Temizlik Ekipmanı

Temizlik ekipmanı, temizlik faaliyetlerinde kullanılan her türlü araç-gereç ve makinelerin genel adıdır. Temizlik ekipmanı, temizlik için gereken mekanik kuvveti kolaylaştırırken, beden gücünden daha az yararlanılmasını sağlayarak, temizlik için gereken süreyi de kısaltmaktadır.

Ekipman türleri ve sayısı, otelin büyüklüğüne, türüne (sahil otel, şehir oteli vb.), hizmet özelliklerine (lüks, ekonomik vb.) gibi etkenlere göre farklılık gösterir.

Presli kovalar, sert zeminlerin günlük temizliğinde ıslak veya nemli moplar ile kullanılır. Bu kovaların üstünde, mopların kolayca sıkılmasını sağlayan pres bulunur. Presli kovalar tek veya çift kovalı olabilmektedir. Çift kova sisteminde, mavi temiz su, kırmızı ise kirli su için kullanılır. Presli kovalar genellikle tekerlekli olduğundan, kullanımı kolaydır.

Teleskobik sap, cam silmede kullanılan ve kolaylık sağlayan bir araçtır. Teleskobik sap, iç içe geçmiş borulardan oluşur ve farklı yüksekliklere erişim imkânı sağlar. Teleskobik sapa takılan lastik ya da pelüşle yüksek cam kaplı alanlarda hem içeriden hem dışarıdan temizlik imkânı sağlar. Bu sapların 210 metre arasında uzayabilen türleri bulunur.

Kıl fırçaların bozulmaması için, asla kılları üzerinde dayalı durumda bırakılmamalı ve kullandıktan sonra kendinden daha sert bir fırça ile veya madeni bir tarakla fırçalanarak kılların üzerindeki tüy, kırpıntı, iplik, saç, toz gibi maddeler temizlenmelidir. Temizlemede ucu sivri bir tahta parçası kullanılarak fırçanın dipleri temizlenebilir. Bu işlemden sonra ılık deterjanlı su ile yıkanıp durulanmalı ve zaman zaman kıllarına (kıl fırçalarda) sertlik kazandırmak için tuzlu suda bekletilmelidir. Kurutma işlemi ise daima açık havada olmalıdır. Bu şekilde, fırçalar hem daha iyi temizler hem de uzun ömürlü olur.

Toz bezlerinde yaygın kullanılan renk kodları aşağıdaki gibidir;

• Mavi ve beyaz bezler ofis, oda, duvar, mobilya ve cam temizliğinde;
• Yeşil bezler mutfak alanlarında;
• Sarı bezler lavabo, fayans, duş, sauna gibi sıhhi alanlarda;
• Kırmızı bezler klozet, pisuar ve bide temizliğinde kullanılmalıdır. Otel genelinde çapraz bulaşmayı önlemek için katlar, genel alanlar, mutfak gibi farklı mekânlarda kullanan bezler ayrılmalıdır.

Microfiber toz bezi, polyamid ve polyester elyafının binlerce metre çekilerek inceltilmesi ile üretilmektedir. Polyester microfiber bezlerin kir çıkarma özelliği daha fazlayken, polyamid microfiber bezlerin nem tutma özelliği daha fazladır. Microfiber bezlerle yapılan temizlikte deterjana kesinlikle ihtiyaç yoktur. Sadece su kullanılarak hijyen koşullarına uygun iyi bir temizlik yapılır. Islak yerine nemli kullanımında daha etkili sonuç alınır.

Elleri korumak için eldiven, yüksek yerlerdeki camları silmek için emniyet kemeri, dezenfektan ve asitli kimyasal maddelerin kullanımında gözlük ve maske ile iş elbisesi, bone ve çizme, kişisel güvenlik malzemelerine örnek olarak verilebilir.

Moplar, pamuklu ya da mikrofiber kalın lifleri olan püskül şeklindeki paspaslardır. İyi bir mopta püskülün kalitesi, dikişi, gramajı ve ipliklerin çift kat sargılı olması önemlidir. Temizlik ve cila işlerinde kullanılan mopların süngerli olan türleri de bulunmaktadır. Süngerlide olduğu gibi, bazı moplar püskül yerine yassı şekilde de olabilir. Moplar ıslak, nemli ya da kuru olarak kullanılabilir.

Buharlı temizlik, suyu 150°C’de kuru buhara dönüştüren ve yüzeyde kimyasal kullanmadan temizlik ve dezenfeksiyon sağlayabilen bir yöntemdir. Bakteriler, 5-65°C arasında kolaylıkla çoğalırken, sıcaklık 100°C’e yaklaştıkça önce üremeleri durur, sonra ölmeye başlar. Aynı durum, sıcaklık 5°C’nin altına indikçe de gerçekleşir. Yüksek sıcaklık bu nedenle, kimyasala gerek kalmadan etkili ve sağlıklı bir dezenfeksiyon sağlama yöntemidir.

