TÜRK DIŞ POLİTİKASI II - Deneme Sınavı - 16

Bu dönemde  İngiltere, İtalya, Portekiz ve Yunanistan açık bir biçimde Kopenhag’da Türkiye’ye tarih verilmesinden yana tavır belirlemişlerdi.

1 Mart 2003 tarihinde TBMM'nin Irak tezkeresini reddetmesi Türkiye-ABD ilişkilerini germiştir. Yukarıda bahsedilen talihsiz hadise de bu süreçte 4 Temmuz 2003 günü meydana gelmiştir.

Bu projenin kapsamı tam olarak belirtilmemesine rağmen projenin yirmi iki Arap ülkesi ile birlikte Türkiye, İran, Pakistan ve Afganistan’ı kapsadığı bilinmektedir. Türkmenistan ise coğrafi olarak bu bölgenin dışında kalmaktadır.

Kofi Annan BM Genel Sekreteri'ydi.

Yakın dönem Türk siyasal hayatında 3 Kasım 2002 seçimleri son derece önemli bir yer tutmaktadır. Seçimlerden sadece 15 ay önce, 14 Ağustos 2001’de Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında kurulan Adalet ve Kalkınma Partisinin (AK Par­ti) % 34 oyla birinci parti oldu, daha da önemlisi tek başına iktidar olacak kadar milletvekilliği kazandı.

Türkiye’nin üyeliğine tam destek veren bir ülke de İtalya’ydı. 3 Kasım 2002 seçimlerinden 10 gün sonra İtalya’yı ziyaret eden R.T. Erdoğan ile o dönem İtalya’nın Başbakanı olan Berlusconi arasında son derece olumlu bir görüşme gerçekleşiyordu. Berlusconi’nin bu görüşmede Erdoğan’a hi­taben sarfettiği “Avrupa’daki en iyi dostunuzun evindesiniz. Kopenhag’da tarih al­manıza çalışacağım. AB’de Türkiye’nin avukatlığını yaparım” sözleri Türkiye’nin uzun süredir özlemini duyduğu bir politik destekti. Yine AB üyesi ülkeler içinde Belçika, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti de Türkiye konusunda mesafeli bir duruş sergiliyorlardı.

ABD’de iktidarı etki altında tutan ve kendilerine “neo­con” (Yeni Muhafazakarlar) denilen grubun 11 Eylül sonrasındaki yaklaşımı ABD’nin müttefiklerinden de zaman za­man eleştiri alsa da çok kısa bir zaman içinde uygulamaya sokuldu ve ilk uygula­ma da 11 Eylül eylemlerinin arkasında olduğu iddia edilen El­Kaide örgütünün bulunduğu Afganistan’a 7 Ekim 2001’de ABD ve İngiltere’nin ortak operasyonu ile gerçekleştirildi.

Saddam liderliğindeki Irak’ın; kitle imha silahları ürettiği, kimyasal ve biyolojik silahlarla ABD ve müttefikleri için büyük tehdit oluşturduğu, Saddam’ın El­Kaide ile bağlantılı olduğu hususlarında yoğun ama çok da inandırıcı olmayan bir propaganda süreci sonrasında ABD 20 Mart 2003’te Irak’a müdahale etti

R.T. Erdoğan’ın Başbakan olmasının ardından ilk işlerinden birisi, ABD’nin Irak’a müdahalesi konusunda yeni bir tezkereyi Mec­lis’e göndermek oldu. 20 Mart 2003’te Meclis’e gönderilen ve ABD’ye hava koridor­larını açan yeni tezkere 332 oyluk bir çoğunlukla kabul edildi. Ancak artık Türkiye üzerinden cephe açmak söz konusu olamadı. ABD ve müttefikleri aynı gün Irak’a müdahale etti ve 9 Nisan 2003’te Irak ele geçirildi.

İki ülke arasındaki ilişkiler bu projeyle yeniden şekillenirken, El­Kaide’nin 15­-20 Kasım 2003’te İstanbul’da giriş­tiği terör saldırıları ilişkilerin daha da yakınlaşmasına neden olmuştur.

