TÜRK KÜLTÜR TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

Kültürlerin yayılmasında ve etkileşiminde dilin önemi her zaman çarpıcı olmuştur. Kültür, dille ve diller arası alışveriş zenginliğiyle biçimlenir.

Tarih öncesi çağların ilki kabul edilen Paleolitik Çağ günümüzden yaklaşık iki buçuk milyon yıl ile iki yüz bin yılı kapsayan dönemdir

Kültürel etkileşimin kökeninde göç olayı her zaman önemli rol oynamıştır. Bunun zorunlu ya da kendi isteğiyle olması çatışmaları da beraberinde getirir. Örneğin büyük keşişlerden sonra, İngilizler, İspanyollar, Fransızlar sömürgeleştirdikleri ülkelere kendi istekleriyle göç etmişler, buralara yerleşmişler ve zaman içinde sanki yerlisi olmuşlardır.

İstanbul Kız Kulesi, Bizans Döneminden kalan ünlü eserdir

Noktalı yere Fernand Braudel gelmelidir

Kültür insanlığın yaradılışına kadar uzanan bir geçmişe sahiptir, bu bağlamda hem süreklilik hem değişimler yaşar. Töreler ve gelenekler kuşaklardan kuşaklara aktarılarak kültürün sürekliliğini gösterir.

Dünyanın temel küresel göç coğrafyasını oluşturan devletler Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri’dir.

13. yüzyılda yaşanan yükselişe zemin hazırlayan en önemli etken, şehirleşme ve şehir kültürünün oluşmasıdır. 11. yüzyıldan itibaren yaygınlaşan tarımsal yerleşim birimlerinin yerini, 13. yüzyılda sayıları giderek artan şehirler almıştır. Şehirleşmeyle birlikte ticarî ve ekonomik faaliyetlerde de bir canlanma yaşanır. Şehirler, aktif birer üretim ve tüketim merkezi haline gelmeye başlar. Şehirleşmeyle birlikte, erken ortaçağdan itibaren gelişmeye başlayan entelektüel gelenek de kurumsallaşarak zenginleşir.

Dünyevi (Krallık) ve ruhani (Papalık) arasındaki bu mücadelede Haçlı Seferleriyle iki gücün birbirine verdiği desteğe dönüşmüştür. Papalık ilk Haçlı Seferine katılanlara savaş meydanında ölürlerse “endüljans” (affedilmeyen günahların cezasının bağışlanması) sözü verir.

11. yüzyıl başlarından 12. yüzyılda Gotik stilin belirmesine kadar tüm Batı Avrupa’da hâkim olan sanat akımı Romanesk stilidir.

Roma mirasının baskın olduğu İtalya, büyük ölçüde Gotik stilin kapsamı dışında kalmıştır.

Augustinos, Hıristiyan kilisesini Tanrı-Devletin yeryüzündeki temsilcisi olarak tanımlayarak bağnaz düşüncenin öncülüğünü yapmış ve sonraki yüzyıllarda belirleyici rol oynamıştır. Hıristiyan dogmatik düşüncenin temelinde Augustinos yer almaktadır.

fiarlman, kültürel birlik idealini gerçekleştirmek için öncelikle dil ve eğitim sistemini yeniden düzenlemeye girişmiştir. Bu düzenlemenin en önemli safhası, saray ve manastırlara bağlı yeni okulların açılmasıdır.

Avrupa’nın en büyük Gotik katedralleri, 1150-1250 tarihleri arasında yapılmıştır.

Giovanni Boccaccio, Decameron adlı eseriyle ilk yazılı anlatı türünün örneğini verir.

Avrupa’nın güç dengelerinin değişmesiyle ortaya çıkan yeni kapitalist anlayışın etkileri yeni iş kolları, işçi kesimi, çalışma koşulları ve ticarette görülür. İlk kez Adam Smith (1723-1790) tarafından adlandırılan Merkantilizm kavramı 16. yüzyıldan itibaren 19.yüzyıla dek sürecek olan bir dönemin başlangıcını oluşturur. Merkantilizm, “ticari sistem” ya da “sınırlayıcı sistem” olarak literatüre geçmiş olsa da, sadece ticaretle sınırlı kalacak şekilde tanımlanmamalıdır, çünkü Avrupa’da 18. yüzyıl sonunda liberal düşüncenin de egemen olduğu evrede, ulus-devletlerin kurulmasına etkileri olmuştur.

Yeni Dünya ticaretiyle birlikte Avrupa’ya giren ürünler arasında değerli kumaşlar ve taşlar yanında, baharatlar, patates, tütün, mısır, şeker pekmezi, şeker bazlı alkollü içecekler, kakao, çikolata, kahve, pirinç, pamuk ve kinin bulunmaktadır. Bu yeni keşiflerle elde edilen ürünler arasında Avrupa bankalarında yeni standart gerektiren Inka ve Aztek uygarlıklarının altın ve gümüşü de bulunmaktadır.

Fransa’da edebiyat alanında Montaigne (1533-1592) Fransız Rönesans’ına Denemeler’iyle katkıda bulunmuştur. Kitaplarının konusu kendisi yani insandır. Yazar, dünyayı algılama ve değerlendirme biçiminin insanın kendisiyle kısıtlı ve değişken olduğunu vurgular. Bunu Que sais-je? (Ne biliyorum?) sorusuyla ifade eder. Denemeler’de, “Ben kitabımı nasıl inşa ettiysem kitabım da beni inşa etti” diye yazar. Septik (şüpheci) düşünceyi benimseyen Montaigne, aklın gerçeğe erişse bile, kesin bilgiye sahip olamayacağını ifade eder. Montaigne, Fransız filozoflarını ve modern çağı etkileyen ve deneme türünü yaratan bir yazardır.

Floransa ve Napoli’de ortaya çıkmıştır.  Bir eğitim reformu olarak değerlendirmek gerekir. Toplumsal örgütlerde kadınların da yer almasının yolunu açmıştır.

Masaccio, eserlerinde perspektif ve chiaroscura tekniğini kullanmıştır. Botticelli ve Donetolle, bu dönemde yaşamıştır. İnsan vücudunun anatomisi daha gerçekçi ifadeyle anlatılmıştır.