TÜRK DIŞ POLİTİKASI II - Deneme Sınavı - 17

Annan Planı, dört önemli tarih belirlemişti. Bunlardan birincisi bir haf­talık süre içinde taraf­ların planı görüşmeye uygun bulup bulmadıklarının bildirilmesiydi. İkincisi dört haf­talık süre 12 Aralık’taki Kopenhag Zirvesi’ne kadardı. Annan bu süre içinde önemli anlaşmazlık konuları olan egemenlik, toprak dağılımı ve göçmenler gibi konularda genel bir uzlaşma beklentisindeydi. Üçüncü tarih ise anayasa düzenlemeleri ve çözüm planında ikinci derecede önem taşıyan detayların değerlendirileceği 28 Şubat 2003 tarihiydi

Zirve öncesinde AB’nin Türkiye’ye yönelik çelişkili politikalarına ilişkin ilk girişim Almanya ve Fransa tarafından gelmiştir. Bu iki devletin liderleri Schröder ve Chirac, Zirve öncesinde 4 Aralık 2002’de Berlin yakınlarındaki Storkow’da bir araya gelerek Kopenhag’da Türkiye dahil her konuda ortak tavır belirlemek için “mini zirve” düzenlemişlerdir.

16-17 Aralık 2004’te Brüksel Zirvesi’nde Türkiye ile ilgili çıkan karar yani “AB’nin Türkiye ile tam üyelik görüşmelerine 3 Ekim 2005’te başlanacağı” kararı hem AB’de hem de Türkiye’de “tarihî” olarak nitelendirildi.

3 Ekim 2005 tarihli Hükûmetler arası Konferansta Türkiye ile üyelik müzakerelerinin hangi usul ve esaslar çerçevesinde yürütüleceğini düzenleyen “Müzakere
Çerçeve Belgesi” de kabul edilmiştir. Söz konusu belge incelendiğinde, müzakerelerin 3 temel unsur üzerinden yürütüleceği görülmektedir.
1. Kopenhag siyasi kriterlerinin istisnasız olarak uygulanması, siyasi reformların derinleştirilmesi ve içselleştirilmesi,
2. AB Müktesebatının üstlenilmesi ve uygulanması,
3. Sivil toplum diyalogunun güçlendirilmesi ve bu çerçevede hem AB ülkelerinin kamuoylarına hem de Türkiye kamuoyuna yönelik olarak bir iletişim
stratejisinin yürütülmesi.

7 Kasım 2002’de yaptığı açıklamada AB’nin genişlemesini 12 ülkeyle sınırlanması gerektiğini ileri süren, ve Türkiye’nin Avrupalı olmadığı iddiasında bulunan kişi Fransa eski Cumhurbaşkanı Valery Giscard d’Estaing'dir. Bu nedenle, doğru cevap A seçeneğidir.

AB Kopenhag Zirvesi öncesinde Türkiye'nin üyeliğine Alman Hristiyan Demokratlar ve Fransa’daki muhafazakârlar açıkça karşı çıkmıştır. AB üyeleri; Belçika, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti ise oldukça mesafeli tavır almışlardır. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye’nin Müslüman ve demokratik olmayan geri bir ülke olduğunu ileri süren Hristiyan Demokrat grup Türkiye'ye üyelik yerine “özel ortaklık ilişkisi” önerisinde bulunulması istemiştir. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir.

Kıbrıs’ta “United Cyprus Republic” adında yeni ve tek devlet ve tek vatandaşlık. Bunun yanı sıra iki kurucu devlet, iki yönetim, iki ayrı milli kimlik, iki dil, üç garantörün bulunması da planda yer alıyordu. Bu nedenle, doğru cevap B seçeneğidir.

