VETERİNER HİZMETLERİ MEVZUATI VE ETİK - Deneme Sınavı - 17

Deontoloji, olanı olduğu gibi tanıtır. Diğer şıklarda yer alan tüm özellikler etik kavramı ile ilişkilidir. Doğru cevap E'dir.

Erekbilim, amaçbilim, herşeyin temelinde bir ereksellik/amaçsallık olduğunu, evren ve yaşamın amaç-araç ilişkisi üzerine kurulduğunu, evrende bir başlangıç tasarımın ve sonul amacın olduğunu savunan görüşe teleoloji adı verilir. Doğru cevap A'dır.

Yeterlilik (teorik ve pratik), bireysel başarı-bireysel başarıyı artırma, ekonomik kazanç-ekonomik kazancı artırma ve kabul görme Prof. Dr. Aşkın Yaşar'a göre meslek sahibine yönelik etik değerler arasında yer alır. Hayvanların çıkarını koruma ise hayvan(hasta)lara yönelik etik değerlerdendir. Doğru cevap B'dir.

“Veteriner hekimliği etiği” hem hayvanlarla hem de hayvan hizmetini doğrudan sağlayan veteriner hekimler ve öğrenciler ile veteriner sağlık teknisyenlerinin içinde bulunduğu bir etik anlam içermektedir. Doğru cevap C'dir.

Paris’te UNESCO merkezinde 15 Ekim 1978 tarihinde ilan edilen ve 1989’da Hayvan Hakları Federasyonu tarafından tekrar düzenlenip 1990’da yeniden ilan edilen Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi (Beyannamesi)14 maddeden oluşmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Aydınlatılmış Onam İlkesi, Özerkliğe saygı ilkesi ile yakın ilişkilidir. Hastanın tıbbi müdahale işlemi kararına katılımını sağlamak amacıyla bilgilerin doğru ve yeterli biçimde açıklanmasını amaçlar. Doğru cevap A'dır.

Etik sorunun belirlenmesi, hasta (sorumluluk) sahibinin istekleri, karar seçeneklerinin belirlenmesi ve seçimi, etik kararın haklılığı etik karar verme sürecinin (EKVS) basamakları arasında yer alır. Doğru cevap E'dir.

Onam, kişinin kendi özgür iradesi ile verdiği karar, kabuldür. Doğru cevap C'dir.

Etik karar verme şu düşünceleri kapsar: “Kararı kim vermelidir, varolan seçenekler; tüm seçeneklerin iyi ve kötü sonuçları, kurallar, zorluk ve doğru seçilen değerler; ve hedeflenen amaçlar veya sonuçlar.” Doğru cevap E'dir.

Adalet ve eşitlik ilkesi, tıbbi kaynakların ihtiyaca göre dürüstçe ve hakça paylaştırılmasını; hastanın veya hasta sahibinin fiziksel şartları, sosyolojik, sosyoekonomik, politik durumu ne olursa olsun ayrım gözetmeden eşit şekilde davranmayı amaçlar. Doğru cevap D'dir.

Görgü Kuralları/Adab-ı Muaşeret
Görgü kuralları daha çok insan görünümü ve davranışlarının şeklini düzenler. Bu kurallar, bir kimsenin davranışlarının yere, zamana ve duruma göre alacağı şekli belirler. İnsanların birbirleriyle karşılaştıkları zaman takınmaları gereken tavırlarını, konuşma, oturma, giyinme, yeme-içme usullerini, topluluklarda bayram ve düğünlerde nasıl hareket edeceklerini gösterir.

Örf ve adet-hukuk farklığı

Örf ve adet kuralları zaman içinde hukuk halini alabilirler ve yazılı değildirler. Hukuk, başlangıçtan itibaren uygulanabilme kabiliyetine sahiptir ve çoğu zaman yazılıdır.

Açığa vurulmuş olup da değişik anlamlara gelebilecek olan bir iradenin ya da bir davranış veya eylemin hangi anlama alınması gerektiğini ifade eden kurallara yorumlayıcı hukuk kuralları denir.

Tamamlayıcı Hukuk Kuralları

Tarafların yaptıkları hukuki işlemlerde önceden öngörmedikleri ve düzenlemedikleri hususları doldurmaya yarayan kurallara denir.

Miras Hukuku
Kişinin ölümünden sonra bıraktığı mallarının akıbeti, mallarda saklı pay,
mirasçılık halleri ve miras sözleşmelerine ilişkin konuları kapsar.

Yazılı Kaynaklar

Anayasa
Antlaşmalar
Kanun
KHK
Tüzük
Yönetmelik

Anayasa
Temel Hak ve Hürriyetlere İlişkin Milletlerarası Antlaşmalar
Kanun=OHAL’de Çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri=Uluslararası Ant.
Yürütmeye İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
Yönetmelikler

Kanun hükmünde kararname, doğrudan anayasadan ya da TBMM’den usulüne uygun olarak alınan yetkiyle sınırlı konu, süre ve alanda belirli düzenlemeleri yapma yetkisi veren yazılı hukuk kurallarıdır.

Örf ve adet kurallarının idesi “toplumsal yarar"dır.

Örf ve adet zaman içinde değişir.

Örf ve adet kurallarının bir yasa koyucusu yoktur yani toplumun içinden kendiliğinden bir süreçle çıkar.

Örf ve adet kuralları zaman içinde hukuk halini alabilirler ve yazılı değildirler.

Tüzükler/Nizamnameler

Tüzük, Bakanlar Kurulu tarafından yasaların uygulanmasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere, yasalara uygun çıkarılır.