VERGİ YARGILAMASI HUKUKU

Devlet ya da genel anlamda idare ile kişiler arasında vergilendirmeden doğan ilişkilere vergi hukuku ilişkisi denilmektedir. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Vergi hukuku ilişkisi bağlamında bir şeyi yapmak veya yapmamak veya bir şeye katlanmak şeklinde ortaya
çıkan ilişkiler bütünü, vergi ödevi ilişkisi olarak adlandırılır. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Vergi idaresi ile vergi ödevlileri arasında vergi hukuku uygulamalarına ilişkin olarak ortaya çıkan anlayış farklılığına ve/ya da aynı konuda tarafların aynı yönde düşünmemeleri hâline vergi anlaşmazlığı denilmektedir. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Vergi anlaşmazlıklarının çözüm yolları genelde hem vergi borcunun aslını hem de vergi cezalarını kapsamaktadır. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Kural olarak, hem vergi aslına hem de vergi cezalarına ilişkin anlaşmazlıkların çözümünde başvurulabilecek yollar hata düzeltme ve uzlaşmadır. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Vergi dairesi ile vergi ödevlisinin ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı cezaları üzerinde karşılıklı görüşme ve pazarlık sonucu anlaşmaya varmalarına uzlaşma adı verilir. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Tereddüde yer vermeyecek derecede açık ve mutlak olarak tesbit edilebilen vergi hatalarının vergi idaresi tarafından re’sen düzeltilmesi mümkündür. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği takvim yılını izleyen yılın başından itibaren 5 yıl içinde düzeltilmeyen vergi hataları zamanaşımına uğramaktadır ve artık düzeltilememektedir. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Cezalarda indirim, vergi ödevlisi adına ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi aslı ile indirimlerden arta kalan cezaları, ihbarnamenin tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde ilgili vergi dairesine başvurmak ve dava açmamak kaydıyla vadesinde veya teminat göstererek vadenin bitmesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirmesi hâlinde, kesilmiş olan vergi cezalarında belli oranlarda indirim yapılmasıdır. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Uzlaşmanın temin edilemediğine ve/ya da uzlaşmanın sağlanamadığına ilişkin tutanağın tebliğ tarihinde,
• dava açma süresinin sona ermesine onbeş günden fazla bir süre varsa bu süre içinde;
• dava açma süresi sona ermişse, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde;
• dava açma süresinin sona ermesine onbeş günden az bir süre kalmışsa kalan sürenin onbeş güne tamamlanması suretiyle davanın açılması mümkündür. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

A şıkkı yanlıştır. Uzlaşma, vergi dairesi ile vergi ödevlisinin ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı cezaları üzerinde karşılıklı görüşme ve pazarlık sonucu anlaşmaya varmaları; konuyu uyuşmazlık hâline getirmemeleridir. b şıkkı yanlıştır. Türk Vergi Sistemi’nde uzlaşmaya tarhiyat öncesi ve tarhiyat sonrası olmak üzere iki ayrı aşamada başvurulabilmektedir. C şıkkı doğrudur. Tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri, incelemenin herhangi bir aşamasında, yazılı olarak yapılmak zorundadır. D şıkkı yanlıştır. Uzlaşmanın sağlanamamış olması hâlinde, uzlaşmanın sağlanamadığına dair tutanak düzenlenir ve bu tutanakla birlikte inceleme raporları, tarh işlemi yapılması amacıyla incelemeye muhatap olan vergi ödevlisinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir. E şıkkı yanlıştır. Tarhiyat öncesi uzlaşma görüşmelerinde uzlaşma sağlanamaması hâlinde, vergi ödevlisinin tarhiyat sonrası uzlaşma talep etme hakkı bulunmamaktadır.

