VETERİNER HİZMETLERİ MEVZUATI VE ETİK

Meslek Kavramı

   Meslek kavramının genel bir tanımı yapılacak olursa, meslek; “insanlara yararlı mal ve hizmet üretmek, karşılığında para kazanmak için yapılan, belli bir eğitimle kazanılan, sistemli bilgi ve becerilere dayalı ve kuralları toplumca belirlenmiş etkinlikler bütünü” olarak tanımlanabilir.

Meslek Ahlakı

Belli bir mesleğin üyelerinin uyacağı standartları belirten kurallar bütününe “meslek ahlakı ilkeleri”denir.

Meslek Seçimde Rol Oynayan
Faktörler

Psikolojik ya da kişisel etmenler: Bireyin ihtiyaçları, duyguları, tutumları, değerleri, ilgileri ve yetenekleri.

“Mecmua-i Fünun-u Baytariye” adlı dergi Türkiye’de tümüyle veteriner hekimliği
konularını içeren ilk dergi olmuştur.

Yine aynı rehberde veteriner hekimlerin yaptığı işleri şu şekilde sınıflandırmıştır:

a. Hayvan neslinin iyileştirilmesi

b. Hayvan hastalıklarının tedavisi

c. Besin kontrolü ve koruyucu hekimlik

d. Eğitim-Öğretim

e. Araştırma

Veteriner Hekimin Hayvan Sahipleri ile İletişimi

Hayvan sahiplerinin veteriner hekimlerini seçmek konusunda özgür olduğu bir ortamda başarıyı sağlamak, hayvan sahibine iyi bir hizmet sunmak ve uzun soluklu hayvan sahibi-veteriner hekim ilişkisi kurmaya bağlıdır.

1. Veteriner hekimin nazik ve kibar olması,
2. Veteriner hekimin bilgili ve saygılı olması,
3. Veteriner hekimin yüksek kalitede verdiği
hizmet/adının duyulmuş olması,
4. Veteriner hekimin geçmiş deneyiminin olması,
5. Hizmet yelpazesinin geniş olması,
6. Konumu,
7. Uygun saat,
8. Arkadaş ya da tanıdık tavsiyesi olması

Veteriner hekimin en genel anlamıyla ilişkileri
ve iletişimi şu şekilde sıralanabilir;
1. Veteriner hekimin hayvan (hasta ya da sağlıklı)
ile iletişimi,
2. Veteriner hekimin hayvan sahipleri/hasta
sahipleri ile iletişimi,
3. Veteriner hekimin meslektaşları ve diğer
meslek mensupları ile iletişimi,
4. Veteriner hekim toplum ilişkisi.

Meslek Seçimde Rol Oynayan
Faktörler

Sosyolojik etmenler: Duyguları, değerleri, aile ile ilişkileri, bağlı olduğu arkadaş çevresinin beklentileri ve baskıları, ailenin sosyal düzeyi, yakın ilişki kurulan diğer kişiler

Meslek Ahlakı

Meslek ya da zümre onuru, meslek etiğinin alanlarına özgü kurallara sıkı sıkıya
bağlıdır ve bunları çiğneyen yalnızca kendi prestijine değil, mesleğe de zarar verir. Gerek maliyeti düşük olan malı yüksek fiyata satan bir satıcı, gerek
temsil ettiği genel çıkarların yerine yalnızca kendi çıkarlarını gözeten bir politikacı, gerekse de titiz çalışmayan esnaf, meslek onurunu zedeler. Böyle
örneklerde kişi hem toplumsal prestijini yitirebilir (ondan alışveriş yapmamak, onu bir daha seçmemek, onarım işini artık ona yaptırmamak gibi sonuçlara katlanmak zorunda kalabilir) hem de meslek grubundan dışlanması söz konusu olabilir.

