TÜRKİYE'DE DEMOKRASİ VE PARLEMENTO TARİHİ

• Dönem TBMM, çalışmalarına 6 Kasım 1991’de başladı ve Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın DYP Genel Başkanı Süleyman Demirel’i hükümeti kurmakla görevlendirdi.
• DYP ile SHP arasında koalisyon hükümeti kuruldu. Süleyman Demirel Başbakan ve SHP’nin Genel Başkanı Erdal İnönü de Başbakan Yardımcısı oldu.
• 12 Eylül sonrasında kapatılan siyasal partilerin yeniden açılabilmelerinin önündeki son yasal engeller de, 19 Haziran 1992’de TBMM’de kabul edilen yasayla ortadan kaldırıldı.
• 24 Ocak 1993’te Cumhuriyet gazetesi yazarı Uğur Mumcu’nun arabasına yerleştirilen bombayla öldürülmesi, ülkeyi yeni toplumsal çatışmaların eşiğine getirirken, Şubat ayında dönemin Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Eşref Bitlis’in de içinde bulunduğu askeri uçağın Ankara’da düşmesiyle hayatını kaybetmesi, Kürt Sorununun demokratik yollardan çözümü konusundaki umutların azalmasına yol açtı.
• 17 Nisan 1993 tarihinde Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın ani ölümü, siyasetin zirvesinde ciddi bir dalgalanmaya ve taşların yerinden oynamasına neden oldu. 16 Mayıs’ta TBMM’de yapılan oylamada yeterli oy çoğunluğuna ulaşan Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı seçildi ve Tansu Çiller başbakan oldu.

54. Cumhuriyet Hükümeti döneminde de Türkiye’deki siyasi ve ekonomik istikrarsızlı giderilemedi. Ayrıca RP ile hükümet kurulması, DYP’de tartışmalara yol açtı ve bir grup milletvekili partiden istifa etti. Necmettin Erbakan’ın Libya’ya yapmış olduğu ziyarete ilişkin tartışmalar, DYP içindeki çekişmenin daha da artmasına yol açtı ve bu kez İçişleri Bakanı Mehmet Ağar görevinden istifa etti. REFAHYOL Hükümeti döneminde enasyon, hayat pahalılığı ve PKK’nın eylemlerinin yanına bir de teokratik devletle ilgili tartışmalar eklendi. Böyle bir ortamda son derece sınırlı bir coğrafya ve nüfusa dönük olarak yerel ara seçimler yapıldı. Bu seçime ait sonuçların konuşulduğu günlerde, tüm ülkeyi sarsan ve yıllarca tartışılan bir kaza meydana geldi. Balıkesir’in Susurluk ilçesi yakınlarında meydana gelen trafik kazasında DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak yaralandı, Mehmet Özbay sahte kimlikli Abdullah Çatlı, İstanbul Emniyet Müdür Yardımcısı Hüseyin Kocadağ ve Gonca Us isimli kadın öldü. Bir milletvekili ve üst düzey emniyet yetkilisinin, aranan bir şahıs olan Abdullah Çatlı ile birlikte olması tartışmalara yol açtı ve kazanın mafya-devlet-aşiret ilişkisini gün ışığına çıkardığına dair yorumlar yapıldı. Yolsuzluk iddialarıyla ilgili Meclis Araştırma ve Soruşturma Komisyonlarının faaliyet gösterdiği dönemde, Susurluk Kazasıyla ilgili bir soruşturma komisyonunun kurulması da siyaset dünyasındaki gerginliği gideremedi. Özellikle siyasal alandaki rahatsızlıklar 28 Şubat 1997’deki Milli Güvenlik Kurulu bildirisine kadar uzandı. Laiklik tartışmalarının, devlet-mafya ilişkilerinin, milletvekili istifalarının, iktidar-muhalefet çatışmalarının yoğun olarak yaşandığı bir dönemde, 28 Şubat 1997’deki Milli Güvenlik Kurulu toplantısında Türk siyasi tarihine damgasını vuracak kararlar alındı.

Atatürk ilke ve İnkılaplarının kararlılıkla uygulanmasına karar verildi ve şu bildiri yayınlandı:

2003-2013 yılları arasındaki Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidarı dönemin­de, bir başka deyişle Recep Tayyip Erdoğan’ın Başbakanlık yıllarında Türkiye’nin iç ve dış siyasetinde çok ciddi yapısal değişikliklere gidildi. Dış politikada hem Avrupa Birliği ile olan ilişkiler geliştirildi hem de Türk ve İslam dünyasına dönük yeni politik anlayışlar hayata geçirildi. Güneydoğu’daki terörün sona erdirilmesi konusunda da önemli adımların atıldığı yaklaşık 10 yıl boyunca, bir yandan yeni bir Anayasa hazırlanması çalışmalarına hız verilirken, diğer yandan mevcut Ana­yasada ciddi değişikliklere gidildi.

Memurların özlük hakları toplu sözleş­mede düzenlenebilecek; memurlar, disiplin cezalarını yargıya götürebilecek; İdare Mahkemeleri ve Danıştay, “yerindelik” denetimi yapamayacak, “kamu yararı” ge­rekçesiyle karar alamayacak; Yüksek Askeri Şûra kararıyla ordudan ilişiği kesilen subaylar yargıya başvurabilecek, ancak terfi işlemleri ve kadrosuzluk nedeniyle al­baylıktan veya generallikten emekliye ayrılanlar geri dönemeyecek; Anayasa Mah­kemesi 17 üyeden oluşacak; Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilecek, 65 yaşını dolduran emekliye ayrılacak; Anayasa maddelerinin iptaline ve partilerin

kapatılmasına 17 üyeden en az 12’sinin oyuyla karar verilebilecek; Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu 22 asil ve 12 yedek üyeden oluşacak; meslekten çıkarılan hâkim ve savcılar yargıya başvurabilecek; olağan yargı yollarını tüketen kişiler Av­rupa İnsan Hakları Mahkemesi’nden önce Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvu­ru yapabilecek; TBMM Başkanı, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları da görevleriyle ilgili suçlamalarda Yüce Divan’da yargılanabilecektir.