VERGİ CEZA HUKUKU

Hem vergi borcunu ödemeyi hem de vergilendirme sürecinde ortaya çıkan şeklî ödevleri yerine getirmeyi ifade eden kavram vergi ödevi ilişkisidir.

Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin birinci kısmını suçların kanunîliği ilkesi oluşturmaktadır. Suçların kanunîliği ilkesine göre, kişilerin işlemiş oldukları fiiller nedeniyle suçlanabilmeleri için,sözkonusu fiillerin suç olarak nitelendirildiğinin açıkça kanunda belirtilmiş olması gerekmektedir.

Kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesinin ikinci kısmını ceza ve güvenlik tedbirlerinin kanunîliği ilkesi oluşturmaktadır. Buna göre, sadece suçların kanun ile düzenlenmesi yeterli olmamakta, cezaların ve güvenlik tedbirlerinin de mutlaka kanun ile düzenlenmesi gerekmektedir. Kişiler açısından, hangi fiillerin suç oluşturduğunun bilinmesi kadar, suç sayılan fiiller için ne gibi ceza ve/ya da güvenlik tedbiri uygulanacağının bilinmesi de önemlidir ve bir güvence oluşturmaktadır.

Vergi ödevlilerinin vergi kanunları ile Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen usûl ve şekle veya görev ve/ya da ödeve ilişkin hükümlerine cezayı gerektirecek şekilde kısmen ya da tamamen aykırı davranması vergi suçunu oluşturur.

Kabahatler bakımından, kusur derecesinin kasta varması aranmaz. Bu nedenle verilen bilgi yanlıştır. Vergi suçlarında ise, kural olarak, kasıtlı bir davranışın varlığı şarttır. Çünkü, kanuna aykırı bir fiilin suç oluşturabilmesi için, kural olarak, bilerek ve isteyerek işlenmiş olması gerekir.

Kabahat, kanunun, karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını gerekli gördüğü haksızlıktır (KabK.m.2). Hangi fiillerin kabahat oluşturduğunun kanunlarda açıkça belirtilmesi veya kanunlarda hangi fiillerin kabahat oluşturduğunun kapsam ve şartlarının çerçevesi belirlenerek, bu kapsam ve şartlara ilişkin çerçeve hükmün içeriğinin idarenin genel ve düzenleyici işlemleri ile doldurulması gerekmektedir (KabK.m.4). Bu şekilde, kanunla düzenlenmeyen veya kapsam ve şartlarının çerçevesi kanunla belirlenmeyen bir fiilin kabahat olarak nitelendirilmesi ve buna idare tarafından bir yaptırım uygulanması mümkün değildir.

Velayet altında bulunan küçüklerin veya kendilerine vasi ya da kayyım atanan kimselerin, gerek mallarının idaresi, gerekse bunlara ilişkin işlerin yürütülmesi nedeniyle vergilendirilmeleri gerektiğinde, Vergi Usul Kanunu’nun 10’uncu maddesi gereğince, mükellefe düşen ödevlerin veli, vasi ya da kayyım tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir.

Mükellef, vergi kanunlarına göre kendisine vergi borcu terettüp eden gerçek veya tüzel kişidir. Vergi sorumlusu ise, verginin ödenmesi bakımından, alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan kişidir

Vergi suçunun faili, vergi kanunlarında suç olarak tanımlanan fiil(ler)i işleyen kişidir.

Vergi beyannamelerini imzalayan serbest muhasebeci malî müşavir ve yeminli malî müşavirlerin, imzaladıkları beyannamelerde veya yeminli mali müşavirlerin düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi kaybına bağlı olarak tarh edilen vergi, kesilecek ceza ve talep edilecek gecikme faizlerinden mükellef ile birlikte müşterek ve müteselsilen sorumlu tutulmaları gerekmektedir. (VUK.Mük.m.227/III).

Vergi borcu ilişkisi, maddi vergi yükümlülüğü olarak ifade edilen alacak-borç ilişkisini ifade etmektedir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Vergiler nasıl anayasaya uygun kanunlarla ve tek taraflı olarak talep ve tahsil edilebiliyorsa, vergi kabahatleri ile suçlarının ve bunlara uygulanacak ceza ve/ya da yaptırımların
da ancak kanunlarla düzenlenmesi gerekir. Buna ceza hukukunda “kanunsuz suç ve ceza olmaz ilkesi” denilmektedir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

“Hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, kanunda açıkça tanımlanabileceği gibi; kanunun kapsam ve koşulları bakımından belirlediği çerçeve hükmün içeriği, idarenin genel ve düzenleyici işlemleriyle de doldurulabilir” (KabK. m. 4/1). Bu itibarla, kabahat sayılan fiillerin mutlaka kanunda her yönüyle düzenlenmesi şart değildir. Kapsam ve şartları kanunda belirlenmesi kaydıyla, idarenin genel ve düzenleyici işlemleriyle kabahat düzenlemesi yapılabilmektedir. Doğru cevap "C" şıkkıdır.

Vergi Usul Kanunu’nun 359-363’üncü maddelerinde belirtilen vergi suçlarının işlenmesi halinde, cezayı verecek makam, ceza mahkemeleri (Asliye Ceza Mahkemesi)'dir. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Vergi Usul Kanunu hükümleri kapsamında vergi kabahatleri karşılığında vergi idaresi tarafından uygulanan yaptırımlar belli bir miktar para cezası şeklindedir. Doğru cevap "B" şıkkıdır.

Türk Ceza Kanunu’na göre, suçun oluşması, kastın varlığına bağlıdır. Kast ise, suçun kanuni tanımdaki unsurlarının bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesi anlamına gelmektedir.

İdari yaptırım, kabahat işlenmesi halinde idari makamlar tarafından uygulanan idari para cezası ve idari tedbirlerdir.

Fail, kanunda suç ya da kabahat olarak nitelendirilen fiili işleyen kişidir. Ceza hukuku uygulamasının önemli kavramlarından olan fail, ceza ve/ya yaptırımı gerektiren fiili gerçekleştiren kişiyi ifade etmektedir. Bu itibarla, fail, suçun öznesini oluşturmaktadır.

Mükellef ve/ya vergi sorumlusu ile diğer bir vergi ödevlisinin, vergi kanunlarına aykırı sayılan fiili sebebiyle cezalandırılabilmesi, ceza ehliyetinin bulunmasına bağlıdır.

Tüzel kişilerin idare ve tasfiyesi sırasında vergi kanunlarına aykırı hareketlerden doğan vergi cezaları tüzel kişi adına kesilir.