VERGİ UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 16

Ceza ehliyeti kişinin işlediği fiil dolayısıyla yaptırıma tabi tutulup tutulamayacağını belirlemektedir.

Tüzel kişilerde idari para cezaları tüzel kişi adına kesilir.

Ağır nitelikli fiillerde vergi kaybının 3 katı, orta nitelikli fiillerde vergi kaybının 1 katı, hafifletici durumlarda vergi kaybının yarısı kadar vergi ziyaı cezası kesilir.

Birinci derece fiillerin aynı zamanda re’sen takdiri gerektirmesi hâlinde usulsüzlük cezası iki kat olarak kesilir.

Kesinleşmiş bir vergi kabahatinin kamu alacağı olması dolayısıyla kamu alacak- larının tahsil sürecine uygun şekilde ödenmesi hâlinde sorun çözülecektir. Ceza muhatabının rızaen ödeme yapmadığı durumda kamu alacaklısı cebri icraya baş- vurur. Kendisine vergi cezası kesilenler, bunlardan kurtulmak için ödeme dışında bazı olanaklara sahiptir. Rüşvet bunlardan değildir.

Esastan inceleme için ilk koşul, dosyanın “tekemmül” etmesidir. “Tekemmül” sözcük olarak “tamamlanma”, “olgunlaşma” anlamındadır. Vergi yargılamasında, dosyanın tekemmül etmesi, en kısa anlatımla, tarafların iddia ve savunmalarının delillerin dosyada toplanması anlamına gelmektedir.

Vergi mahkemelerinde dava açılmasında genel süre 30 gündür. Vergi mahke- mesince verilen kararlar üzerine, istinaf başvurusu için Bölge İdare Mahkemeleri- ne ve bölge idare mahkemesi kararlarına karşı Danıştay’a temyiz yoluna başvuru süreleri de 30 gündür.

Çalışmaya ara verme (adli tatil), 20 Temmuz- 31 Ağustos (dâhil) tarihleri arasındadır. Dolayısıyla dava açma süresinin son günü bu zaman aralığına rastaldığında süre 7 gün uzar. Bu tarihin de tatil gününe rastlaması hâlinde, süre genel hükümlere göre ilk iş gününe kadar uzayacaktır.

Dava dilekçesinde yer alması gereken hususların dilekçede yer almaması ve dilekçenin davalı sayısından bir fazla düzenlenmemesi gibi hususlar, dilekçedeki şekle aykırılıktır. Bu gibi durumlarda, “dilekçenin reddine” karar verilir. Davacı, red kararının kendisine tebliğini izleyen 30 gün içinde eksiklikleri giderecek şekilde, dilekçesini yenilemesi mümkündür. Danıştay’da bu süre 15 gündür.

Muhasebe hileleri yapmak, Çift defter tutmak, Gerçek veya işlemle ilgisi olmayan kişiler adına hesap açmak, Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek veya gizlemek, Yanıltıcı belge düzenlemek veya kullanmak suçlarından 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülmüştür.

Emlak vergisi gayrimenkullerin kira gelirleri hariç,  servet üzerinden alınan bir vergi türüdür. Vergi bazı servet unsurları üzerinden alınması nedeniyle özel servet vergisi yapısındadır. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Emlak vergisinin mükellefi, bina ve arazinin malikidir. Verginin konusuna giren bina veya arazi üzerinde intifa hakkı kurulmuşsa mükellef intifa hakkı sahibidir. Bina ve arazinin maliki ve intifa hakkı sahibi yoksa binayı malik gibi tasarruf eden gerçek veya tüzel kişi mükellef kabul edilir.
Emlak vergisinin konusu, Türkiye sınırları içinde bulunan bina ve arazilerdir. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Mükelleflerin bildirimde bulunmasını gerektiren sebepler şunlardır.
• Yeni bina inşa edilmesi, mevcut binaya eklemeler yapılması, asansör veya kalorifer tesisatı yapılması,
• Binanın yanması, yıkılması ve benzeri nedenlerle harap olması veya değerinin düşmesi, binada var olan asansör veya kalorifer tesisatının kaldırılması,
• Binanın kullanım tarzının değişmesi,
• Emlakın bütünleyici parçası durumunda olan arazinin bu vasfını yitirmesi,
• Emlakın ifraz veya taksim edilmesi,
• Emlakın malikinin değişmesi,
• Arazinin yapısının veya kullanım biçiminin değişmesi. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Binalar: Konutlarda emlak vergisi oranı binde 1’dir. Diğer binalarda vergi oranı binde 2’dir. Vergiye konu binaların büyükşehir belediyesi sınırları içinde veya büyükşehir belediyesi mücavir alanı sınırları içinde olması hâlinde vergi oranı iki kat (binde 2 ve binde 4) olarak uygulanır. (Doğru Yanıt E Şıkkıdır.)

İvazsız edinimler hariç olmak üzere gayrimenkullerin ve bu nitelikteki mal ve hakların edinme tarihinden itibaren beş yıl (1.1.2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olanlarda dört yıl) içinde elden çıkarılması hâlinde doğacak kazançlar değer artışı kazancı kapsamına girmektedir. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi taşıtın ilgili sicilde adlarına kayıt ve tescil edildiği gerçek ve tüzel kişilerdir. Motorlu taşıtlar vergisi vergi konusuna giren taşıtlar için belirlenmiş tarifelere
göre alınmaktadır. Vergi konusuna giren taşıtın özellikleri dikkate alınarak bulunduğu yere karşılık gelen vergi her yılbaşında tahakkuk etmektedir. Tahakkuk eden vergi her yıl Ocak ve Temmuz aylarında iki taksitte ödenir. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Veraset veya sağlar arasındaki ivazsız intikaller veraset ve intikal vergisinin konusunu oluşturur. Bir kimsenin malları üzerindeki tasarruf hakkı, malların başkasına ivazsız olarak devredilmesi  hâlinde de sona erer. Veraset ve intikal vergisi hem miras hem de bağış yoluyla gerçekleşen ivazsız intikalleri konu alır. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Bazı kişi ve kurumların veraset yoluyla veya diğer biçimlerde ivazsız mal edinmeleri hâlinde veraset ve intikal vergisi mükellefi olmaları söz konusu değildir. Bunlar;
• Kamu idareleri,
• Emekli ve yardım sandıkları ile sosyal güvenlik kurumları,
• Kamuya yararlı dernekler ve vergi muafiyeti olan vakıflar,
• Siyasi partiler,
• Bazı kurumlara ait teşekküller,
• Yabancı devlet temsilcileri. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Veraset ve intikal vergisinde beyanname verme süresi değişkenlik taşımaktadır. Miras yoluyla intikallerde ölüm tarihini izleyen dört ay içinde (ölüm yabancı ülkede gerçekleşmişse altı ay), gaiplik hâlinde gaiplik kararının sicile işlendiği tarihten itibaren bir ay içinde beyanname verilir.
Diğer intikallerde intikal tarihinden itibaren bir ay içinde beyanname verilmesi gerekir. Veraset ve intikal vergisinde yukarıda değinilen beyanname verme süresi dışında ek süreler de söz konusudur. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Veraset ve intikal vergisi, tahakkuk tarihinden itibaren üç yıl içinde 6 taksitte ödenir. Taksitlerin ödenme zamanı her yılın Mayıs ve Kasım aylarıdır. (Doğru Yanıt E Şıkkıdır.)