VERGİ UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 2

Örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faizler ve transfer fiyatlaması yoluyla dağıtılan örtülü kazançlar kurum kazancı tespit edilirken gider olarak düşülemez. Doğru cevap D seçeneğidir.

Anonim şirketler ödenmiş sermayenin beşte birine ulaşıncaya kadar her hesap dönemi kazancından safi kârın yirmide birini birinci tertip yedek akçe olarak ayırmak zorundadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Her türlü alkol ve alkollü içkiler ile tütün ve tütün mamullerine ait ilan ve reklam giderlerinin %50’si kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilemez. Doğru cevap E seçeneğidir.

Faiz, kâr payı, kira, lisans ücreti, menkul kıymet satış gelirleri ve benzerleri yapıdaki gelirlere pasif nitelikli gelir denir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kontrol edilen yabancı kurumların kazançlarının Türkiye’de vergilendirilmesi için getirilen şartlar:

Doğru cevap E seçeneğidir.

Ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması durumunda yapı kooperatifleri kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanmaktadırlar. Doğru cevap A seçeneğidir.

İştirak payını elinde tutan şirketin, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10'una sahip olması durumunda iştirak kazançları kurumlar vergisinden istisnadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kendisine vergi kanunları gereğince vergi borcu ve/veya şekli ve usuli görevler düşen kimseye vergi mükellefi denilmektedir.

Ehliyet kurumu Medeni Kanun’da düzenlenmiştir. Vergi Usul Kanunu’un 9. maddesinde
“Mükellefiyet ve vergi sorumluluğu için kanuni ehliyet şart değildir.” hükmü
yer almaktadır. Buna göre bir kimsenin vergi yükümlüsü ya da vergi sorumlusu
olabilmesi için fiil ehliyeti olması gerekmez. Gerçek kişilik doğumla başladığına göre, bir bebeğin ya da küçük bir çocuğun, temyiz kudretine sahip olmayan bir kimsenin, bir akıl hastasının vergi yükümlüsü olması mümkündür. Diğer şıklarda verilen bilgiler doğrudur.

Vergi sorumlusu, kendisi gerçek yükümlü olmamasına rağmen, vergi kanunlarının
emredici hükümleri dolayısıyla verginin vergi dairesine ödenmesi ve diğer
bazı işlemleri yapması zorunluluğu olan kişilerdir.

Limited Şirket Ortaklarının Sorumluluğu: Limitet şirketten alınamayan vergi ve cezalar kanuni temsilciden (müdür ya da müdürlerden) aranır. Kanuni temsilciden de alınamazsa sermayedeki paylarına göre doğrudan ortaklar sorumlu olur (AATUHK m. 35). Limitet şirketin ortakları gerçek kişi olduğunda sorumlulukları tüm mal varlıklarını kapsar. Ortaklar tüz el kişi olduklarında sorumluluk tüzel kişinin mal varlığı ile sınırlı olacaktır. Bir limitet şirketin ortakları arasında bir başka limitet şirketin bulunması halinde ortak olan limited şirketin kanuni temsilcisi ve onun ortaklarına gidilemez. Çünkü bir limited şirketin kanuni temsilcilerine ve ortaklarına gidebilmesi o limited şirketin bizzat borçlu olması hâlinde mümkündür. Oysa, ortak olan limited şirketin konumu kanunda (AATUHK) borçluluk değil, borçtan sorumluluk şeklinde düzenlendiğinden ortak olan limited şirketin kanuni temsilcisine ve ortaklarına
gidilemeyecektir.

Vergiyi Doğuran Olay: Vergi yasalarının verginin doğumunu bağladıkları bir işlem, olay veya hukuki durumun gerçekleşmesidir.

Verginin tarhı, VUK’un 20. maddesinde “Verginin tarhı, vergi alacağının kanunlarında
gösterilen matrah ve nispetler üzerinden vergi dairesi tarafından hesaplanarak
bu alacağı miktar itibariyle tespit eden idari muameledir.” şeklinde tanımlanmaktadır.

Vergi Usul Kanunu kapsamında dört çeşit tarha yer verilmiştir. Bunlar; beyana
dayalı tarh, ikmalen tarh, re’sen tarh ve idarece tarhtır.

Zamanaşımını kesen nedenlerden bazıları şunlardır:
• Ödeme yapılması,
• Haciz uygulanması,
• Zorla tahsil ve takip işlemleri sonucunda tahsilat yapılması,
• Ödeme emri tebliğ edilmesi,
• Mal bildirimi, mal edinme ve artmalarının bildirilmesi,
• Yukarıdaki işlemlerin kefil veya kanuni temsilci kişiliğinde gerçekleşmesi,
• Uyuşmazlık konusu olan kamu alacaklarında yargı organı tarafından bozma
kararı verilmesi,
• Yargı organlarının yürütmenin durdurulması kararı vermesi,
• Kamu alacağının teminata bağlanmasıdır.

Verginin tahakkuku, tarh ve tebliğ edilen bir verginin ödenebilecek aşamaya
gelmesidir.

Yasa, tebliği vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususlar olarak
belirtmesine karşın, tahakkuk fişlerini tebliğ kapsamı dışında bırakmıştır.

Tahakkuk fişi dışında kalan ve tebliği zorunlu bulunan belgelerden bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
• Vergi ihbarnameleri,
• Ceza ihbarnameleri,
• Ödeme emirleri,
• Takdir komisyonlarının bazı kararları,
• Vergi incelemesi sırasında bilgi isteyen yazılar,
• Veraset ve intikal vergisinde ikinci ek sürenin hatırlatma yazısı,
• Uzlaşma toplantı bildirim yazısı,
• Uzlaşma toplantı tutanağı,
• Diğer bazı konulardaki yazılar.

Buna göre aşağıda yer alan faaliyetlerden elde edilen kazançlar mutlak
olarak ticari kazanç sayılacaktır.
• Maden, taş ve kireç ocakları, kum ve çakıl üretim yerleri ile tuğla ve kiremit
harmanlarının işletilmesi,
• Coberlik işleri, (Cober; borsada kendi nam ve hesabına hisse senedi ve tahvil
üzerine iş yapan ve bunun spekülasyonu ile uğraşan kişilere verilen addır),

• Özel okul işletmeleri (kreş, anaokulu, yabancı dil okulları vb) ve özel hastanelerle
benzeri yerlerin işletilmesi,
• Gayrimenkullerin alım-satımı ve inşaatı işleriyle devamlı olarak uğraşanların
bu faaliyetleri,
• Kendi nam ve hesaplarına menkul kıymet alım-satımı ile devamlı olarak
uğraşanların bu faaliyetleri,
• Diş protezciliği,
• Satın alınan veya trampa yoluyla edinilen “arazinin” edinme tarihinden itibaren
5 yıl içinde parsellenerek bu süre içinde veya daha sonraki yıllarda
kısmen veya tamamen satılması.

Ticari kazancın tespitinde indirilemeyecek giderlerden bazıları şunlardır:

İşletmeden Çekilen Değerler

Bazı Ücret Ödemeleri

Bazı Faiz Ödemeleri

İşletme Sermayesine Yürütülen Faiz

Transfer Fiyatlaması Sonucu Bulunan Farklar

Para ve Vergi Cezaları

Gelir Vergisi

Bazı Gecikme Zam ve Faizleri

Ödenen Sosyal Sigorta Primleri ve Emekli Aidatı ve İşveren Sendikasına Ödenen Aidatlar indirilecek giderler arasında gösterilmektedir.