TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİ - Deneme Sınavı - 4

Emîrü’l-ümerâ olarak da bilinen ve ordunun başkomutanı olarak sultandan sonra gelen en büyük askeri makam Beylerbeyidir. Doğru cevap C’dir.

Muhyiddin İbnü’l-Arabî, vahdet-i vücud anlayışını geliştirmesiyle bilinen ve Malatya ve Konya’ya gelerek İslami düşünceyi etkileyen dönemin önde gelen mutasavvıflarındandır. Doğru cevap A’dır.

Büyük Selçuklu Devletinin bölgesel bir uzantısı olan Türkiye Selçuklu Devleti, 2. Selçuklu hanedanından Kutalmışoğulları tarafından kurulmuştur. Süleymanşâh ve kardeşleri, Mikâiloğulları ile yollarını ayırarak Anadolu’da bağımsız bir devlet kurmayı başarmışlardır. Doğru cevap A'dır.

Türkiye Selçuklu Devleti Moğol istilasına kadar, Anadolu’da dönem dönem bazı
bölgesel güçleri kendisine tâbi kılmıştır. Kilikya Ermeni krallarından I. Hetum, I.
Keykubâd ve II. Keyhusrev zamanında Türkiye Selçuklularına tâbi olmak zorunda
kalmış ve bastırdığı sikkelerde bu sultanların isim ve unvanlarına yer vermiştir. Ayrıca Mardin ile Âmid ve Hısn-Keyfâ Artukluları, Erzincan ve Divriği Mengücekleri,
Sümeysat ve Haleb Eyyubî melikleri ve Musul atabegi Bedreddin Lü’lü’ de zaman
zaman Türkiye Selçuklu sultanlarına tâbi olmak zorunda kalmışlardır. Doğru cevap B'dir.

Türkiye Selçuklularından günümüze ulaşan ilk sikkeler I. Mesud’a aittir. Doğru cevap C'dir.

Esir alma, satın alma veya hediye gönderilme şeklinde temin edilen gulâmlar, gulâmhanede “baba” denilen kişliler tarafından eğitime tabi tutulmaktaydılar. Doğru cevap D'dir.

Hatta vezir başta olmak üzere nâib-i saltanat ve atabegler sultan tarafından değil İlhanlılar tarafından seçilmeye başlandı. Daha da ileri gidilerek sultanın vezirinden başka İlhanlılar da kendilerine bağlı ikinci bir vezir, nâib-i saltanat ve atabeg tayin etmeye başladılar. Dolayısıyla devlet adamlarının icraatları genelde Selçuklu Devletinin ve ülkesinin menfaatlerinden çok İlhanlıların menfaatleri doğrultusunda olmuştur. Doğru cevap E'dir.

İslam medeniyetinde Varlık, yani Tanrı kavramı, kelamcılar ile filozoflar arasında derin bir tartışma konusu olmuştur. Selçuklu düşünürü Endülüslü İbn Arabî (ö.1240) Varlık’ın/Tanrı’nın tenzihi ve teşbihi tasavvurunu, üst bir Varlık/Tanrı tasavvurunda bir araya getirerek bu sorunu çözmüş, böylece ortak bir metafizik alanı oluşturmuştur. oğru cevap A'dır.

İslâm fetihlerinden sonra Yunan felsefesiyle tanışan Müslümanların Aristo mantığı, Aristo ve Ploton felsefelerinin Tanrı-Evren- İnsan ilişkisiyle ilgili görüşleriyle Kelâm ilminin konularını anlamlandırmaya çalıştıkları felsefi akıma meşşailik olarak adlandırılmaktadır.Doğru cevap B'dir.

"İşrakîlik"in kurucusu Şihabüddin Sühreverdî'dir. Doğru cevap C'dir.

Etkileri kendi çağlarını aşarak günümüze kadar devam edegelen İbnü’lArabî, Mevlânâ Celâleddin Rûmî, Sadrüddin Konevî,Şihabeddin Ömer Sühreverdî vd. Selçuklu çağının büyük sûfîleridir. Doğru cevap D'dir.

Vahdet-i vücud, Allah’tan başka varlık olmadığının idrak ve şuuruna sahip olmayı, gerçek varlığın tek ve bunun da Allah’ın varlığından ibaret olduğunu, Hakk’ın ve onun
tecellilerinden başka hiçbir şeyin gerçek bir varlığının olmadığını ileri süren tasavvuf anlayışına denilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Ahî ünvanını taşıyan isimler arasında daha sonraları Ahî Evren unvanıyla anılan şahsın Şeyh Nasîrüddin el-Hoyî olduğu ve I. Alâeddin Keykubad döneminde bu esnaf teşkilatını kurduğu iddia edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Türkiye Selçuklu Devleti Kutalmışoğulları tarafından kurulmuştur. Doğru yanıt B’dir.

Süleymanşah, Melikşah’a rağmen bir meşruiyet arayışı içindeyken bir ara Şii kadı ve hatib tayin edilmesini istemiştir. Doğru yanıt C’dir.

Türkiye Selçukluları 1243 Kösedağ bozgunundan yıkılana kadar hukuki ve fiili olarak Karakorum’un boyunduruğu altında kalmıştır. Doğru yanıt A’dır.

Tuğra, Oğuz Türklerinde hakanların veya sultanların resmi belgeler, sikkeler ve kitabeler üzerindeki alâmetlerine verilen addır. Doğru yanıt C’dir.

Gaşiye, Selçuklularda bir şehrin fethinden sonra şehir hakiminin sultana itaat etmesinde veya karşılama merasimlerinde tabilerin sadakatlerini göstermesi için bir araç olarak kullanılmıştır. Doğru yanıt A’dır.

Mutrib, Selçuklularda sultanın hoşça vakit geçirmesini sağlayan çalgıcılara verilen addır. Doğru yanıt C’dir.

Emir-i camedar Selçuklularda sultanın giyim kuşamından sorumludur. Doğru yanıt A’dır.