İLK ASKERÎ DARBE VE BÜROKRATİK VESAYETİN KURUMSALLAŞMASI (1960-1971)
1960 ile 1970 yılları arasındaki dönem, Cumhuriyet Dönemi için neden önemli bir zaman aralığına denk gelmektedir?
Bu dönemde Cumhuriyet tarihinin ilk askeri darbesi yapılmış ve bu ülkenin seçilmiş başbakanı darağacında asılmıştır.
Türkiye tarihinde ilk askeri darbe hangisidir?
27 Mayıs 1960 Askeri Darbesi, Türk Silahlı Kuvvetlerinden (TSK) düşük rütbeli bir grup subayın Demokrat Parti (DP) iktidarına karşı gerçekleştirdiği Cumhuriyet tarihindeki ilk askeri darbedir.
Yassıada’da kurulan ve Yüksek Adalet Divanı denilen mahkemede kaç sanık yargılanmıştır?
Yassıada’da kurulan ve Yüksek Adalet Divanı denilen mahkemede 592 sanık yargılanmıştır.
1961 Anayasaya Cumhuriyet Dönemi’ndeki anayasalara kıyasla farkı nedir?
Özgürlükçü bir ortamın hazırlayıcısı olmuştur. Üniversitelere özerklik, öğrencilerin dernek kurma hakkı,işçilerin grev hakkı gibi daha önce anayasada yer verilemeyen sosyal ve siyasal haklar bu anayasada yer almıştır.
Çoğunluk sistemi nasıl bir sistemdir?
Çok partili sistemlerde uygulanan, en çok oyu alan aday veya partinin seçimi
kazanabildiği sistemdir.
I. İnönü hükumetinden sonra o günlerin nazik koşulları içinde başka bir partinin
hükumet kurması düşünülmediğinden, İnönü yeniden hükumeti kurmakla görevlendirilmiştir. Buna göre İsmet Paşa’nın ilk konuştuğu lider kim olmuştur?
İsmet Paşa’nın ilk konuştuğu lider Bölükbaşı olmuştur.
Adalet Partisi (AP) II. Büyük Kongresini ne zaman yapmıştır?
27-29 Kasım 1964’te II. Büyük Kongresi’ni yapmıştır.
Yeni dönemi şekillendirecek ve 1990’lı yılların sonuna kadar Türkiye’nin siyasal yaşamında derin izler bırakacak bir aktör olarak kim AP'nin II. Kongresinde AP Genel Başkanı seçilmiştir?
Yeni dönemi şekillendirecek ve 1990’lı yılların sonuna kadar Türkiye’nin siyasal yaşamında derin izler bırakacak bir aktör olarak Demirel, bu kongrede AP Genel Başkanı seçilmiştir.
3 Kasım 1965’te hükumet programı okunmuş ve kaç milletvekilinin oyuyla güvenoyu alarak hükumet resmen kurulmuştur?
3 Kasım 1965’te hükumet programı okunmuş ve 252 milletvekilinin oyuyla güvenoyu alarak hükumet resmen kurulmuştur.
Adalet Partisi (AP)'nin tek başına iktidar olması kolay olmamış, bu yüzden 1969 seçimlerinden önce seçim sistemi değiştirilmiştir. Buna göre hangi sistem getirilmiştir?
AP’nin tek başına iktidar olması kolay olmamış, bu yüzden 1969 seçimlerinden önce seçim sistemi değiştirilmiştir. Millî bakiye usulünün yerine “barajsız d’hont
sistemi” getirilmiştir.
1964’te vefat eden Gümüşpala’nın yerine, 29 Kasım 1964’te yapılan kongrede, AP’nin başına Süleyman Demirel’in gelmesi nasıl bir etki yaratmıştır?
Süleyman Demirel’in gelmesiyle birlikte İnönü hükûmeti daha da zor anlar yaşamaya başlamıştır. Demirel, hükûmeti devirmek amacıyla sürekli eleştirilerde bulunmuştur.
Adalet Partisi (AP) yeni genel başkanını seçmek üzere 27-29 Kasım 1964’te II. Büyük Kongresi’ni yapmıştır. Başkanlık için hangi isimler aday olmuştur?
Başkanlık için Sadettin Bilgiç, Süleyman Demirel ve Tekin Arıburun aday olmuştur.
1965 seçimleri CHP açısından hangi sonucu doğurmuştur?
CHP’nin yenilgisinin -seçimlerden hemen önce ortaya atılan- “ortanın solu” söylemine bağlanması sonucunu doğurmuştur.
Adalet Partisi altın yıllarını hangi dönemde yaşamıştır?
Partinin tek başına iktidar olduğu 1965-1971 arası dönem, AP’nin altın
yıllarıdır.
1966 Cumhurbaşkanlığı seçim süreci nasıl başlamıştır?
Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, sağlığının bozulması üzerine Şubat 1966’ta ABD Başkanı Johnson’un gönderdiği özel uçakla tedavi edilmek üzere ABD’ye gitmiştir. Durumu gittikçe ağırlaşan Gürsel, yaklaşık kırk gün sonra Türkiye’ye geri getirilmiştir. Sağlığında olumlu bir gelişme gözlenemeyen Gürsel’in görevini yerine getiremeyeceği GATA’dan 38 doktorun raporuyla ortaya konunca Cumhurbaşkanlığı seçim süreci de başlamıştır.
Siyasal aflar ne zaman gündeme gelmiştir?
Siyasal aflar, 1961 seçimlerinden sonra gündeme gelmiştir.
Ortanın Solu nasıl bir söylemdir?
CHP’nin 1965 seçimlerinden önce ilan ettiği, daha sonra “demokratik sol” olarak da yaygınlaşacak olan söylemdir.
“İlk Hedefler Beyannamesi” ne zaman ilan edilmiştir ve içeriği nedir?
1959 Ocak ayında CHP’nin 14. Kurultayı’nda ilan edilen; yenianayasa, çift meclis, özerk üniversiteler, özgür basın, yargı güvencesi gibi talepleri içeren beyannamedir. 1961 Anayasası’na kaynaklık ettiği belirtilmektedir.
Güven Partisi kaç yılında kurulmuştur?
Muhafazakâr kanattan 33 kişi Turhan Feyzioğlu öncülüğünde Mayıs 1967’de Güven Partisini (GP) kurmuştur.
Türkiye Birlik Partisi kim tarafından kaç yılında kurulmuştur?
Alevilerin ilk siyasal deneyimi olan TBP, 17 Ekim 1966’da Avukat Cemal Özbey önderliğinde 12 kişi tarafından kurulmuştur.