ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 9

Realizm kuramına göre uluslararası sistemdeki belirsizlik hâli işbirliğini zorlaştırmaktadır ve bu zorluğu aşmada uluslararası rejimlerin oynayabileceği önemli bir rol yoktur. Realistler kural ihlaline bağlı olarak sömürülme veya aldatılma durumuna düşmenin devletlerin işbirliğine soğuk bakmalarının tek veya en önemli sebebi olmadığını savunurlar. Onlara göre, Neoliberaller resmin sadece bir tarafına bakıp, en önemli kısmını göz ardı etmektedir. En önemli kısım ise devletlerin anarşik ortamda mutlak kazançlarından (absolute gains) ziyâde göreceli (nisbi) kazançlarını (relative gains) önemsemesidir. Doğru cevap D'dir.

Rejimlerin varlığını ilgilendiren diğer önemli bir konu da kural ihlalidir. Realist kuramcılar devletlerin, çıkarlarıyla uyuşmadığı takdirde kural ihlali yapacağını ve bunun da rejimlerin daha baştan zayıf doğmasına yol açtığını savunurken, neoliberaller, yukarıda da açıklandığı gibi, bu sorunun üstesinden gelmek için rejim bünyesinde oluşturulan denetleme ve kontrol mekanizmalarının etkili olacağına güvenmektedir. Doğru cevap B'dir.

Rejim analizinin önde gelen öğrencilerinden temelde öne çıkan iki isim vardır. Bunlar Oral R. Young ve Stephen D. Krasner'dir. Doğru cevap C'dir.

Kimi rejim tanımları, ilke, norm ve kurallar arasında hiçbir ayrım yapmaksızın sadece norm veya kural ögesini içerirken, Krasner bunlar arasında ayrım yapmaktadır. Bu tanıma göre, ilkeler veya prensipler, gerçeklik, nedensellik ve doğruluğa dair inançlardır. Normlar ise rejim üyelerinden beklenen davranışı tanımlayıp, bu üyelerin hak ve sorumluluklarını ortaya koyarlar. Diğer taraftan kurallar, ilke ve normlardan daha spesifik ve somut olup bunların hayata geçirilmesini sağlar. Son olarak karar alma prosedürleri ise bir rejimin işleyişi ile ilgili olarak, kararların nasıl alınacağını ve uygulanacağını belirler. Doğru cevap A'dır.

Kimi rejim tanımları, ilke, norm ve kurallar arasında hiçbir ayrım yapmaksızın sadece norm veya kural ögesini içerirken, Krasner bunlar arasında ayrım yapmaktadır. Bu tanıma göre, ilkeler veya prensipler, gerçeklik, nedensellik ve doğruluğa dair inançlardır. Normlar ise rejim üyelerinden beklenen davranışı tanımlayıp, bu üyelerin hak ve sorumluluklarını ortaya koyarlar. Diğer taraftan kurallar, ilke ve normlardan daha spesifik ve somut olup bunların hayata geçirilmesini sağlar. Son olarak karar alma prosedürleri ise bir rejimin işleyişi ile ilgili olarak, kararların nasıl alınacağını ve uygulanacağını belirler. Doğru cevap E'dir.

Konstrüktivist düşünceye göre, süreklilik arz eden ve karşılıklı işleyen bir süreç içerisinde insanlar toplumu, toplumlar da insanı olduğu ‘şey’ yapmaktadır.

Eğer amiller açısından kurallar, kendi yaşamlarının sabit ve kaçınılmaz özellikleri olarak görülüyorsa, bunlara formel kurallar da denilebilir.

Kural tiplerini felsefi manada oluşturucu (constitutive) ve düzenleyici (regulative) kurallar olarak da tasnif etmek mümkündür.

Konstrüktivistlere göre Uluslararası İlişkiler disiplini açısından da aslında tartışmalı bir kavram olan yapının temelinde yatan şey, dışarıdan da tanımlanabilen bir kurallar, kurumlar ve tercihler örüntüsünün varlığıdır.

Konstrüktivizmin amil-yapı ilişkisine bakışı, farklı kuram ve düşünürlerden bahsetmek mümkün olsa bile (örnekler için bkz. Guzzini, 2000) aslında büyük ölçüde Giddens’ın yapılanma kuramından etkilenmiştir.

Konstrüktivizmin bazı olgu ve olayları daha iyi anlamamızı mümkün kılan bu derin ve kapsamlı ontoloji önerisi, aynı zamanda uluslararası ilişkilerin sosyal doğasını anlamak bakımından son derece önemli olmalarına karşın, disiplinin hâkim kuramlarınca büyük ölçüde göz ardı edilmiş olan kimlik, kültür ve söylem gibi normatif unsurların bu alana dâhil edilmesini mümkün kılmaktadır.

Wendt’e göre (1995: 80) yapıların sosyal bir biçimde oluştuklarını söylemek, onların aynı zamanda değişebileceklerini anlatmak bakımından yeterli değildir.

Uluslararası yapı kavramıyla birlikte ele alınması gereken önemli bir kavram da uluslararası anarşidir.

Keyman’ın (2005: 218) deyimiyle kimlik, “uluslararası ilişkilerin dünyayı anlamaya yönelik kullandığı yöntemin ve açıklama tarzının kültürel temelini oluşturan merkezi bir olgusudur”.

Konstrüktivistler, her kimliğin bir farklılığa işaret ettiği varsayımıyla kimliklerin karşılıklı etkileşimle oluşumunda, ‘ötekinin rolü’nü de kavramışlardır

Fonksiyonalist akımın başta gelen temsilcilerinden David Mitrany özellikle 1940’lı yılların sıkıntılı siyasi atmosferinde, çatışmaların nasıl sona erdirilebileceği konusu üzerinde durmuştur.

Spill-over: Bir alanda başlayan entegrasyonun (bütünleşmenin) ilgili diğer (komşu)alanlara da taşınması (yayılması) anlamındadır.

Spill-over bir alanda başlayan entegrasyonun (bütünleşmenin) ilgili diğer (komşu) alanlara da taşınması (yayılması) anlamındadır.

Neofonksiyonalizm, özellikle Avrupa Birliği (AB) çalışmalarına temel
oluşturan bir yaklaşımdır. Ernst Haas bu kuramın öncülerindendir.

1970'li yıllarda entegrasyonun derinleşmesinde yaşanan sancılar teorinin zayıflamasına yol açmıştır.