A şıkkı yanlıştır. Uzlaşma konusunu ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergiler ile bunlara ilişkin olarak kesilen vergi ziyaı cezaları oluşturmaktadır. Ancak, Vergi Usul Kanunu’nun 359’uncu maddesinde yer alan (kaçakçılık suçunu oluşturan) fiillerle vergi zıyaına sebebiyet verilmesi hâlinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen cezalar uzlaşma kapsamında değildir. B şıkkı yanlıştır. Vergi ödevlisinin, vergi/ceza ihbarnamesinin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde uzlaşma başvurusunda bulunması mümkündür. C şıkkı doğrudur. Uzlaşma Komisyonu tarafından talebin incelenmesi sonucunda vergi ödevlisine uzlaşma yer, saat ve tarihi yazılı olarak ve uzlaşma tarihinden en az 15 gün önce bildirilmek durumundadır. D şıkkı yanlıştır. Uzlaşmanın sağlanması hâlinde, uzlaşma tutanağı vergi ve cezaların ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse, kanunî ödeme zamanlarında; ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse, ödeme süreleri geçmiş olanlar uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde ödenir. E şıkkı yanlıştır. Uzlaşmanın temin edilememesi ve/ya da uzlaşmanın sağlanamaması hâlinde yargı yoluna gidilebilmektedir. Uzlaşmaya başvurma dava açma süresini durdurma ve/ya da kesme etkisine sahip değildir.

D şıkkı doğrudur. Uzlaşmanın temin edilemediğine ve/ya da uzlaşmanın sağlanamadığına ilişkin tutanağın tebliğ tarihinde,

• dava açma süresinin sona ermesine onbeş günden fazla bir süre varsa bu süre içinde;

• dava açma süresi sona ermişse tutanağın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde;

• dava açma süresinin sona ermesine onbeş günden az bir süre kalmışsa kalan sürenin onbeş güne tamamlanması suretiyle davanın açılması mümkündür.

A şıkkı yanlıştır. Matrah hataları, vergilendirme ile ilgili beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, tekâlif cetveli ve kararlarda matraha ilişkin rakamların, indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır. B şıkkı doğrudur. Verginin mükerrer olması, aynı vergi kanununun uygulanmasında belli bir vergilendirme dönemi için aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır. C şıkkı yanlıştır. Vergi miktarında hatalar, vergi oran ve tarifelerinin yanlış uygulanmış olması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması, matrah hataları ile ilgili olarak belirtilen belgelerde verginin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır. D şıkkı yanlıştır. Mükellefiyette hata, açık olarak vergiye tâbi olmayan veya vergiden muaf bulunan kimselerden vergi istenmesi veya alınmasıdır. E şıkkı yanlıştır. Verginin mevzuunda hata, açık olarak vergi konusuna girmeyen veya vergiden istisna edilmiş olan gelir, servet, madde, kıymet, evrak ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

A şıkkı yanlıştır. Vergi hatasının, • İlgili memurun hatayı bulması veya görmesi, • Üst memurların yaptıkları incelemeler sırasında farkedilmesi, • Teftiş ve/ya da vergi incelemesi sırasında belirlenmesi, • Vergi ödevlisinin başvurması sonucunda ortaya çık(arıl)ması mümkündür. B şıkkı yanlıştır. Vergi hatalarının düzeltilmesine karar verme yetkisi ilgili vergi dairesi müdürüne aittir. C şıkkı yanlıştır. Vergi hatalarını düzeltmede, Vergi Usul Kanunu iki usûl benimsemektedir. Bunlar hatanın re’sen düzeltilmesi ve talep üzerine düzeltilmesidir. D şıkkı yanlıştır. Tereddüde yer vermeyecek derecede açık ve mutlak olarak tesbit edilebilen vergi hatalarının vergi idaresi tarafından re’sen düzeltilmesi mümkündür. E şıkkı doğrudur. Vergi mahkemesi, Bölge İdare Mahkemesi ve Danıştay’dan geçmiş olan vergilendirme işlemlerinde vergi hataları bulunduğu takdirde, bu hataların, yargı kararları kesinleşmiş olsa bile, düzeltme yoluyla düzeltilebilmesi mümkündür. Ancak düzeltmenin yapılabilmesi için, hatalar hakkında anılan yargı organları tarafından bir karar verilmemiş olması şarttır.

