ULUSLARARASI İLİŞKİLER KURAMLARI II - Deneme Sınavı - 15

Geleneksel uluslararası ilişkiler yaklaşımı analiz düzeyleri olarak birey, ulus (devlet) ve uluslararası sistemi ele almaktadır. Irk, etnisite ve sınıf gibi farklılıklarla birlikte toplumsal cinsiyet farklılıklarına dayalı analiz birimlerine ise yer vermemektedir. Feministler ise devletlerin uluslararası alandaki davranışlarının açıklanabilmesinde devlet içindeki birimlerin de dikkate alınmasını, özellikle toplumsal cinsiyetin bir analiz birimi olarak sürece dâhil edilmesini vurgulamaktadır. Dolayısıyla devlet içindeki birimlerin öne çıkarılmasını değil geri planda kalmasını eleştirmektedir. Yanıt D’dir.

Tickner, Morgenthau’nun Politics Among Nations (Uluslararası Politika) adlı eserinde açıkladığı realizm ile ilgili altı prensibini feminist bakış açısıyla yeniden formüle ederek de realizme ilişkin temel birtakım eleştiriler getirmektedir. Öncelikle Morgenthau’nun “objektif yasalar” (genel olarak toplum gibi, politikanın da, kökenleri insan doğasında bulunan objektif yasalarca yönetildiği) kavramını ele alan Tickner, bunun kültürel olarak erkeklik temelinde gelişen bir kavram olduğunu ve insan doğasının objektif kuralları olarak belirtilenlerin aslında yanlı (erkek temelli) olduğunu, oysaki insan doğasının hem maskülen hem de feminen özelliklerinin bulunduğunu belirtmektedir. Yanıt C'dir.

Marksist/sosyalist feminisler”den özellikle Marksist feministler, sınıfsız toplumu temel aldığından, kadın ve erkek gibi kategorilere de yer vermemekte ancak kadının maruz kaldığı eşitsiz muamelelerin kadının kapitalist sistemde üretim alanında karşılaştığı ayrımcılıktan kaynaklandığını ileri sürmektedir.

“Radikal feministler” ise ataerkil yapıya, toplumsal cinsiyet temelli işbölümüne karşı çıkarak, asıl mücadelenin cinsiyet rollerinin değişmesi üzerine olması gerektiğini savunmaktadırlar. Cinsiyet rollerinin değişmesinin sağlanması noktasında da “kadının üremedeki rolünün değişimine yönelik çabaların arttırılması gerektiği” üzerinde durmaktadırlar. Yanıt B'dir.

Uluslararası ilişkilerde feminist yaklaşımları değerlendirerek, bu yaklaşımlar içinde yukarıdakilerden farklı sınıf­landırmalara yer veren görüşler de bulunmaktadır. Bunlardan biri Jacqui True’a aittir. Jacqui True, feminizmin üç farklı biçiminden söz etmektedir. Bunlardan biri “deneysel feminizm” dir. Deneysel feministler, uluslararası ilişkiler alanındaki araştırmaların cinsiyet konularında objektif olmadığını, maskülen değerlerin ağır bastığını savunmaktadırlar. İkinci yaklaşım “analitik feminizm” dir ve toplumsal cinsiyeti, uluslararası ilişkilerin yapısal yönlerinin açıklanmasında kuramsal bir kategori olarak kullanmaktadır. Üçüncü yaklaşım ise “normatif feminizm” dir ve sosyal ve politik değişimleri ele alan bir kuramsallaştırma projesi üzerine odaklanmaktadır.

1990’lardan itibaren uluslararası ilişkiler disiplininde etkili olmaya başlayan feminizmin hala marjinal bir yaklaşım olarak kabul edildiği görülmektedir. Bunun en temel nedeni, feminizm kavramının herkesçe kabul edilen genel bir tanımına ulaşılamamış olmasıdır. Liberaller, radikaller, postmodernistler vb. şeklindeki farklı feminist yaklaşımların da bu marjinalliği tetiklediği belirtilmektedir. Bunların yanı sıra, kadının uluslararası ilişkilerde önemli bir bilgi kaynağı olarak kabul edilmesinin önündeki engellerle mücadele etmenin mevcut uluslararası ilişkiler kuramlarında var olan toplumsal cinsiyetçi ön yargı nedeniyle çok zor olduğu da bir gerçektir. Uluslararası ilişkilerde kadın kuramcı ve araştırmacı sayısının azlığı ve toplumsal cinsiyetin belirleyici bir değişken olarak kabul edilmemesi diğer sorunlardır.Yanıt E’dir.

Entegrasyon kavramı bütünleşme ve uyum anlamında kullanılmaktadır. Uluslararası ilişkilerde entegrasyon, birimlerin birbiriyle uyumu, bütünleşmesi, ortak siyasi otorite ve idare altında ortak politikaların geliştirilerek uygulanması olarak tanımlanabilir.

