TÜRKİYE SELÇUKLU TARİHİ - Deneme Sınavı - 7

Germiyan Türkmenlerinin, taht davasına kalkışan Alâaddîn Siyavuş (Cimri)’u yakalayıp Sultan III. Keyhüsrev’e teslim ettikleri bilinmektedir (1278).

Pervâne Muîneddîn Süleyman,1266 yılında Sinop’u Trabzon Rumları’nın işgalinden kurtardığında, IV. Kılıç Arslan’a baskı yaparak şehri kendisine temlik ettirmiştir.

Saruhanoğulları Beyliği’nin merkezi olan Manisa 1390 yılında Yıldırım Bayezıd tarafından Osmanlı topraklarına katılınca beylik de tarihe intikâl etti.

XIII. yüzyılın son çeyreğinde Kastamonu, Sinop ve çevresinde hüküm süren beyliğin kurucusu Şemseddîn Yaman Candâr’dır

Karası Beyliği XIII. yüzyılın sonları ile XIV. yüzyılın ortalarında, Balıkesir ve Çanakkale başta olmak üzere, kuzeybatı Anadolu’da hüküm sürmüş bir Türk beyliğidir.

Bu beylik XIV. yüzyılın başlarında merkezi Birgi olmak üzere Büyük Menderes’den Tire ve Selçuk (Ayaslug)’a kadar olan bölgede hüküm sürmüştür. Beyliğin kurucusu Mübarîzeddîn Gazi Bey başlarda Germiyanoğulları Beyliği’nin batı seferlerini idare eden bir subaşı idi.

Dulkadiroğulları Beyliği: Oğuzların Bozok koluna mensub olan Zeyneddîn Karaca tarafından 1337 yılında, Maraş-Elbistan havalisinde kurulmuştur.

İnançoğulları Beyliği  Germiyanoğulları tarafından tarih sahnesinden silinmiştir.

Sahip Ataoğulları Beyliği XIII. asrın ikinci yarısında Selçuklu veziri Sâhip Ata Fahreddîn Ali’nin oğulları tarafınan Karahisar (Afyon) civarında kurulmuştur.

Moğol istilasına karşı Türkmen beylerin ilk hareketlerine bakıldığında Mehmet Bey'in,
Moğollarla işbirliği eden damadı Ali Bey’in ihanetine uğradığı anlaşılmaktadır. Ali Bey kendi beyliğinin
onaylanması karşılığında Moğol ordularına rehberlik etti. Doğru cevap A seçeneğidir.

Birinci olarak "Pervâne'nin Abaka’nın emri üzerine Tebriz’e Tebriz'e gitmesi", ikinci oarak "Selçuklu yöneticileri Baybars’la kesin olarak anlaşma kararı alması", üçüncü olarak "Hatîroğlu Şerefeddîn, Moğollara karşı bir ayaklanma başlatması" ve dördüncü olarak "Karamanlılar Ulukışla’da görevli Moğol birliğini imha etmesi" olayları meydana gelmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Karaman Bey ve Güneri Bey Karamanoğulları; Mübarizüddîn Mehmet Bey ve Süleyman Bey Eşrefoğulları;Menteşe Bey ve Mesud Bey Menteşeoğulları; Muzaffereddîn Bey ve Yakup Bey Germiyanoğulları beyliklerininbaşında olan beylerdir. Ali Bey ve İnanç Bey Lâdik/Denizli Beyliğinin başında görev yapmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Seçeneklerde yer alan tüm beyler Karamanoğulları beyliğinin başında bulunmuştur. Ancak Mehmet Bey, kendi idaresinde bulunan sahillerden Moğolları atmış; Selçuklulara vergi ödemeyi reddederek istiklâlini ilan etmişti. Ayrıca Moğollara karşı isyan eden Hatîroğlu ile ittifak yaparak isyanına destek vermişti. Doğru cevap B seçeneğidir.

Menteşeoğulları Beyliği Güneybatı Anadolu’da merkezi Fethiye olmak üzere Muğla ve civarında yaşıyan
Türkmenler tarafından kurulmuştur. Mesud Bey zamanında Rodos’a başarılı seferler düzenlenmiş ve adanın önemli bir
kısmı fethedilmişti (1300). Doğru cevap C seçeneğidir.

Germiyanoğulları ikinci dönem beyliklerin en güçlülerinden biriydi. Nitekim Bizans topraklarına yaptıkları akınlar sonucunda Bizanslılardan her yıl vergi ve hediyeler alıyorlardı.

Gazi Çelebi 1313’te Trabzon Rumlarıyla anlaşmalı olarak, Kırım sahillerine ve Kefe’ye bir sefer düzenledi. Karadeniz’de kolonileri bulunan ve menfaâtleri zedele­nen Cenevizliler ondan intikam almak için Sinop’a sefer düzenlediler. Fakat Gazî Çelebi’nin kuvvetleri karşısında yenilgiye uğrayıp çekildiler.

Saruhan Beyliği karadan Karesi, Aydın ve Germiyanoğulları beylikleri ile çevrilmiş olduğu için ancak Ege Denizi kıyılarına doğru yayılma şansı vardı. Saruhan Bey kurduğu donanma ile Ege Denizi’nde önemli fetihler gerçekleştirdi. Güçlü bir donanmaya sahip olan Saruhan Bey, topraklarını Bizans aleyhinde genişletmekteydi.

Nitekim Pervâneoğulları’ndan Gazi Çelebi, öl­düğünde Sinop Candâroğulları’na bağlanmıştır. Dolaysıyla Sinop'a hakim olan iki beylik Candâroğulları - Pervâneoğulları'dır. Doğru cevap

Sahip Ataoğulları Beyliği XIII. asrın ikinci yarısında Selçuklu veziri Sâhip Ata Fahreddîn Ali’nin oğulları tarafınan Karahisar (Afyon) civarında kurulmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Üstâd-ı saray (muallim): Sarayda Şehzadelerin eğitimiyle meşgul olurdu. Yazışma, haberleşme, hesap ve tarih gibi konularda dersler verdiği anlaşılmaktadır.