TÜRK DIŞ POLİTİKASI II - Deneme Sınavı - 20

SSCB'nin NATO'ya üye olması soğuk savaşta Türkiye'nin Batı Blok içerisinde yer almak istemesinin temel nedenlerinden biri değildir

A

C

A

D

C

A

B

D

E

E

B

E

B

Güç dengesi modeli, temelde 18. ve 19. yy. Avrupa ulus-devlet modelini temel alan ve bu devletler arasında ortaya çıkmış uluslararası sistemi tanımlayan modeldir. Bu sistemde, dengeleyici bir devlet vardır ve bu devlet açısından önemli olan tek unsur dengenin bozulmamasıdır. Keza, bu devletin sürekli bir dostu ya da düşmanı yoktur; sadece devamlı çıkarları vardır ve bu çıkarların devamlılığı güç dengesinin devam etmesine bağlıdır. Zira dengeleyici devlet rolünü 18. ve 19. yy.da oynayan devlet İngiltere’dir.

I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi ve hemen ardından II. Dünya Savaşı’nın çıkması uluslararası sistemde bir geçiş döneminin yaşanmasına yol açmış ve Avrupa dışından bir güç olan Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) uluslararası sistemde etkin bir aktör olarak ortaya çıkmasına neden olmuştur. Böylelikle bozulan güç dengesi modelinden iki kutuplu sisteme geçilmiş, SSCB ile ABD arasında oluşan bloklaşma uluslararası sistemi kendilerinin başını çektiği iki kutuplu hâle getirmiş ve 1991 yılına kadar devam eden bu döneme literatürde Soğuk Savaş dönemi adı verilmiştir.

Yugoslavya bu dönemde Doğu Bloku’na yakın güçlü bir Balkan ülkesi olarak her iki paktın da dışında kalarak, “Bağlantısızlar Hareketi”nin öncülüğünü üstlenmiştir.

ABD’nin liderliği ve bu liderlik sonucunda Avrupa’nın güvenliğini sağlama temelli ortaya çıkan NATO’yla (North Atlantic Treaty Organisation) birlikte SSCB’ye karşı çok yönlü bir savunma ve rekabet hattı oluşturulmuştur.

Soğuk Savaş bir ekonomik, askerî ve siyasal çatışma düzeni, ancak herşeyden önce iki kutup arasındaki ideolojik mücadele demektir. Rusya’da 1917 Bolşevik Devrimi’yle birlikte komünist bir sistem kurulmuş ve bir ideoloji olarak komünizm, devrim iktidarının ideali haline dönüşmüştür.

SSCB’nin NATO’nun kurulmasına verdiği karşılık 1955’te sekiz sosyalist ülkenin katılımıyla (SSCB, Arnavutluk, Romanya, Demokratik [Doğu] Almanya, Bulgaristan, Çekoslavakya, Macaristan ve Polonya) kurulan Varşova Paktı olmuş ve paktla sosyalist ülkeler arasındaki bağların ve iş birliğinin arttırılması amaçlanmıştır. Batı Almanya bu grupta yer almaz.