VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ - Deneme Sınavı - 12

Gama hemolizde ise, kanlı agarda üreyen koloniler etrafında herhangi bir renk açıklığı görülmez. Bu grupta yer alan türlere “gama veya hemolitik olmayan streptokok” denilmektedir. Bu gruptaki türlere, daha önce streptokoklar içinde değerlendirilen ancak günümüzde farklı bir grupta yer alan Enterococcus faecalis ve Enterococcus fececium örnek olarak verilebilir.

Peptostreptococcus türleri, Gram pozitif, zorunlu anaerob, sporsuz mikroorganizmalardır. Bu mikroorganizmalar, 0.3-2 μm çapında koklardır. Koklar mikroskop altında zincirler, çiftler, dörtlü veya kümeler şeklinde görülürler. Kemoorganotrofturlar. Dünyada oldukça yaygın bulunan mikroroganizmalardır. Hayvan açısından önemi bulunmamaktadır. Rezervuarı insanlar, hayvanlar ve topraktır. Zoonoz önemi yoktur.

Lancefield gruplandırma: 1930 yılında Lancefield adlı araştırıcı tarafından geliştirilen bu yöntem, streptokokların hücre duvarında bulunan polisakkarit yapıdaki grup spesifik C maddesi temel alınarak yapılan ve presipitasyon esasına dayanan bir sınıflamadır.

Neisseria türleri karkonhidratlardan oksidaditif olarak asit oluştururlar ve karbonhidratların fermentasyonu, bu türlerin identifikasyonunda kullanılır. N.elongata türünün bazı alttipleri hariç bu cinste bulunan türlerin tümü oksidaz ve katalaz aktivitelerine sahiptirler.

Stafilokok türleri kok şeklinde, 0.5-1.5 µm (ortalama 1 µm) çapında, tek tek, çiftler veya düzensiz kümeler tarzında görülürler. Gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, fakültatif anaerob, kemoorganotrofik bakterilerdir.

Stafilokoklar ismini, Yunanca’da üzüm, üzüm salkımı anlamına gelen “Staphylo” kelimesinden almıştır.

Stafilokoklar, kültür ortamlarında çok hızlı üreyen mikroorganizmalardır. Kültür ortamında üretilmeleri için temel besiyerleri yeterlidir.

Stafilokok türlerinde antijenik yapı oldukça komplekstir ve farklılıklar gösterir. Stafilokokların hücre duvarında, pepdidoglikan, teikoik asit ve protein A (bazı suşlarda) olmak üzere üç önemli antijenik yapı bulunur.

Tüm yaştaki domuzlarda görülmesine karşın özellikle süt emen domuzlarda önemli kayıplara neden olan Eksudatif epidermitis etkeni mikroorganizma Staphylococcus hyicus'dur.

Hayvanlarda önemli olan Streptokok türlerinin neden olduğu infeksiyonların başında atlarda gurm (su sakağısı), sığırlarda mastitis, domuzlarda streptokokkal meningitis, köpeklerde neonatal septisemi, irinli yangılar ve toksik şok sendrom gelmektedir. Ayrıca Streptococcus pyogenes insan patojeni olmasına karşın sığırlarda mastitis (ender), köpeklerde tonsillitis ve taylarda lenfangitise neden olur.

Streptokokkal hastalık vakalarından izole edilen suşlar kapsül oluştururlar. Kapsül, hyaluronik asit yapısındadır ve bakteriye antifagositik özellik kazandırır.

Enterokoklar çok uzun yıllardan beri tanımlanan bakterilerdir ve 1980'li yıllara kadar Streptococcus cinsi içinde değerlendirilmifltir. Streptokok cinsi içinde enterokoklar, fekal streptokoklar grubunda incelenmişler ve Lancefield gruplandırmasında çoğu tür D grubunda yer almışlardır. Bakteri sistematiğinde moleküler tekniklerin kullanılmasını takiben enterokoklar, Enterococcus cinsinde değerlendirilmişler ve tür isimleri korunarak isimlendirilmişlerdir.

İnsanlarda sistitis, septik artiritis, yara infeksiyonları, yumuşak doku infeksiyonları ve bakteriyemilerden izole edilen fırsatçı patojenler olarak değerlendirilen mikroorganizma grubu Peptokoklardır.

Kültürde üreyen B. anthracis’i diğer antrakoid basillerden ayırt etmek için çeşitli testler yapılır. Hareket incelemesinde B. anthracis hareketsiz, antrakoidler hareketlidir. Gamma faj testinde B. anthracis gama fajına duyarlı, diğer basiller dirençlidir. İnci dizisi reaksiyonunda, B. anthracis penisiline duyarlı olduğu için, penisilin içeren besiyerinde üretildiğinde çomak şeklini kaybederek tesbih benzeri bir görünüm alır, bu durum antrakoidlerde görülmez. Doğru cevap B'dir.