Seçimlerde Annan Planı’na tam destek veren Mehmet Ali Talat li­ derliğindeki CTP, 1998’de aldığı 13,4 oyu neredeyse üçe katlayarak % 35.1 ile bi­rinci parti oldu. Hükûmet partilerinden UBP % 40,4’den 32,9’a, Serdar Denktaş’ın lideri olduğu DP ise % 22.6’dan % 12,9’a geriledi.

17 Aralık zirvesinden iki gün önce AB Parlamentosu Türkiye ile üyelik müzakerelerine başlanması yönünde bir tavsiye kararı aldı. Bu tavsiye kararı, Parlamento’da 262’ye karşı 402 oyla kabul edildi.

Avrupa Birliği Devlet ve Hükûmet Başkanlarının 16­17 Aralık 2004 tarihli Zirve­ ’de aldığı karar doğrultusunda 3 Ekim 2005 tarihinde Lüksemburg’ta yapılan Hükûmetler arası Konferans (HAK) ile Türkiye resmen AB’ye katılım müzakereleri­ ne başlamıştır.

3 Ekim 2005 tarihli Hükûmetler arası Konferansta Türkiye ile üyelik müzakerelerinin hangi usul ve esaslar çerçevesinde yürütüleceğini düzenleyen “Müzakere Çerçeve Belgesi” de kabul edilmiştir. Söz konusu belge incelendiğinde, müzakere­lerin 3 temel unsur üzerinden yürütüleceği görülmektedir.

Seçimlerden sadece 15 ay önce, 14 Ağustos 2001’de Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında kurulan Adalet ve Kalkınma Partisinin (AK Par­ti) % 34 oyla birinci parti oldu, daha da önemlisi tek başına iktidar olacak kadar milletvekilliği kazandı.

3 Kasım 2002 seçimlerinden zaferle çıkan AK Partinin iktidara gelir gelmez AB’ye üyelik konu­sunda vereceği ilk sınav 12-­13 Aralık 2002’de ya­pılacak olan Kopenhag Zirvesi’ydi.

Özellikle AB’yi bir“Hristiyan Kulübü” olarak değil, ilkeler ve değerler bütünü olarak görmek isteyen çevreler, Türkiye’nin kategorik olarak reddedilmesine karşı çıkmışlardı. Bu kar­şı çıkış, 20 Mart 2003’te AB Parlamentosu’nda genişleme raporlarının oylanması esnasında Hristiyan Demokrat grup tarafından önerilen Türkiye’ye üyelik yerine“özel ortaklık ilişkisi” önerisi ile de test edilmiş ve neticede yapılan oylamada sos­yalist, liberal ve yeşil grupların desteği ile “özel ortaklık ilişkisi” AB Parlamento­su’nca reddedilmiştir.

Recep Tayyip Erdoğan 14 Mart 2003’te, Siirt’te yenilenen seçimlerden beş gün sonra Başbakan olmuştur.

ABD’de iktidarı etki altında tutan ve kendilerine “neo­con” (Yeni Muhafazakarlar) denilen grubun 11 Eylül sonrasındaki yaklaşımı ABD’nin müttefiklerinden de zaman za­ man eleştiri alsa da çok kısa bir zaman içinde uygulamaya sokuldu ve ilk uygula­ ma da 11 Eylül eylemlerinin arkasında olduğu iddia edilen El­Kaide örgütünün bulunduğu Afganistan’a 7 Ekim 2001’de ABD ve İngiltere’nin ortak operasyonu ile gerçekleştirildi.

Saddam liderliğindeki Irak’ın; kitle imha silahları ürettiği, kimyasal ve biyolojik silahlarla ABD ve müttefikleri için büyük tehdit oluşturduğu, Saddam’ın El­-Kaide ile bağlantılı olduğu hususlarında yoğun ama çok da inandırıcı olmayan bir propaganda süreci sonrasında ABD 20 Mart 2003’te Irak’a müdahale etti.