Türkiye’ye müzakere tarihi verilme İspanya, İrlanda, Lüksemburg, Finlandiya ve Belçika, net bir tavır belirlememişlerdi. Fransa, Almanya, İsveç, Danimarka, Hollanda, Avusturya’daki eğilim ise “güçlü bir sinyal ama tarih verilmemeli” yönündeydi. Bu nedenle, doğru cevap A seçeneğidir.

İlginç biçimde önce kabul edildiği açıklanan tezkere CHP’nin itirazı ile yeniden değerlendirildi ve çekimser oyların da 'red' sayılacağına dair içtihattan dolayı, Anayasa’nın 96. maddesinde öngörülen salt çoğunluğa ulaşılamadığına karar verildi. Bu nedenle, doğru cevap D seçeneğidir.

AB’nin açıkladığı 2003 İlerleme Raporu ve Strateji Belgesinde Avrupa standartlarına çıkarması gereken konular 'yargının bağımsızlığı, dernekleşme, ifade özgürlüğü, sivil-ordu ilişkileri, insan hakları ve temel özgürlükler' olarak sayılmaktaydı. Bu nedenle, doğru cevap C seçeneğidir.

Hem Denktaş hemde Tasos Papadopulos kendi halklarına Annan Planı’nın reddi için çağrıda bulunmuşlardır. Bu nedenle, doğru cevap C seçeneğidir.

Rum Yönetimi’nin talebi üzerine, “Gümrük Birliği’nin Kıbrıs Rum Yönetimi dahil 10 yeni üyeye genişletilmesini öngören Ankara Anlaşması’nın ek protokolünün imzalanması (parafe edilmesi)” şartına bağlanmıştır. Bu nedenle, doğru cevap E seçeneğidir.

AB Müktesebatı, AB Hukuk sistemine verilen addır. Bu nedenle, doğru cevap E seçeneğidir.

AK Parti lideri R. T. Erdoğan seçim sonuçlarının belli olmasının ardından yaptığı ilk açıklamasında “Bizim için en öncelikli konu AB’dir. İlk işimiz AB sürecini takip etmek olacak” diyerek, AB’ye ne denli önem verdiklerini ortaya koymaktaydı.

İlk AK Parti Hükûmeti 18 Kasım 2002’de Abdullah Gül’ün Başbakanlığında kuruldu.

Yunanistan Başbakanı K. Simitis, 3 Kasım 2002 seçim zaferi sonrasında Erdoğan’ı ilk arayanlar arasındaydı ve yeni dönemin hem Türkiye-Yunanistan hem de Türkiye-AB ilişkileri bakımından olumlu gelişmelere yol açacağına ilişkin beklentilerini ortaya koyuyordu.

Türkiye’nin AB üyeliğine itirazlarda, “dinsel-kültürel farklılık” ve “fonksiyonel bir AB’nin Türkiye gibi farklı, yoksul, büyük ve kalabalık bir ülke ile birlikte zaafa uğrayabileceği” tezleri ön plana çıkıyordu. Ancak bu konuda asıl net açıklama AB için bir taslak anayasa çalışması yapmak üzere kurulan AB Konvansiyonu Başkanı, Fransa eski Cumhurbaşkanı Valery Giscard d’Estaing’den geldi. d’Estaing 14-15 Aralık 2001’de AB Brüksel Laeken Zirvesi’nde oluşturulan Avrupa Konvansiyonu’nun Başkanı olarak 7 Kasım 2002’de yaptığı açıklamada AB’nin genişlemesini 12 ülkeyle sınırlanması gerektiğini ileri sürdü ve Türkiye’nin coğrafi konumu, demografik ve kültürel yapısı itibarıyla “Avrupalı olmadığı” iddiasına yer vererek, Türkiye’nin AB’ye üyeliğini destekleyenlerin aslında Birliği zayıf­latmayı amaçladıklarını söyledi.

Doğru cevap E'dir. Çünkü 2002 yılında Türkiye'de yerel seçim yapılmamıştır.

Almanya'nın bu konudaki görüşü tarih verilmemesi yönündeydi.