VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 11

Mikroskopta çin harfleri gibi yer almış V, X, Y biçimli bakteri birleşmeleri ve pleomorfik bir görünüm korinebakteriler için karakteristiktir. Doğru cevap E'dir.

C. pseudotuberculosis’in nitratı indirgemeyen biyotipi deri, müköz membranlar ve doğada bulunarak koyun ve keçilerde kazeöz lenfadenitis oluştururken, nitratı indirgeyen tipi dış ortamda bulunur ve at ve sığırlarda ülseratif lenfangitis ve abselere yol açar. Doğru cevap D'dir.

Oval veya yuvarlak şekilli olan sporun çapı basilin eninden küçüktür ve basilin ortasında yer alır. Spor sadece vücut dışında, kapsül ise sadece vücutta oluşur. Spor formu bakteriye olağanüstü çevresel bir direnç kazandırır; B. anthracis sporları toprakta 50 yıla yakın süre yaşayabilir. Kalsiyum ve azot içeriği zengin, rutubetli toprağa sahip bölgeler özellikle sporların kalıcılığı açısından çok elverişlidir. Doğru cevap D’dir.

B. anthracis sığır ve koyunlar başta olmak üzere çeşitli hayvanlarda “antraks” (şarbon) hastalığına neden olur. Hayvanlardan insanlara da geçen B. anthracis en önemli zoonoz etkenlerden birisidir. Doğru cevap B’dir

Listerialar otlaklarda, silajda, sularda, sağlıklı hayvan dışkıları ve kanalizasyonlarda normal olarak bulunur. L. monocytogenes’e bağlı hastalık durumu, etkenin bulaşık yemlerle alınmasını takiben ağız, burun ve barsak mukozalarını aşarak kan, lenf ve sinir yoluyla yayılması sonucu ortaya çıkar. Listerialar kötü kalitede ve pH’sı 5.5’in üzerindeki alkali silajlarda çok üreme potansiyeli bulur. Bu şekildeki kalitesiz silajlar aşırı miktarda etken içerir ve hayvanlar tarafıdan alınınca listeriosis şekillenir. Kaliteli bir silaj, asidik karakterde olmalıdır. Bu durumda Listeria üremesi tümüyle baskılanır. Doğru cevap E’dir.

L. monocytogenes’in çoğu izolatı patojenik olmasına karşın, izolatların yine de deney hayvanlarında virulensleri incelenmelidir. Bu amaçla bakterinin buyyon kültüründen 50 μl inokulumun tavşanın gözüne damlatılması yeterlidir. Bu işlemden sonra keratokonjuktivitis gelişimi izlenir. L. monocytogenes izolatlarının virülensini belirlemeye yarayan bu deneysel işleme “Anton Testi” denir. doğru cevap A'dır.

R. equi katalaz ve üreaz testleri yönünden pozitiftir. Oksidasyon/fermentasyon testi negatiftir; karbonhidratları fermente etmez. Koyun kanlı agar üzerinde uygulanan CAMP testi Şekil 3.3’de gözlendiği gibi pozitiftir. Bu iki enzimi C. pseudotuberculosis (C. ovis)’in ürettiği fosfolipaz D’si, S. aureus’un beta-toksini ve L. monocytogenes’in hemolizini ile işbirliği ile koyun, sığır ve tavşan eritrositlerini tamamen hemolize eder. Bu CAMP reaksiyonu R. equi’in ön ve hızlı tanısı açısıdan önemlidir. Doğru cevap E’dir.

C. bovis dışındaki tüm patojenik korinebakteri izolatları üreaz enzimini taşırlar; yani üre testleri pozitiftir. Doğru cevap E’dir.

C.kutscheri,  rodentlerde deri, ciğer ve lenf abseleri oluşturmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Serolojik Tanı: Sadece C. pseudotuberculosis infeksiyonunda serum antikorlarının saptanması amacıyla ELISA testi kullanılmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Gram pozitif, sporlu, hareketsiz, kapsüllü, 1-2x3-8 μm boyutlarında ve çomak şeklinde bir bakteridir. Oval veya yuvarlak şekilli olan sporun çapı basilin eninden küçüktür ve basilin ortasında yer alır. Spor sadece vücut dışında, kapsül ise sadece vücutta oluşur. Spor formu bakteriye olağanüstü çevresel bir direnç kazandırır; B. anthracis sporları toprakta 50 yıla yakın süre yaşayabilir. Aerobik atmosferde ve 37°C’de üreyen B. anthracis gri-beyaz renkte, buzlu cam görünümünde, hemoliz yapmayan, pürüzlü R tipi koloniler oluşturur. B. anthracis letal toksin ve ödem toksini adı verilen iki ekzotoksin üretir. Hastalık oluşturmasında bu toksinlerin, koruyucu antijenin ve kapsülün önemli rolleri vardır.