Feminizm tarihindeki ilk önemli çalışma 1792 yılında Wollstonecraft tarafından yayımlanan "A Vindication of the Rights of Woman" adlı eserdir. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Uluslarası ilişkilerde askerî politikalar, güvenlik, devlet yönetimi gibi kavramlar yüksek politika alanında değerlendirilirken cinsiyet sorunları, küreselleşme, çevre, insan hakları, bireyler arası ilişkiler, insan kaçakçılığı gibi alanlar ise alçak politika alanında değerlendirilmektedir. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Martin Wight’ın 1950’lerde LSE’de verdiği ve daha sonra British Committee on Theory of International Politics yayını olarak basılan ders notları kuramın temellerini ortaya koyan en önemli kaynak niteliğindedir ancak Okul’un başlı başına belli bir kuram olarak nitelendirilebilecek hâle gelmesinde Herbert Butterfield, Adam Watson ve Hedley Bull’un çalışmalarının katkısı büyüktür. Kenneth Waltz ise yapısal realizmin temsilcisidir. Yanıt A.

İngiliz Okulu İkinci Dünya Savaşı sonrasında Britanya'da ortaya çıkmıştır. Yanıt B seçeneğidir.

Geleneksel uluslararası ilişkiler yaklaşımı uluslararası sistem, devlet ve bireyi analiz düzeyi olarak ele alırken sınıf, ırk, etnisite ve toplumsal cinsiyet farklılıkları gibi farklılıklara dayalı analiz birimlerine yer vermemektedir. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Tickner, politik eylemlerden ahlaki değerleri ayırmanın imkânsız olduğunu, bütün politik eylemlerin ahlaki anlamlarının da bulunduğunu, amaç çatışmanın azaltılması ise ortak noktalarda buluşmak gerektiğini, kamu alanının kendi başına özerk bir alan olmadığını ve kadının katılımını dışlayan bir alan olması gerekçesiyle sorgulanması gerektiğini ifade etmektedir. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

İngiliz Okulu temsilcileri tarafından kullanılan temel kavramlar uluslararası düzen, uluslararası sistem, uluslararası toplum ve uluslararası toplumun kurumlarıdır. Yanıt D seçeneğidir.

Feministler çalışmalarında doğrudan (fiziksel) şiddet ve yapısal (dolaylı) şiddet ayrımına odaklanmaktadırlar. Kadınların yetersiz beslenme nedeniyle ölmeleri yapısal (dolaylı) şiddet örneğiyken diğer seçenekler fiziksel şiddete örnektir. Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Irk, milliyet, sınıf, din, etnik köken ve cinsiyet farklılıklarına bakılmaksızın tüm insanların temel insan haklarına sahip olduğunun ve global düzeyde kapsayıcı bir güvenliğin sağlanabilmesi için de öncelikle güvenliğin temelde bir insan hakları sorunu olarak tanınması gerektiğinin altını çizen liberal feminist grup, özellikle insan hakları alanında en somut çalışmaları ortaya koymuştur. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Liberaller barışa ilişkin söylemlerinde, barışın yalnızca savaşın ve silahlı çatışmaların yaşanmaması durumu "negatif barış" olmadığını, bununla beraber toplum içindeki her türlü şiddetin önlenmesi ve insan hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması durumu "pozitif barış" olduğunu dile getirirler. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Okul kurucularının temel eserlerinden yola çıkılarak yapılan değerlendirmede üç önemli varsayımın öncelikli olduğu görülmektedir. Bunlardan ilki Okul’un uluslararası ilişkilerde temel aktör olarak egemen devleti kabul etmesi, ikincisi uluslararası sistemin anarşik yapıda olduğunu ileri sürmesi ve üçüncüsü de bu anarşik yapı (yüksek siyasi otoritenin olmadığı) içinde dahi, egemen devletlerin uluslararası toplum oluşturabileceği öngörüsüdür. Egemen devletlerin davranışlarını koşullayan ortak kurallar ve normlardan teşkil uluslararası toplum içinde yer aldıkları varsayımı ise Okul’un kendisine özgü bir varsayım olarak dikkat çekmektedir. Bu arada İngiliz Okulu’nun tarih anlayışının da çok yönlü olduğu unutulmamalıdır. İngiliz Okulu kuramcılarının dünya tarihine ilgisi oldukça fazladır. Yanıt E seçeneğidir.

Postyapısalcı feministler dil içerisinde kodlanmış anlamlar üzerinde odaklanmakta ve gerçekliği anlamamızın dili  kullanmamızla bağlantı olduğunu idda etmektedirler. Diğer seçenekler ise sırasıyla postmodern, radikal, inşacı ve deneysel feministlerin görüşlerini yanıtmaktadır. Doğru yanıt bu nedenle A'dır.

Jacqui True, feminizmin üç farklı biçiminden bahsetmektedir. Bunlar deneysel feminizm, normatif feminizm ve analitik feminizmdir. Analitik feminizm, toplumsal cinsiyeti uluslararası ilişkilerin yapısal yönlerinin açıklanmasında kuramsal bir kategori olarak kullanmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.