Sosyalizasyon

Sosyalizasyon, kişinin çevresindekilerle arasındaki etkileşim sürecidir. Sosyalizasyon, sosyal davranış örüntülerinin kabulü ile sonuçlanan bir
süreçtir. Sosyalizasyon, kişinin birey olarak bittiği, durduğu anlamına gelmemektedir. İnsanoğlu yaşamının başından beri sosyal bir kişidir, buradaki
önemli nokta; yaşam boyunca devam eden uyarlama ve değişmelerle karşı karşıya kalmasıdır.
Bu gelişme sadece çocukluk ve yaşlılık arasındaki farklı aşamalarda görülmez, bir kültürden diğerine, bir sosyal statüden diğerine, bir meslekten diğerine hareket eden kişilerde görülür. Sosyalizasyon süreci sürekli olarak bireyin dışında
gelişir ve toplumdaki tüm kişileri etkiler. Kişiler üzerinde eylemlerde bulunur; kişilere toplumun ve kültürün sürekliliği için gerekli olan davranış örüntülerini temin eder. Sosyalizasyon toplum açısından bir sosyal kontrol süreci ve grup yaşamında düzenlilik sağlama yoludur.

Ertekin’e göre, herhangi bir işin meslek olarak nitelenebilmesi için bazı ögelere sahip olması gerekmektedir. Bu ögeler:
1. İşin sosyal bir değer taşıması,
2. Belirli bir tekniği ve yöntemi bulunması,
3. Kuramsal bir derinliğinin olması,
4. Toplumdaki kişiye bir mensubiyet bilinci kazandırması,
5. Tarihsel bir devamlılığı içermesi,
6. Piyasalaşma ve ücret karşılığı yapılabilir olması,
7. Mesleğin diğer insanlarla olan ilişkileri etkilemesi; toplumsal tabakalaşmaya belirli davranış ve yaşam tarzlarına kaynaklık etmesi.

I ve II öncülleri doğrudur. Fakat III. öncül anlık olaylarla değil ''tarihsel bir devamlılığı içermesi'' olmalıydı. Doğru cevap C şıkkıdır.

Birbirleriyle ilişkili bir takım davranış kalıpları bir toplumsal işlev etrafında toplandığında, bu birleşime "toplumsal rol" denilmektedir. Sosyal rol, “bir sosyal statünün normlarını yerine getirmek için gerekli olan davranış biçimidir. Statü, bir kimsenin toplum içerisinde öğrenci, öğretmen, memur, mühendis, fakir, zengin gibi “kim” olduğunu belirtir. Meslek bilinci: “meslek sahiplerinin meslekleriyle dolayısıyla statüleriyle uyumlu tutum, davranış, kanaat ve topyekün bir sosyal yaşam tasarımına sahip olma hali”dir. Meslek ahlakı, meslek mensubunun kişisel, mesleki ve toplumsal tatmin düzeyleriyle yakından ilgilidir. Kişinin meslek ahlakı mesleğiyle bütünleşmesini, mesleki tavırlarını ve kendisini mesleki kimliğiyle ifade etmesini olumlu yönde etkilemektedir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Statü, bir kimsenin toplum içerisinde öğrenci, öğretmen, memur, mühendis, fakir, zengin gibi “kim” olduğunu belirtir. Birbirleriyle ilişkili bir takım davranış kalıpları bir toplumsal işlev etrafında toplandığında, bu birleşime toplumsal rol denilmektedir. Sosyal rol, “bir sosyal statünün normlarını yerine getirmek için gerekli olan davranış biçimidir. Meslek bilinci: “meslek sahiplerinin meslekleriyle dolayısıyla statüleriyle uyumlu tutum, davranış, kanaat ve topyekün bir sosyal yaşam tasarımına sahip olma hali”dir. Meslek ahlakı, meslek mensubunun kişisel, mesleki ve toplumsal tatmin düzeyleriyle yakından ilgilidir. Kişinin meslek ahlakı mesleğiyle bütünleşmesini, mesleki tavırlarını ve kendisini mesleki kimliğiyle ifade etmesini olumlu yönde etkilemektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bireyin fiziksel özellikleri, cinsiyet, beden yapısı, görme ve işitme durumu vb."Biyolojik etmen"lerdir. Bireyin duyguları, değerleri, aile ile ilişkileri "sosyolojik etmen"lerdir. Doğal afetler, işleri ve iş yerlerini etkileyen beklenmedik olaylar, "Şans ile ilgili etmen"lerdir. Mesleğe girme olanakları, iş bulma olanakları "Ekonomik etmen"lerdir. Bireyin ihtiyaçları, duyguları, tutumları, değerleri, ilgileri ve yetenekleri "Psikolojik ya da kişisel etmen"lerdir. Doğru cevap C şıkkıdır.

