XI-XIII. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ - Deneme Sınavı - 1

Metinde geçen körüklügrek kelimesi “daha güzel” anlamındadır.

Metinde geçen körüklügrek kelimesi şu şekilde çözümlenir: körüklügrek “daha güzel” < kör-ük+lüg+rek

Metinde geçen yılkı kelimesi “at sürüsü” anlamındadır.

Metinde kelgenler, uçkanlar kelimelerinde sıfat-fiil, basup kelimesinde zarf-fiil, yılkılarnı, künlerni, künni kelimelerinde belirtme hâli ve içinde kelimesinde 3. teklik şahıs iyelik eki bulunmaktadır. Metindeki hiçbir kelimede 1. teklik şahıs iyelik eki bulunmaz.

Verilen metnin doğru çevirisi şu şekildedir: Bir geyik aldı, o geyiği söğütün dalı ile bir ağaca bağlayıp gitti.

Verilen metnin günümüz  Türkiye Türkçesine doğru çevirisi şöyledir: Sol yanda Roma denilen bir krallık var idi. Bu kralın askeri pek çok, şehirleri pek çok idi.

Metinde geçen “saklamak ėrdi” kelimesi şöyle çözümlenir:  saklamaz erdi “düşünmezdi, dikkate almazdı”  < sak+la-maz ėr-di.

Arapçayı öğrenmek isteyenler için kısa cümleler ve kelimelerden oluşan bir sözlük olan Mukaddimetü’l-Edeb isimler, fiiller, isim ve fiil dışındaki dil bilgisi unsurları, isim çekimi, fiil çekimi diye beş ana bölümden oluşmaktadır.

Eserin bilinen yirmi nüshası mevcuttur. Bunlardan en eski nüshaları Harezm Türkçesi ve Farsça ile tercümeli olan Yozgat (istinsah tarihi 1257) ve Berlin (istinsah tarihi 1282) nüshalarıdır. Bunun dışında Paris, Şuster, Hive, Taşkent, İstanbul Üniversitesi, Süleymaniye Kütüphanesi, Arkeoloji Müzesi, Millet Kütüphanesi ve British Museum’da da nüshaları vardır.