B. anthracis izolasyonu için, kandan ve dalak gibi hastalığın etkilediği dokulardan kanlı agara ekimler yapılır. Besiyeri 37°C’de normal atmosferde inkübe edilir ve yaklaşık 12 saat sonra koloniler görünmeye başlar. Gri-beyaz renkte, buzlu cam görünümünde ve hemoliz yapmayan kolonilerden hazırlanan preparatlar boyandığında, saç demeti şeklinde dizilmiş, Gram pozitif, sporlu ve kapsülsüz basiller görülür.

Hemoliz oluşturmadığından dolayı ayrıca incelemelere gerek duyulmaktadır.

Bacillus anthracis’in tanısında kullanılan seroloji tabanlı tek yöntem “Ascoli termopresipitasyon testi” dir. Bu aslında oluşan antikorları değil, vücuttaki B. anthracis antijenlerini saptamaya yönelik presipitasyon esasına dayanan bir testtir. Çapraz reaksiyonlar nedeniyle hatalı pozitiflik, duyarlılığının düşük olması nedeniyle hatalı negatiflik sık görüldüğü için güvenilir bir test değildir. Bu nedenle günümüzde Türkiye’de antraks tanısında kullanılmamaktadır.

Diğer verilen testler "bakteriyolojik tanı" başlığı altında değerlendirilmektedir.

Bacillus anthracis Gram pozitif, sporlu, hareketsiz, kapsüllü, 1-2 x 3-8 μm boyutlarında ve çomak şeklinde bir bakteridir. Verilen diğer türler spor oluşturmayan Gram pozitif çomaklar arasındaki türlerdir.

Listerialar Gram pozitif, 0.4 x 2 μm boyutunda, ince çomak şeklinde, hareketli, sporsuz, kapsülsüz, fakültatif anaerob bakterilerdir. Hareket özelliklerini 20-25°C’de kazanırlar, 37°C’de hareketsiz veya zayıf hareketlidirler. Kanlı agar üzerinde küçük S tipli hemolitik koloniler oluştururlar.

L. monocytogenes gerek makrofaj ve gerekse diğer hücrelerin içinde yaşayabildiği için hücreiçi patojen olarak da kabul edilir. L. monocytogenes suşları listeriolizin ve sitolitik toksin olarak isimlendirilen ve hücre içi yaşamı kolaylaştıran protein yapısında virulens faktörleri üretirler.

L. monocytogenes’in çoğu izolatı patojenik olmasına karşın, izolatların yine de deney hayvanlarında virulensleri incelenmelidir. Bu amaçla bakterinin buyyon kültüründen 50 μl inokulumun tavşanın gözüne damlatılması yeterlidir. Bu işlemden sonra keratokonjuktivitis gelişimi izlenir. L. monocytogenes izolatlarının virülensini belirlemeye yarayan bu deneysel işleme “Anton Testi” denir.

Rodococcus genusu içinde hayvanlarda hastalık oluşturan tek tür Rhodococcus equi’dir. R. equi Gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, kapsüllü ve aerobik bir bakteridir. Mikroskopta kokoidden çomak şekline dek değişen pleomorfik biçimlerde gözlenir. Katmanlı bir polisakkarid kapsülü mevcuttur. R. equi göreceli olarak büyükçe (1x5 μm) bir bireysel morfolojiye sahiptir.

R. equi kolonileri kanlı agarda hemoliz oluşturmaz. Bunun yanında R. equi fosfolipaz ve kolesterol oksidaz üretir. Kapsüler antijenik yapısına göre R. equi 4 serolojik veya antijenik gruba ve en az 14 serolojik tipe ayrılır.

C. bovis dışındaki tüm patojenik korinebakteri izolatları ürease enzimini taşırlar; yani üre testleri pozitiftir.

Korinebakterilerin üriner sistemle ilgili grubu üyelerinden C. renale sığırların alt idrar yolları florasında bulunur ve sistitis ve piyelonefritis meydana getirir.