A şıkkı yanlıştır. Vergi ödevlisi, başvurması hâlinde şartlarını yerine getirmek kaydıyla indirim imkânından otomatik olarak yararlanmaktadır. Bu kurum, cezalarda otomatik indirim olarak da nitelendirilmektedir. B şıkkı yanlıştır. Vergi türü bakımından, cezalarda indirim yoluna başvurmak, herhangi bir sınırlamaya tâbi değildir. İşledikleri vergi kabahatleri yüzünden haklarında vergi cezası kesilmiş olanlar, Vergi Usul Kanunu’nun kapsamına giren tüm vergi, resim ve harçlara ilişkin olarak cezalarda indirim yoluna başvurabilmektedir.  Gümrük idaresi tarafından alınan vergiler Vergi Usul Kanunu kapsamı dışında kaldığından (VUK.m.2), söz konusu vergilerde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre cezalarda indirim yoluna başvurulması mümkün değildir. C şıkkı yanlıştır. Cezanın türü bakımından; Vergi Usul Kanunu’nun 376’ncı maddesine göre indirim kapsamına giren vergi cezaları, vergi ziyaı kabahatine ilişkin cezalar ile genel ve özel usûlsüzlük kabahatleri için uygulanması gereken cezalardır. Başka bir deyişle, cezalarda indirim sadece ve yalnızca vergi kabahatlerine ilişkin cezalar için söz konusudur. Bu bağlamda, vergi suç(lu)ları hakkında hükmolunan hürriyeti bağlayıcı cezalar ile adli para cezaları cezalarda indirim kapsamı dışında kalmaktadır. D şıkkı yanlıştır. Cezalarda indirimden yararlanabilmek için, ikmalen, re’sen veya idarece tarh edilen vergi veya vergi farkı ile kesilmiş olan vergi ziyaı, usûlsüzlük ve özel usûlsüzlük cezasına karşı vergi mahkemesinde dava açılmaması gerekir. E şıkkı doğrudur. Cezalarda indirimden yararlanmak isteyen kişinin, ihbarnamenin kendisine tebliğ tarihinden itibaren 30 günlük süre içinde ilgili vergi dairesine başvurarak vergi aslı ve indirimden arta kalan ceza tutarını vadesinde veya Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre teminat göstererek vadesinden itibaren üç ay içinde ödeyeceğini bildirmesi gerekir.

E şıkkı doğrudur. Cezalarda indirim oranları; • vergi ziyaı cezasında birinci defasında yarısı, daha sonra kesilenlerde üçte biri, • usûlsüzlük veya özel usûlsüzlük cezalarında üçte biridir.

A şıkkı doğrudur. Emlâk vergisi dışında kalan beyana dayanan vergilerde, vergi ziyaı cezasını gerektiren ya da (iştirak hâlinde işlenenler dahil olmak üzere) kaçakçılık suçu oluşturan kanuna aykırı fiillerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber veren vergi ödevlisine, kanunda belirtilen kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilemez ve/ya da kovuşturma yapılamaz, cezaya hükmolunamaz. B ve C şıkkı yanlıştır. Haber vermenin, • kaçakçılık suçlarında dava zamanaşımı içinde; • vergi ziyaı kabahatinde ise, vergi zıyaı doğduktan sonra; fakat, tarh zamanaşımı içinde yapılması gerekir. D şıkkı yanlıştır. Vergi ödevlisinin durumu haber verdiği tarihten önce bir muhbir tarafından herhangi bir resmî makama dilekçe ile veya şifahî beyanı tutanakla tevsik edilmek suretiyle haber verilen husus hakkında ihbarda bulunulmamış olması gerekir. E şıkkı yanlıştır. Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde verilmesi gerekir.

A şıkkı doğrudur? Hukukî uyuşmazlık olarak nitelendirilen işlem sakatlıkları ve/ya da hukuka aykırılıklar ile yargı kararına bağlanmış konularda hata düzeltme yoluna başvurulması mümkün değildir. B şıkkı yanlıştır. Dava açma süresi içinde hata düzeltme yoluna başvurulması hâlinde, dava açma süresi durmaktadır. C şıkkı yanlıştır. Dava açma süresi geçtikten sonra, fakat düzeltme zamanaşımı süresi içinde hata düzeltme yoluna başvurulması hâlinde, vergi dairesinin olumsuz cevabı üzerine yargı yoluna başvurulamamaktadır. D şıkkı yanlıştır. E şıkkı yanlıştır.  Hazine ve Maliye Bakanlığının bu başvuruyu reddetmesi hâlinde, bu red işlemine karşı yargı yoluna gidilebilmektedir.

B şıkkı doğrudur. Uzlaşmanın temin edilemediğine ve/ya da uzlaşmanın sağlanamadığına ilişkin tutanağın tebliğ tarihinde, • dava açma süresinin sona ermesine onbeş günden fazla bir süre varsa bu süre içinde; • dava açma süresi sona ermişse, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde; • dava açma süresinin sona ermesine onbeş günden az bir süre kalmışsa kalan sürenin onbeş güne tamamlanması suretiyle davanın açılması mümkündür.