"Bireysel tepki farklılıkları"Sosyalizasyonu engelleyen faktörlerdendir? Diğer dört madde (Birbirleriyle temas eden kişiler, Kitle iletişim araçları, Toplum, Toplum ile bireysel kişi arasında yer alan sayısız küçük gruplar) Ficher'e göre Sosyalizasyon ajanlarını ifade etmektedir. Doğru cevap B'dir.

Veteriner hekimlerin vazife ve salahiyetleri:
a. “Hayvanları muayene, hayvan hastalıklarını tedavi etmek ve hayvanlar üzerinde muktedir olabildiği her türlü ameliyatı yapmak, ihtisası icap ettiren ahvalde ise mütehassısa (veteriner hekim) müracaatı tavsiye eylemek;
b. Hayvanların vasıfları ve sağlık durumları hakkında rapor vermek;
c. Kara ve deniz hayvanlarından elde edilen gıdai, sınai maddelerle mamullerini, hayvan yemi olarak kullanılan maddelerin muayene ve ihtisas sahibi ise tahlil etmek;
d. (Veteriner hekim)likte tatbik olunan her türlü aşı, serum, biyolojik maddelerle müstahzaratı (ihtisas sahibi olmak ve bu maksatların tahakkuku için tedvin olunmuş hususi kanunların hükümlerine uymak şartiyle) ihzar, muayene, tahlil eylemek ve bu gibi hususatta rapor verebilmek;
e. Eczanesi bulunmayan yerlerde hayvan hastalıklarında kullanılan her nevi aşı, serum, müstahzar ve biyolojik maddeleri muhtevi bir ecza dolabı tesis eylemek ve bu ilaçları satabilmek;
f. Memleket hayvancılığının ıslah ve inkişafını engelleyici hareketleri ve bulaşıcı hayvan hastalıklarını görür veya işitirse en kısa bir zamanda keyfiyetten resmî makamları haberdar etmek ve istilai mahiyet arzeden vakayide ise derhal muktedir olabileceği önleyici tedbirlere girişmek ve zootekni sahasında haiz olduğu ilmi salahiyetini kullanmak.” şeklinde belirtilmiştir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberinde veteriner hekimlerin yaptığı işler;

a. Hayvan neslinin iyileştirilmesi

b. Hayvan hastalıklarının tedavisi

c. Besin kontrolü ve koruyucu hekimlik

d. Eğitim-öğretim

e.Araştırma

Doğru cevap E şıkkıdır.

Veteriner hekimliğin sosyolojisi denildiği zaman;
1. Veteriner hekimlerin yetiştirilmesi,
2. Veteriner hekimlerin eğitimi,
3. Veteriner hekimlerin rol-seti içindeki diğerleri ile ilişkileri,
4. Veteriner hekimliği örgüt ve organizasyonları,
5. Hayvan sağlığının iyileştirilmesi ile toplum sağlığının da gelişmesi akla gelmelidir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Brown ve Silverman; hayvan sahiplerinden veteriner hekim seçimini etkileyen en önemli 12 faktörü sıralamalarını istemişler ve 9. sırada önemli görülen “fiyat/ücret” konusunun üstünde yer alan 8 faktör şu şekilde olmuştur;
1. Veteriner hekimin nazik ve kibar olması,
2. Veteriner hekimin bilgili ve saygılı olması,
3. Veteriner hekimin yüksek kalitede verdiği hizmet/adının duyulmuş olması,
4. Veteriner hekimin geçmiş deneyiminin olması,
5. Hizmet yelpazesinin geniş olması,
6. Konumu,
7. Uygun saat,
8. Arkadaş ya da tanıdık tavsiyesi olması

Doğru cevap D şıkkıdır.

Veteriner hekimin en genel anlamıyla ilişkileri ve iletişimi şu şekilde sıralanabilir;
1. Veteriner hekimin hayvan/hasta ile iletişimi,
2. Veteriner hekimin hayvan sahipleri/hasta sahipleri ile iletişimi,
3. Veteriner hekimin meslektaşları ve diğer meslek mensupları ile iletişimi,
4. Veteriner hekim toplum ilişkisi.