TÜRKÇE CÜMLE BİLGİSİ II

Soru cümlesi; bir işin olup olmadığını, bir düşüncenin kabul edilip edilmediğini soran cümledir. Bu durum sadece E seçeneğinde böyledir. Diğer seçeneklerde soru eki olmasına rağmen soru anlamı taşımamaktadır.

Yüklemi fiil olan ve yargının yapılmadığını, olmadığını bildiren cümleler “olumsuz fiil cümlesi”dir. Bütün seçenekler olumsuz olmasına rağmen sadece A seçeneğinde olumsuz fiil cümlesi vardır.

Yüklemi fiil olan ve yargının yapıldığını, olduğunu bildiren cümleler olumlu fiil cümlesidir.

Yüklemi isim ya da isim soylu bir kelime veya kelime grubundan meydana gelen ve olumsuz yargı bildiren cümleye “olumsuz isim cümlesi” denir. İsim cümlelerin de olumsuzluk, “değil” ve “yok” olumsuzluk sözleriyle sağlanır. Buna göre doğru seçenek D seçeneğidir.

"Nazan, benim için bir kardeş gibidir." cümlesi olumlu isim cümlesidir. Bu cümleyle özdeş olan  cümle "Sınıftaki arkadaşlar, yarış içindelerdi."cümlesidir.

Fiil cümlelerinin yüklemi emir kipinde olanlarına “emir cümlesi” denir. Buna göre E seçeneği doğrudur.

İçinde ünlem bulunan veya ünlem kavramı veren cümleye “ünlem cümlesi” denir. Bu cümleler insanların sevinçlerini, mutluluklarını, özlemlerini, üzüntülerini, heyecanlarını, acılarını, kederlerini, coşkularını, hayretlerini vb. anlatan cümlelerdir. A seçeneğinde bu duruma uygun bir örnek vardır.

Soru yoluyla bilgi almayı amaçlayan cümleye soru cümlesi denir. Olumlu veya olumsuz soru şeklinde kurulabilir. Tüm seçeneklerde soru anlamı var; ancak sadece C seçeneğinde olumsuz soru vardır.

A seçeneğindeki "Bu kadarını ben de tahmin etmiyor değilim." cümlesi biçimce olumsuz, anlamca olumludur.

"... Öğrenebilir miyim?" yüklemi fiil olan olumlu soru cümlesidir.

“Beni seven insanlar yok değil” ifadesi olumlu bir fiil cümlesidir. Doğru yanıt B’dir.

“Beni sevmiyor değil” ifadesi olumlu bir fiil cümlesidir. Doğru yanıt E’dir.

“Bilgili ile bilgisiz müsavi olur mu?” olumsuz bir fiil cümlesidir. Doğru yanıt A’dır.

“Nasıl mektep bu?” ifadesi soru sıfatıyla kurulan bir cümledir. Doğru yanıt B’dir.

“Sizi kim diriltecek?” soru zamiriyle kurulan bir cümledir. Doğru yanıt D’dir.

“Ne istersin?” cümlesi soru zamiriyle kurulan cümledir. Doğru yanıt B’dir.

“Dert işte!.. Derman hani?” cümlesi soru edatıyla kurulan cümledir. Doğru yanıt D’dir.

“Kendine iyi bak.” Cümlesi emir cümlesine bir örnektir. Doğru yanıt C’dir.

“Eyvah, ne yer ne yar kaldı!” cümlesi ünlem cümlesine bir örnektir. Doğru yanıt A’ dır.

“Allahım, bizi sana layık kullar et!” cümlesi ünlem cümlesi değildir, emir cümlesidir. Doğru yanıt D’dir.