı enerji kaynaklarına oranının yüksek olduğu ve insan emeğinin alet kullanımı ile etkinliğinin artırıldığı oranda, toplumlar da modernleşmişlerdir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Sosyoloji bilimi bize, toplumun canlı ve değişken olduğunu, yeni toplumsal sorunlar karşısında yeni strateji ve çözümler geliştirerek varlığını sürdürdüğünü göstermektedir. Bu anlamda toplumsal değişme, belirli bir toplumsal çözümün kurumlaşma düzeyinin yüksekliği ve tekrarlanabilirliği ölçüsünde toplumların içinde yaşadıkları tarih döneminde ortaya çıkan kriz ve yenilenme ihtiyacına bağlı olarak olumlu ya da olumsuz olarak kabul görmektedir. Doğru cevap E'dir.

Müstemlekecilik ya da kolonyalizm de denilen sömürgecilik, genellikle bir devletin başka ulusları, devletleri, toplulukları, siyasal ve ekonomik egemenliği altına alarak yayılması veya yayılmayı istemesidir. Doğru cevap A'dır.

Toplumsal değişme olgusunun kendisi, değişme olgusunun olumlu ya da olumsuz kabulü kadar tarihseldir. Çok farklı tarihsel ilişkilerde, insani ve toplumsal etkinliğin seyrine göre değişim olumlu olarak tanımlanırken, olumsuz da tanımlanabilir, algılanabilir. Farklı tarihi süreç ve gelişmeler söz konusu olduğunda kabul ve tanımlamada değişim cereyan eder. Dolayısıyla değişimin kendisine bizatihi olumluluk ya da olumsuzluk atfedilemez, içinde cereyan ettiği tarihi süreçle ilişkisi içinde ele alınması gerekir. Doğru cevap

Malların ve hizmetlerin etkili bir şekilde üretilmesi, dağıtılması ve paylaştırılması için olduğu kadar bireysel seçimi en üst düzeye çıkarmak için, bireysel üreticiler ile bireysel alıcılardan oluşan serbest ve rekabetçi piyasanın önemini savunan ve devlet tarafından yapılan düzenlemelerin en az düzeyde olması gerektiğini ileri süren iktisadi yaklaşımına laissez-faire denir. Doğru cevap A'dır.

19. yüzyıl boyunca değişim olgu ve temasının açıklayıcı bir kavram haline gelmesinin yanında, dönemin Batı Avrupa toplumlarını tarihsel olarak biçimlendiren, etkileyen tarihi ve siyasi gerilimler söz konudur. Bunlar sırasıyla,

1. Ulus devletlerin yükselişi, kurumlaşması ve
birbirleri aleyhine Avrupa üzerinde etkinliklerini
artırma mücadelesi,

2. Sınıf çatışmaları, sınıf temelli talep ve düzen
önerileri,

3. Dünya pazarı için, Avrupalı merkezlerin
güç mücadelesi, sömürge edinme yarışı.

Doğru cevap E'dir.

Berlin duvarı iki kutuplu dünyanın sonununu getiren simgesel bir olay olarak 20. yüzyılın ikinci yarısında gelişmiştir. Doğru cevap D'dir.

Gunbot politikası, güçlü bir devletin gönderdiği savaş gemileri ile güçsüz bir devleti tehdit etmesini ifade etmektedir. doğru cevap C'dir.

Sosyoloji hem statiği hem dinamiği konu edinir

Sömürgeci devletlerin sömürgeleştirdikleri coğrafyalarda yaşayan insanların sömürge idaresinin sona erdirilmesi ile kendi bağımsız ulus-devletlerini kurma sürecine dekolonizasyon denir. Doğru cevap A'dır.

Durağan, Yatay ve dikey hareketsizlik hâkim, Yüz yüze ilişkilere dayalı, Kaderci zihniyetin hâkim olduğu inanç sistemi geleneksel sosyal ve siyasal yapıyla ilişkilidir. Doğru cevap B'dir.

Kavimler göçü ortaçağdaki düzeni bozan gelişmeler arasında değildir

Şarkiyatçılık ya da oryantalizm, Avrupa’ya göre, yani ırkmerkezci bir biçimde, doğuda yer alan ulusların dillerini, tarihlerini, kültür ve törelerini inceleyen bilime verilen isimdir. Doğru cevap D'dir.

19. yüzyıl siyaset ve ideolojisini Fransa'da oluşan düşünceler oluşturmuştur

Fransız devrimi 20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlardan gösterilemez

Sömürgelerde sömürge idaresinin sona erdirilerek yerli halkın kendi bağımsız ulus devletini kurması politikasına dekolonizasyon denir

İlk oluşan ulus-devlet örgütlenmeleri İspanya, Portekiz, Fransa, Hollanda ve İngiltere olmuştur. Almanya çok geç bir tarihte, 19. yüzyılda ulus-devlet haline gelecektir. Aynı şekilde İtalya da benzeri süreci 19. yüzyılda yaşamıştır. Doğru cevap D'dir.

20. yüzyılın ilk yarısında krize kaynaklık eden sorunlar, sırasıyla:
1. I. Dünya Savaşı,
2. Rus Devrimi,
3. Sömürgelerde ayaklanma ve
4. 1929 ekonomik krizidir. Doğru  cevap A'dır.