TURİZM ULAŞTIRMASI

19. yüzyılın ilk yarısının sivil ve ticari denizciliğimizde çok önemli bir yeri vardır. Aynalıkavak tersanesinde yurdumuzda ilk buharlı gemi olan Eseri Hayr vapuru 1837 tarihinde inşa edilmiş, sonra aynı tersanede Mesir-i Bahri ve Tair-i Bahri vapurları inşa edilmiştir.

Layner Taşımacılığı: Düzenli, sürekli ve tarifeye dayalı hizmet sunan taşımacılık biçimidir. Bu hizmet türünde zamanlama esastır. Hangi limanlara ne zaman uğranacağı sefer programlarında belirtilir. Layner taşımacılığında hizmetin sürekliliği modelin belirgin özelliğidir. Gemiler, yeterli yük bulamadıkları zaman bile, programlarını aksatmamak için limanlara uğrarlar. Sefer programından çıkartılan limanlar yükleyicilere ve taşıtanlara önceden duyurulur. Layner taşımacılığı, taşıma türleri içinde en yüksek maliyetli olanıdır. Layner taşımaları genellikle parça yükleri kapsar. Layner taşımacılığı konvansiyonel laynercilik ve modern laynercilik olarak iki gruba ayrılmakta olup, iki laynercilik türünü birbirinden ayıran ölçüt ise liman süresidir. Konvansiyonel laynercilikte liman süresi seyir süresinden çokken, modern laynercilikte liman süresi seyir süresinden daha azdır.

Yolcu gemisi: On ikiden fazla yolcu taşıyan ticaret gemisidir.
Yolcu motoru: Tam boyları kırk iki metreden az olan ve liman sefer bölgesi içinde veya merkez iskelesinden yirmi beş milden uzaklaşmadan günübirlik yolcu taşıyan ticaret gemisidir.

Feribot: Asıl amacı kısa ve orta mesafeli hatlarda yolcu taşımak olan, ancak bunun yanında araba ve kuru yük taşıyacak şekilde inşa edilmiş veya uyarlanmış ve bu amaçla kullanılan ticaret gemisidir.

Ro-Ro/Yolcu gemisi: Asıl amacı yükü bir rampa üzerinden tekerlekli araçlarla yükleyip boşaltılacak olan ve bununla birlikte on ikiden fazla yolcu taşımak için inşa edilmiş ya da dönüştürülmüş ve bu amaçla kullanılan ticaret gemisidir.

Deniz yollarının turizm faaliyetlerinde kullanılması 19. yüzyılın ikinci yarısıyla başlamıştır. İngiltere’de bir turizm işletmecisi olan Thomas Cook 1866 yılında bir turist grubu oluşturarak, turistik amaçla ilk olarak İngiltere’den Amerika’ya yandan çarklı bir gemiyle seyahat düzenlemiştir

Deniz Turizmi Yönetmeliğinde kruvaziyer gemi limanları A ve B olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.İki liman türü arasındaki temel fark; A tipi kruvaziyer gemi limanında en az bir kruvaziyer geminin yanaşabileceği yolcu indirme yeri ve bu yolcuların hizmet alabileceği kruvaziyer terminali olması şartı aranmakta, B tipi kruvaziyer gemi limanında ise aynı anda dört adet kruvaziyer geminin yanaşabileceği, birden fazla geminin aynı anda yolcu indirebileceği ve bu yolcuların hizmet alabileceği iki adet kruvaziyer terminali olması şartı aranmaktadır.

Kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az %10’u kadar duş ve tuvalet, bağlama kapasitesinin en az %20’si kadar otopark alanı veya otopark hizmeti; dört çıpalı yat limanlarında, üç çıpalı yat limanları için aranan şartların yanı sıra istenen niteliklerdendir.

Kadın ve erkek yatçılar için bağlama kapasitesinin en az % 5’i kadar duş ve tuvalet üç çıtalı yat limanlarında olması gereken bir niteliktir. Diğer seçenekler beç ve dört çıtalı limalara ait özelliklerdir.

Dünyada gelişen çevreyi koruma bilincine paralel olarak 2013 yılına kadar uygulanmak üzere, Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı tarafından 2010 yılında marinalar için mavi bayrak kriterleri 24’e çıkarılmıştır. Bu kriterlerin bir kısmı zorunlu (z), bir kısmı kılavuz (k) kriterlerdir. Bu kriterleri sağlayan marinalara 1 yıl süreyle Mavi Bayrak verilmektedir.

Yabancı bir ülkenin karasularından, bir başka ülke limanına giriş yapan yatlar sarı bayrak (Q Flag) çekmek zorundadır. Bu yatlara “Sarı Bayraklı Yat” denilmektedir

Denizyolu ulaşımı, taşımacılığı ve ticareti, tarihin en eski dönemlerinden beri var olmuş ve denizcilik dünyada Akdeniz’de başlamıştır. İlk deniz aracı M.Ö. 3000 yıllarında Mısırlılar tarafından yapılmıştır. Doğru cevap B’dir.

Türklerin denizcilikle tanışmasının en önemli ismi Emir Çaka Bey, 1071’deki Anadolu’ya açılımdan hemen sonra, 1081 yılında, İzmir merkezli bir beylik kurmuş ve kısa bir süre içinde kürekli ve yelkenli gemilerden oluşan donanma oluşturmuştur. Doğru cevap A’dır.

Kabotaj Hakkı: Ülke karasuları içerisinde ülke gemilerinin ayrıcalığa sahip olmasıdır. Doğru cevap E’dir.

Uluslararası rekabete kapalı olan deniz taşımacılığı türü diye tanımlayabileceğimiz kabotaj taşımacılığında hizmet iç piyasaya dönüktür. Doğru cevap C’dir.

Deniz taşımalarında hizmetin parasal karşılığı navlun olarak tanımlanır. Doğru cevap D’dir.

Kruvaziyer gemilerinin Türkiye’de en çok uğradığı limanlar Kuşadası, İstanbul, İzmir, Bodrum, Marmaris, Antalya Limanları’dır. Trabzon limanı kruvaziyer gemilerinin yanaşabileceği genişlikte ve büyüklükte olmadığı için bu limanlar arasında yer almaz. Doğru cevap B’dir.

Yolcunun evinden gemiye binişine ve gemiden inişinden evine varışına uçak yolculuğunun eklenmesi şeklinde oluşan turlardır. Doğru cevap A’dır.

Bir kruvaziyer yolcunun ülkemize uğradığında ortalama günlük 400 Dolar harcama yaptığı belirtilmektedir (Dünya Gazetesi, 2011). Kaba bir hesap ile 2010 yılında sadece kruvaziyer yolcularının ülkemize bıraktıkları döviz yaklaşık 700 milyon Dolar civarındadır. Turizm gelirleri içerisinde aldığı pay her geçen yıl artan kruvaziyer turizmi, yapılacak olan düzenlemeler ve yatırımlarla ülke ekonomisine olan katkısını arttırabilecektir. Doğru cevap E’dir.

1950’li yıllarda ünlü yazar ve tarihçi Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı) o dönemde arkadaşları Sabahattin Eyüpoğlu, Azra Erhat gibi hümanist aydınlarla küçük balıkçı veya süngerci tekneleriyle birkaç günlük kısa Gökova turları yapmaya başlamışlardır. Sonraki yıllarda, her yıl artan sayıda insanın katılımı ile süregelen bu turlara “Mavi Yolculuk” adını, çok mütevazı şartlarda başlayan bu ilk yolculukları yapanlar vermişlerdir. Doğru cevap C’dir.