TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ VE PARLEMENTO TARİHİ

29 Eylül 1960’da da esas amacından ayrıldığı, dini siyasete alet ettiği, bir grup vatandaşı diğer gruba düşman ettiği, vatandaşlar arasında eşitlik haklarını ihlal ettiği, parti ileri gelenleri tarafından Anayasanın ihlaline yol açıldığı, seçmenlerine karşı güven bırakmadığı, parti teşkilatına hesap vermekten korkup değişik tarihlerdeki genel kongrelerin yapılmasına engel olduğu ve sosyal bir parti olma özelliğini kaybettiği gerekçeleriyle Demokrat Parti kapatılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti tarihinde demokrasiye vurulan ilk darbe, 27 Mayıs 1960'da dönemin iktidar partisi Demokrat Parti'nin (DP) "ülkeyi baskı rejimine ve kardeş kavgasına götürdüğü" ileri sürülerek gerçekleşti. Celal Bayar Cumhurbaşkanı, Adnan Menderes ise dönemin Başbakan’ı idi.

1924 Anayasası’nda “Ulus” adına egemenlik hakkının yalnız Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından kullanılacağı ifade edilmişken 1961 Anayasası, bunun yetkili organlar eliyle kullanılacağını açıklamak suretiyle Meclisi, egemenliği kullanan tek organ olmaktan çıkarmıştır.

1961 Anayasası Cumhuriyet tarihinin en demokratik ve özgürlükleri genişleten anayasası olarak kabul görmüştür.

1961 Anayasa’sı, üniversite-siyaset ilişkisine açıklık getirmiştir. Partilerin genel merkezleri dışında yönetim görevi almamak kaydıyla siyasî partilere üye olma yasağının üniversite öğretim üyeleri ve yardımcıları hakkında uygulanamayacağı ifade edilmiştir. Böylece 1946 yılında getirilen üniversite özerkliği anayasal güvenceye kavuşturulmuştur. Üniversite öğretim üye ve yardımcılarının serbestçe araştırma ve yayında bulunabileceğinin belirtilmesi, temel hak ve özgürlüklerin genişletilmesi bakımından, öğretim üye ve yardımcılarının siyasi partilere üye olabilmelerine izin verilmiş olması ise çoğulcu toplum yapısının oluşturulması amacının gerçekleştirilmesi açısından oldukça önemli adımlardır

Fahri Korutürk 6 Nisan 1973’te Türkiye’nin 6. Cumhurbaşkanı olmuştur.

30 Ağustos 1970’de Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na Orgeneral Faruk Gürler atandı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Memduh Tağmaç’tı. Hava Kuvvetleri Komutanı ise Muhsin Batur’du.

1961 Anayasası’nda kanunların anayasaya aykırı olamayacağı kabul edilmiştir. Anayasanın üstünlüğü ilkesi gereği olarak Anayasa hükümlerinin yasama, yürütme ve yargı organları ile idare makamlarını ve kişileri bağlayacağı vurgulanmıştır. Egemenlik devlet organları arasında paylaştırılmış ve yumuşak güçler ayrılığı benimsenmiştir.

27 Mayıs 1960 askeri darbesi sonrası haklarında idam kararı verilen dönemin Başbakanı Adnan Menderes ile bakanlardan Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’dır.  Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın ölüm cezasına çarptırılmış olması 12 Mart 1971 Muhtırası’nın verilme gerekçelerinden biri değildir.

Yükseköğretim Kurulu (YÖK), Türkiye Cumhuriyeti'nin 1982 Anayasası ile belirlenen yükseköğretim sisteminin temel esaslarına göre oluşturulan bir kuruluştur.

Demokrat Parti 1946 yılında kurulmuştur. Doğru yanıt: E'dir.

Demokrat Parti 1950 seçimlerini kazanarak kesintisiz 10 yıl iktidarda kalmıştır. Doğru yanıt: C'dir.

1961 Anayasası'nda seçmen yaşı 22'den 21'e düşürülmüştür. Doğru yanıt: C'dir.

1961 seçimlerinde en fazla oyu "Cumhuriyet Halk Partisi" almıştır. Doğru yanıt: A'dır.

1961 seçimlerinde  "Demokrat Parti"nin mirasını "Adalet Partisi ve Yeni Türkiye Partisi" paylaşmışlardır. Doğru yanıt: E'dir.

1961 Anayasası'na göre öğretim üyeleri, üniversite dışından müdahale ile görevlerinden uzaklaştırılamazlar. Doğru yanıt: B'dir.

12 Mart 1971 Askeri Muhtırası ile kurulan partiler üstü hükumetin başbakanı Nihat Erim'dir. Doğru yanıt: D'dir.

1973 seçimlerinden sonra 1974'te kurulan hükumette, "Cumhuriyet Halk Partisi ve Milli Selamet Partisi" yer almıştır.

Bülent Ecevit taraftarı olan parti meclisinin güvenoyu alması nedeniyle İsmet İnönü "CHP" üyeliğinden istifa etmiştir. Doğru yanıt: A'dır.

12 Eylül Askeri Darbesi yapıldığında iktidarda "Adalet Partisi" bulunuyordu.