Savaşlar, Afetler ve Turizm Güvenliği

Turistler genellikle bir destinasyonda kendini güvensiz veya tehdit altında hissederse, varış yeri hakkında olumsuz bir izlenime sahip olur ve artık destinasyonu tekrar ziyaret etmeyebilir veya başkalarına tavsiye etmeyebilir. Bu bağlamda savaşlar, turistik destinasyonlarda fiziki zarar ortaya çıkaran başlıca faktörlerden biri olarak değerlendirilebilir.

Savaşların turizm sektörü üzerindeki en önemli etkisi ise artan güvensizlik duygusudur. Güvensizlik duygusu yıkım, ölüm ve trajedi ile ilişkili olduğu için turist talebi üzerinde önemli bir etkisi bulunur.

Savaşlar ülke ekonomisinin zayıflamasına yol açar. Bu dönemde savunma harcamaları artış gösterir ve temel öncelik savunma sektörüne verilir. Savaş sonrası dönemde zarar gören ve imaj kaybeden turizm sektörünün yeniden canlanması, azalan ülke geliri nedeniyle uzun yıllar sürebilmektedir. 

Savaş sonrası dönemde turizm sektörünün yeniden canlanması uzun zaman almaktadır. Bunun en önemli nedeni ise ülkelerin vatandaşlarına, çatışmalı ülkeleri ziyaret etmekten kaçınmaları için seyahat tavsiyeleri vermesidir. Hükümetler olası güvenlik tehditlerine seyahat tavsiyeleri yoluyla tepki verir ve belirli destinasyonların turizm ürünlerini boykot eder ve seyahat davranışı, yetkililer tarafından yapılan ve yayınlanan risk değerlendirmesinden büyük ölçüde etkilenir.

Turizm ve güvenlik, kaçınılmaz olarak iç içe geçmiş fenomenlerdir ve güvenlik, bir turist destinasyonunun cazibesinin tek ve en önemli belirleyicisidir. Bu nedenle turizm sektöründe karar mercilerinin, bir pazarlama stratejisi olarak turistik destinasyonların güvenliğine vurgu yapmaları ve güvenlik konularında açık ve doğru bilgi vermeleri, savaş sonrası dönemde turistlerin güvenini artırmakta önemli rol oynamaktadır.

Güvenlikle ilgili afetler (terör, iç savaş), mali ve ekonomik krizler ile siyasi huzursuzluklar insan kaynaklı afetler olarak tanımlanmaktadır.

Büyük hasar veya yaşam kaybıyla sonuçlanan, doğal nedenlerden kaynaklanan tsunami, sel, volkanik patlama, salgın hastalık, yangın, heyelan, kasırga, tropikal siklonlar, tayfun, kasırga, deprem, çığ, kuraklık, kış fırtınaları vb. doğal afet olarak tanımlanmaktadır.

Algılanan doğal afet riski, turistlerin belirli destinasyon alanlarını ziyaret etme kararlarını doğrudan etkileme gücüne sahiptir.

Doğal bir afet yaşanması durumunda, afetin ardından turizm destinasyonunun uluslararası turizm pazarındaki iyileşme ve yeniden yapılanma süreci hızlandırılmalı ve güvenlik imajı bir an önce eski haline getirilmelidir. Ani felaketlerin türbülansına yanıt verebilmek amacıyla turizm endüstrisi için stratejik kriz yönetimi planlaması yapılması gerekmektedir.

Günümüzde herhangi bir ülkede ortaya çıkan mali kriz, kelebek etkisi yaratarak açık ekonomilere sahip ülkelerde ekonomik krizlere yol açmaktadır. Bu durum ekonomik açıklıktan kaynaklanmakta ve özellikle gelişmekte olan ülkelerin dış ekonomik şoklardan kendilerini koruma kapasitesini sınırlamaktadır.

Varış noktasının çekiciliğinin temel dayanaklarından biri olan siyasi istikrar ve güvenlik algısı, turist ziyaretlerinin ön koşuludur. Küresel turist talebinin gücüne rağmen güvenli olmayan siyasi koşullar nedeniyle, özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki birçok destinasyon turist girişlerinde dalgalanmalarla karşı karşıyadır.

Ülke para birimlerinin değer kaybetmesi ve harcanabilir gelirin azalması, turistlerin daha ucuz turizm merkezlerini tercih etmelerine, yurtiçi seyahate yönelmelerine, tatil planlarını ertelemelerine veya iptal etmelerine yol açar.

Türkiye, ucuz konaklama maliyetleri nedeniyle kriz dönemlerinde tercih edilen bir ülke olmuş ancak turizm geliri düşüş göstermiştir.

Ekonomik açıdan küreselleşme, uluslararası ticaret, sermaye hareketleri ve teknolojideki hızlı değişimler neticesinde ekonomilerin bütünleşmesi süreci olarak tanımlanabilir.

Harcanabilir gelirde ve istihdamda yaşanan düşüşler ile paranın değer kaybetmesi, turizm harcamalarının lüks harcama olarak algılanmasına yol açmaktadır.

Doğal afetler, turistlerin psikolojik risk algısını tetiklemekte ve turizm talebinde bir düşüşe neden olmaktadır. Bu tür felaketler, yalnızca turizm endüstrisini doğrudan etkilemekle kalmayan, aynı zamanda potansiyel gezginler arasında uzun süreli endişeler ortaya çıkarmaktadır.

Savaşın kısa vadede turizm sektöründe ortaya çıkardığı olumsuz etkilere karşılık uzun vadede birçok savaş alanının popüler turistik yerler haline geldiği görülmektedir. Turistlerin duygusal tepkileri, tatillerini savaş alanlarını ziyaret ederek geçirmek için sınırlı kaynaklarını kullanmalarına yol açmaktadır.

Turizm ve güvenlik, kaçınılmaz olarak iç içe geçmiş fenomenlerdir ve güvenlik, bir turist destinasyonunun cazibesinin tek ve en önemli belirleyicisidir. Bu nedenle turizm sektöründe karar mercilerinin, bir pazarlama stratejisi olarak turistik destinasyonların güvenliğine vurgu yapmaları ve güvenlik konularında açık ve doğru bilgi vermeleri, savaş sonrası dönemde turistlerin güvenini artırmakta önemli rol oynamaktadır

Seyahat ederken bütçe yetersizliği ile karşılaşabilme riski özellikle düşük ve orta gelir grubunda yer alan turistler için endişe uyandırır. Bu tür sonuçlar, yolcuları varış noktalarını değiştirmelerine veya seyahatlerini durdurmaya yöneltir. 

Komşularına kıyasla destinasyon fiyatını düşürmek, uluslararası ziyaretçiler için varış sürecini kolaylaştıran vize giriş şartlarında iyileştirme yapmak, otel yatırımları için teşvikler verme, tüm sermaye yatırımları için gümrüksüz ithalata izin verme, uçuşlar ve konaklama gibi hizmetler için sübvansiyonlar veya azaltılmış vergiler ile düşük faiz oranlı krediler vb. afetlerin yol açtığı krizden daha hızlı çıkılmasına vesile olurlar.