B. anthracis’in tanısında kullanılan seroloji tabanlı tek yöntem “Ascoli termopresipitasyon testi” dir. Bu aslında oluşan antikorları değil, vücuttaki B. anthracis antijenlerini saptamaya yönelik presipitasyon esasına dayanan bir testtir. Çapraz reaksiyonlar nedeniyle hatalı pozitiflik, duyarlılığının düşük olması nedeniyle hatalı negatiflik sık görüldüğü için güvenilir bir test değildir. Bu nedenle günümüzde Türkiye’de antraks tanısında kullanılmamaktadır. A, B, C ve D şıklarındaki bilgiler yanlıştır. Doğru cevap E'dir.

CAMP testi Listeria türlerinin ayrımında oldukça faydalı ve kolay değerlendirilebilen bir testtir. Pozitif reaksiyon, test suşları ve kontrol suşlarının kesişme bölgelerinde artmış beta hemolitik alanların gözlenmesidir. L. monocytogenes S. aureus’la pozitif, R. equi ile negatif sonuç verirken, L. ivanovii tam ters reaksiyon verir. Diğer Listeria türleri non-hemolitiktir veya R. equi ve S. aureus ile hemoliz oluşturmazlar. Doğru cevap C'dir.

Listerialar Gram pozitif, 0.4 x 2 μm boyutunda, ince çomak şeklinde, hareketli, sporsuz, kapsülsüz, fakültatif anaerob bakterilerdir. L. monocytogenes koyun, sığır ve keçilerde ensefalitis şeklinde tanımlanan beyin yangısına, endoftalmitis denen göz iltihabına, yavru atımlarına ve septisemi ile karakterize bir tabloya yol açar. Oxford agar üzerinde tipik Listeria kolonileri ufak, siyah ve çevresinde siyah bir hatla çevrelenmiştir. Mikroskopta çin harfleri gibi yer almış V, X, Y biçimli bakteri birleşmeleri ve pleomorfik bir görünüm korinebakteriler için karakteristiktir. B, C, D ve E şıklarındaki bilgiler Listerialara ait değildir. Doğru cevap A'dır.

L. monocytogenes’in çoğu izolatı patojenik olmasına karşın, izolatların yine de deney hayvanlarında virulensleri incelenmelidir. Bu amaçla bakterinin buyyon kültüründen 50 μl inokulumun tavşanın gözüne damlatılması yeterlidir. Bu işlemden sonra keratokonjuktivitis gelişimi izlenir. L. monocytogenes izolatlarının virülensini belirlemeye yarayan bu deneysel işleme “Anton Testi” denir. Doğru cevap D'dir.

Rodococcus genusu içinde hayvanlarda hastalık oluşturan tek tür Rhodococcus equi’dir. R. equi Gram pozitif, hareketsiz, sporsuz, kapsüllü ve aerobik bir bakteridir. Koloniler ilkin beyaz renkteyken, kültürler eskidikçe pembe bir görünüm alır. Katalaz ve üreaz pozitiftir. Sitokorm-c negatiftir ve hiçbir karbonhidratı fermente etmez. Nitrat ve indol reaksiyonları olumludur. R. equi kolonileri kanlı agarda hemoliz oluşturmaz.  Koyun kanlı agar üzerinde uygulanan CAMP testi  pozitiftir. Doğru cevap E'dir.

C. bovis meme kanalında hastalık oluşturmadan yaşayabilir ve laktasyon, yani süt verimi, sürecinde bu bakteri üreme fırsatı bularak mastitis oluşturabilir. C. kutscheri fare, rat, hamster ve kobay gibi laboratuvar kemiricilerinin ağız ve burun boşluklarında hastalık oluşturmaksızın bulunur. C. pseudotuberculosis’in koyun ve keçilere bulaşması ise kırkım, kastrasyon operasyonu, kuyruk ve kulak kesimi gibi travmatik durumlar sonrası oluşur.  C. psedotuberculosis’in hastalık yapıcı faktörü (virülens faktörü) salgıladığı bir toksin olan fosfolipaz D’dir. Hastalık lenf yollarıyla yayılarak tüm vücut iç organlarında görülebilir. C. cyctitidis, C. renale ve C. pilosum ise üreme kanalının normal florasında bulunur. Üriner hastalık vakalarında en sık gözlenen tür C. renale’dir. C. ulcerans da C. pseudotuberculosis’in ürettiği fosfolipaz D’ye benzer bir toksin üreterek sığırlarda mastitis olgularına neden olur. Doğru cevap A'dır.