Buharlı temizlik, kimyasala gerek kalmadan etkili ve sağlıklı bir dezenfeksiyon sağlama yöntemidir. Bu amaçla kullanılan buhar makineleri özellikle alerjenlerle mücadelenin yanı sıra, çevre dostu şekilde bir hijyen sağlamaktadır. Buhar makineleri, seramik aralıkları (derz) ya da kalorifer aralıkları gibi ulaşılması ya da temizlenmesi zor alanlarda ve özellikle halı gibi katmanlı olup mikroorganizmaları tutan yüzeylerde oldukça etkilidir. Otellerde yatakların, banyoların, hamam/sauna ve mutfak gibi saniter alanların hijyeninde yararlı bir ekipmandır.

Beyaz pedler ıslak ve kuru olarak uygulanabilir. Otomatik yer temizleme/cilalama makinelerinde parlatma amacıyla kullanılır. Yeşil pedler, yerin cilalanmasından önce yapılması gereken ovma işlemi için kullanılır. Mevcut cilayı kaldırarak yeni cilalama işlemi için zeminin hazırlanmasını sağlar. Mavi pedler ıslak veya köpüklü ovma işlemlerinin yanında kuvvetli spreyle temizlemede kullanılır. Kırmızı pedler sprey temizliğinde kullanılır. Siyah pedler ise en sert ve aşındırıcı ped türüdür. Cila sökmek ya da taş yüzeylerde etkin temizlik amacıyla kullanılır.

Temizlik kimyasallarını tek tek satın almak yerine daha ekonomik bir şekilde temin etmek, israfı önlemek ve istenen miktarda kimyasal elde etmek için formülatör makinelerinden yararlanılabilir. Belirli kimyasal maddeleri içeren tüplerin bağlı olduğu formülatör makinesi genel temizlik, deterjan, sıvı sabun vb. istenen türde temizlik maddesini, istenen miktarda karıştıracak şekilde programlanmıştır.

Duvardan duvara halı kaplama söz konusu ise tamamen ıslanması sakıncalı olduğundan şampuanlama yöntemi uygulanmalıdır. Şampuan döner fırça ile yüzeye verilir, 2-4 saat kurumaya bırakıldıktan sonra vakumlu temizleyici ile süpürülür. Vakumlu halı yıkama makineleri, sıcak su ve temizlik maddesinin püskürtülmesi ve ardından vakumlanması şeklinde çalışır. Bu makineler, halının tüylerinde fazla tahribata yol açmaz.

Kombine zemin yıkama makineleri, geniş alanların temizliğinde kullanılan, zeminin ovalanması, fırçalanması, ıslak/kuru temizliğinin yapılması, şampuanlanması, cilalanması ve kirli suyun toplanması işlemlerini yapabilen çok yönlü makinelerdir.

Kombine zemin yıkama makinelerinin elektrikli türleri genellikle daha ekonomik, daha güçlü ve hafif olması nedeniyle tercih edilmektedir. Bataryalı türleri ise mekânda daha esnek kullanım imkânı sağlamaktadır.

Temizlik ekipmanı satın alırken dikkate alınması gereken faktörler kullanım kolaylığı, temizleme ve bakım kolaylığı, garanti süresi ve kapsamı, servis ve yedek parça, emniyet, fiyat, kalitedir.

Malzeme tercihinde malzemenin üzerinde, temizliği zor ve tozların birikebileceği girintilerin bulunmamasına, araç yüzeyinin leke tutmayan, kolay temizlenen, yıkanabilen malzemeden yapılmış olmasına ve özellikle madeni yüzeylerin parlatma gerektirmeyen madde ile kaplanmış olmasına dikkat edilmelidir.

Kalite garantisi olarak ürünlerin TSE ve ISO gibi standartlarla tescilli olup olmadığında dikkat edilmelidir. Ancak kalite değerlendirmesi üründen beklenen faydaya göre değişir. Standartların yanı sıra, ekipmanın amaca uygun olup olmadığı işletmenin hizmet politikası doğrultusunda ayrıca değerlendirilir.

Temizlik araç-gereç ve makinelerinden yararlanırken doğru, amacına uygun ve talimatları doğrultusunda kullanımı öncelikle çalışanların daha az yorulması ve sağlığı ciddi oranda tehdit edebilecek kazaların önlenmesi açısından gereklidir. Ekipmanın doğru kullanımı ile ayrıca ömrünün uzaması, temizlik ve bakımının daha kolay yürütülmesi de sağlanabilir.