VERGİ TEORİSİ

Sosyo-ekonomik alanda devlet müdahaleciliğinin artması nedeniyle artan kamu
harcamalarını gerçekleştirmek üzere kurulan yarı kamu niteliğine haiz sosyal ve
mesleki kuruluşlarca toplanan kamu gelirlerine parafiskal gelirler denir.

Devletin mülk ve teşebbüs gelirlerine patrimuan gelirleri denir.

Türkiye’de 1925 yılında yürürlükten kaldırılan Aşar, 1943-1945 yılları arasında uygulanan Toprak Mahsulleri Vergisi ve 1951 yılında kaldırılan Yol Vergisi buna birer örnektir.

Devletin para basmadaki tekel gücünü kullanarak elde ettiği reel gelire senyoraj denir.

Vergi konusunun büyüklük ya da ağırlık miktarına dayandığı vergilere spesifik, vergi konusunun değeri üzerinden alındığı vergilere ise ad valorem vergi denir.

Türkiye’de 1925 yılında yürürlükten kaldırılan Aşar, 1943-1945 yılları arasında uygulanan Toprak Mahsulleri Vergisi ve 1951 yılında kaldırılan Yol Vergisi buna birer örnektir.

Türkiye’de 1925 yılında yürürlükten kaldırılan Aşar, 1943-1945 yılları arasında uygulanan Toprak Mahsulleri Vergisi ve 1951 yılında kaldırılan Yol Vergisi buna birer örnektir.

Senyoraj ‘hükümranlık hakkı’ anlamına gelmektedir.

Para Basmak (Senyoraj)
Devletin para basmadaki tekel gücünü kullanarak elde ettiği reel gelire senyoraj denir. Senyoraj ‘hükümranlık hakkı’ anlamına gelmektedir. Senyoraj teorik bir
gelirdir ve bu yüzden hesaplanması zordur. Senyoraj olabilmesi için enf­lasyonun
yüksek olması gerekir. Kaynakları kamuya aktarmanın yollarından biri daha fazla
para basmak suretiyle para biriminin değerini düşürmektir. Devletler para basma
gücüne sahiptir ve vergi salmada olduğu gibi bu da devletin egemenliğinden kaynaklanan bir güçtür.
Paranın değeri düştükçe satın alma gücü parayı elinde tutanlardan devlete geçecektir, bu şekilde elde edilen kamu geliri enf­lasyon vergisi olarak adlandırılır.
Yüksek enf­lasyon döneminde bir fiyat endeksine bağlanmaması hâlinde, alınan
borcun gerçek değeri düşecek ve devlet borcu enf­lasyon vergisi ile finanse edilmiş olacaktır. Kamu harcamalarının para basarak finanse edilmesi hâlinde, para arzı sürekli artacak ve neticede fiyatlar seviyesi yükselecektir, yani enf­lasyon ortaya çıkacaktır. Enf­lasyon ise vatandaşların tüketim ve tasarruf­larını kısmalarına yol açacaktır. Enf­lasyona neden olmaması için devlet kolay bir yol olan para basmayı ya da onunla aynı anlama gelen Merkez Bankası’ndan borç alma yolunu tercih etmemelidir.

Bazı kamu kuruluşlarının sundukları ticari ve sınai mahiyette olmayan hizmetlerden yararlananların yararlanma karşılığı ödedikleri bedele harç denir.

Mükelleflerin kişisel özelliklerinin, örneğin evli-bekar oluşu, çocuk sayısı, engelli olup olmadığı gibi, dikkate alındığı vergilere sübjektif vergiler denir. Gelir vergisi bu açıdan sübjektif bir vergidir. Bu tür kişisel özellikleri dikkate almak mümkün değilse onlara da objektif vergiler denir. Kurumlar vergisi objektif bir vergi kabul edilir.

Genel vergi, bütün vergi matrahını kapsayan ve hiçbir istisna,
muafiyet ve indirime yer vermeyen vergidir. Hiçbir istisnanın uygulanmadığı
katma değer vergisi genel vergiye örnek gösterilebilir.

Dolaylı vergiler çoğu kez satış noktasında tahsil edilir. Bu nedenle dolaylı vergilerin yönetimi oldukça kolaydır.

Yüksek tahsilat oranı dolaysız vergilerin vergi idaresine sağladığı avantajlardan biri değildir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Soru kökünde ifade edilen cümle Esneklik ile ilgili bir kavram olup dolayısıyla sorunun doğru cevabı D şıkkıdır.

Çalışma arzusunun dolaylı vergiler ile doğrudan bir ilişkisi bulunmamaktadır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Mali yükümlülüklerin muhatapları tarafından farkına varılmadan yerine getirilmesine Mali anestezi yada mali uyuşturma denilmektedir.

Mükellef­lerin dolaylı vergilere direnç göstermesi, dolaysız vergilere kıyasla daha azdır. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Mükellef Direnci dolaysız vergilerin olumsuz taraflarından biridir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Vergi konusunun değeri üzerinden alındığı vergilere ise ad valorem vergi denir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.